Polska mowa potoczna w odbiorze Bułgara

• Authors: Petar Sotirov

Title variants

EN

Polish colloquial speech according to Bulgarian

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Obiektem tekstu jest polska mowa codzienna w opinii nosiciela języka bułgarskiego. Celem jest ujawnienie najbardziej wyrazistych cech polszczyzny mówionej według obserwatora zewnętrznego. Cechy te ujawniają się przy zestawieniu norm używania języka polskiego z bułgarskimi normami mowy. Dla Bułgara polska codzienna komunikacja werbalna jest źródłem licznych zdziwień, ponieważ zauważa on znaczące różnice w porównaniu z używaniem języka w rodzimym społeczeństwie. Różnice te dotyczą rozmaitych aspektów języka polskiego i zachowań językowych Polaków. Ogólnie, według Bułgara mowa polska w sposób wyrazisty prezentuje archaiczny stan słowiańszczyzny, jest ona bardzo uprzejma, dialog jest pełny i przewidywalny, w zakresie wyrażania relacji społecznych przeważa tendencja podtrzymywania dystansu między rozmówcami, a mowę Polaków charakteryzuje socjalizacja obiektu mowy. Bardzo dziwi Bułgara zasada „aktualnej przeszłości” (wyróżniania określonej osoby tytułem, który jest już nieaktualny) oraz zasada „podwyższania stopnia zawodowego” (zwracanie się do obiektu mowy (lub mówienie o nim) w sposób, który wynosi go w hierarchii na pozycję wyższą niż mu jest właściwa). Poczucie znaczących różnic u nosiciela języka bułgarskiego powodują również zjawiska z zakresu językowego obrazu świata, np. asymetrie polsko bułgarskie w zakresie metaforyzacji językowej.

EN

This article revolves around some peculiarities of Polish colloquial speech from the perspective of a speaker of Bulgarian. Its aim is to reveal the most peculiar features of Polish colloquial language as seen by a foreign observer. These features are depicted through a comparison between the norms of colloquialisms in Polish and Bulgarian. To a Bulgarian, Polish colloquial verbal communication can be a source of surprise as the use of language in Polish and Bulgarian tends to differ significantly. These differences refer to various aspects of the Polish language and linguistic behaviour as displayed by Poles. In general, to a Bulgarian Polish language is a distinct representation of an archaic stage of Slavic languages, more polite, with full and predictable dialogues and maintain a distance between the interlocutors in expressing social relations. The language spoken by Poles tends to socialize the object of speech. A Bulgarian native speaker is often astonished by the principle of “the living past” in Polish (referring to somebody with an obsolete title) as well as the principle of “raising the professional status” (referring to or speaking about people in a way raising their position above the actual professional hierarchy). A speaker of Bulgarian spots significant differences in the realm of the linguistic worldview, e.g. Polish-Bulgarian asymmetries in the process of metaphorisation.

Keywords

PL

polszczyzna mówiona; mowa bułgarska; norma mowy; mówiący Polak; obserwator zewnętrzny

EN

spoken Polish; spoken Bulgarian; norms of speech; speaking Pole; outside observer; spoken Polish; spoken Bulgarian; norms of speech; speaking Pole; outside observer

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
• Year: 2016
• Issue: 32

Dates

published

2016-12-15

Contributors

author

Petar Sotirov

• Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. Marii Curie Skłodowskiej 4 A, 20-031 Lublin

References

• Bartmiński J., 2001, Styl potoczny, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 115–134.
• Bartmiński J., 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.
• Bartmiński J., 2009, Stereotypy mieszkają w języku, Lublin.
• Czeszewski M., 2006, Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa.
• Dunaj B., (red.), 2007, Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa.
• Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
• Хъдсън Р., 1995, Социолингвистика, София.
• Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, przeł. T.P. Krzeszowski, Warszawa.
• Searle J., 1969, Speech Acts: An essay in the philosophy of language, Cambridge University Press.
• Сотиров П., 2006, От съпоставителни граматики към съпоставителен анализ на
• дискурси, w: Славистика и общество, ред. М. Младенова, И. Монова, София, с. 73–76.
• Sotirov P., 2007, Zachowania językowe Polaków w wyobrażeniach Bułgarów zamieszkałych w Polsce, w: Potoczność a zachowania językowe Polaków, red. B. Boniecka, S. Grabias, Lublin, s. 193–203.
• Степанов Ю., 1979, Семиотика, София.
• van Dijk T. A., 2003, Dyskurs polityczny i ideologia, „Etnolingwistyka” 15, s. 7–28.

Identifiers

DOI

10.14746/psj.2016.32.12