Jeszcze o społecznych zadaniach językoznawstwa

• Authors: Bogdan Walczak

Title variants

EN

Further Notes on the Social Functions of Linguistics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na wstępie autor wyjaśnia przyczyny podjęcia tytułowego zagadnienia mimo obfitości literatury naukowej na ten temat – jedną z przyczyn jest Rezolucja Europejskiej Federacji Narodowych Instytucji na rzecz Języka (EFNIL). Po przypomnieniu historycznych prolegomenów kultury języka (werdyktów normatywnych) skupia się na dwu społecznych zadaniach językoznawstwa: krzewieniu kultury i poprawności językowej oraz popularyzacji wiedzy językoznawczej. W odniesieniu do pierwszego z tych zadań rozpatruje kwestie warunków skuteczności werdyktów normatywnych oraz podstaw naukowych tych werdyktów.

EN

In the introductory part of this paper, the author explains the motives for undertaking the topic despite the abundance of scientific literature on the subject, one of the reasons being the Resolution of European Federation of National Institutions for Language (EFNIL). Following a review of the historical introduction to the culture of language (normative acts), the author focuses on two social functions of linguistics: propagation of culture and linguistic correctness plus dissemination of linguistic knowledge. As for the first abovementioned task, the author analyses the conditions of the effectiveness of normative acts and the scientific foundations of these acts.

Keywords

PL

globalizacja językowa; kultura języka; werdykt normatywny; wpływy angielskie

EN

linguistic globalization; culture of language; normative act; English influences; linguistic globalization; culture of language; normative act; English influences

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
• Year: 2016
• Issue: 32
• Pages: 11-20

Dates

published

2016-12-15

Contributors

author

Bogdan Walczak

• Wydział Humanistyczny, Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Teatralna 25, 66-400 Gorzów Wielkopolski

References

• Bajerowa I., 1964, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Bajerowa I., 1996–2000, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 1–3, Katowice.
• Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., 1976, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności językowej, Warszawa.
• Chmielowski B., 1745–1756, Nowe Ateny albo akademia wszelkiej scyjencyi pełna, cz. 1–4, Lwów.
• Coseriu E., 1952, Sistema, norma y habla, Montevideo.
• Coseriu E., 1958, Sincronia, diacronia e historia. El problema del cambio lingüistico, Montevideo.
• Czartoryski A.K., 1766, Historia nauk wyzwolonych przez P. Juvenel de Carlencas francuskim językiem pisana, na polski przełożona ad usum Korpusu Kadetów JKMci, Warszawa.
• Doroszewski W., 1950, Kryteria poprawności językowej, Warszawa.
• D[ubisz] S., 2015, Urzędowy bilingwizm polsko-angielski, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 114–115.
• Gajda S., 1973, Oboczności końcówkowe rzeczowników polskich w I połowie XIX wieku, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 9, 1973, s. 93–114.
• Karłowicz J., 1876, Przyczynki do projektu wielkiego słownika polskiego, „Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności” 4, s. 14–94.
• Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W. (red.), 1900–1927, Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa.
• Majdak M., 2008, Słownik warszawski: koncepcja – realizacja – recepcja, Warszawa.
• Mayenowa M.R. (red.), 1958–1959, Ludzie Oświecenia o języku i stylu, oprac. Z. Florczak, L. Pszczołowska, t. 1–3, Warszawa.
• Nitsch K., 1960, Ze wspomnień językoznawcy, Warszawa.
• REFNIJ – 2015, Rezolucja Europejskiej Federacji Narodowych Instytucji na rzecz Języka (EFNIL), „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 7–8.
• Rezolucja Europejskiej Federacji Narodowych Instytucji na rzecz Języka (EFNIL), 2015, „LingVaria” 10, nr 1, s. 7–8.
• Rospond S., 1938, Kultura językowa w Polsce XVI wieku: I. Polemika poprawnościowa J. Maleckiego z J. Seklucjanem, „Język Polski” 23, s. 45–52.
• Rospond S., 1939, Kultura językowa w Polsce XVI wieku: II. Polemika poprawnościowa J. Maleckiego z S. Murzynowskim, „Język Polski” 24, s. 115–121.
• Rybicka-Nowacka H., 1974, „Nowe Ateny” Benedykta Chmielowskiego. Metoda, styl, język, Warszawa.
• Rzepka W.R., 1985, Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w polszczyźnie XVI–XVII wieku, Poznań.
• Rzepka W.R., Walczak B., 1992, Łukasza Górnickiego teoria kultury języka, „Studia Polonistyczne” 18/19, s. 147–186.
• Słowacki J., 1966, Beniowski, oprac. A. Kowalczykowa, wyd. 4. zmien., Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Szeffs B., 1926, O czystość i sprawność mowy polskiej, Pelplin.
• Taszycki W., 1969, Wybór tekstów staropolskich XVI–XVIII wieku, wyd. 3., Warszawa.
• Tutak K., 2014, Raczył Łukasza Górnickiego w świetle kultury języka autora Dworzanina Polskiego, „LingVaria” 9, nr 2, s. 123–136.
• Walczak B., 1981, O tzw. kryterium narodowym oceny innowacji językowych, „Studia Polonistyczne” 9, s. 45–55.
• Walczak B, 1983, Z problematyki językowej polskiego Oświecenia (Kampania przeciwko galicyzmom na tle ogólnojęzykoznawczych poglądów epoki), „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Wydział Filologiczno-Filozoficzny” 97–99, s. 166–176.
• Walczak B., 1985, Précis d’historie de la terminologie en Pologne, „Neoterm” 2/3, s. 15–23.
• Walczak B., 1986, O kryteriach poprawności językowej – polemicznie, „Poradnik Językowy”, z. 9–10, s. 625–632.
• Walczak B., 1987, Między snobizmem i modą a potrzebami języka, czyli o wyrazach obcego pochodzenia w polszczyźnie, Poznań.
• Walczak B., 1995, Przegląd kryteriów poprawności językowej, „Poradnik Językowy”, z. 9–10, s. 1–16.
• Walczak B., 1998, Aperçu sur la culture de la langue en Pologne, w: Europäische Sprachkultur und Sprachpflege, hrsg. A. Greule, F. Lebsanft, Tübingen, s. 153–167.
• Walczak B., 1999, Zarys dziejów języka polskiego, wyd. 2., Wrocław.
• Walczak B., 2003, Kultura języka z perspektywy historycznojęzykowej, „Plovdivski Universitet Paisij Chilendarski, Naučni Trudove (Filologija)” 40, kn. 1, s. 281–287.
• Walczak B., 2005, W Polszcze najwięcej językoznawców, w: Region, kraj, świat. Studia ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Tadeuszowi Olejnikowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. J.R. Budziński, Piotrków Trybunalski, s. 345–351.
• Walczak B., 2006, cerkiewno-słowiański podstawą ogólnosłowiańskiego języka literackiego?, w: W kręgu polszczyzny dawnej i współczesnej, red. E. Kołodziejek, Szczecin, s. 23–35.
• Walczak B., 2009, O skuteczności ingerencji normatywnej z perspektywy historii języka, w: Polszczyzno moja… Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej i dydaktycznej Profesora Jerzego Bralczyka, red. G. Dąbkowski, D. Lewandowska-Jaros, Warszawa, s. 299–309.
• Walczak B., 2010, Cyprian Kamil Norwid o języku polskim, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 18–23.
• Walczak B., 2011a, Język wobec procesów globalizacji, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Linguistica” 6 (Dialog z tradycją, cz. 1), s. 12–20.
• Walczak B., 2011b, O społecznych zadaniach językoznawstwa polonistycznego, w: Polskie dźwięki, polskie słowa, polska gramatyka (system – teksty – norma – kodyfikacja), red. B. Pędzich, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa, s. 33–41.
• Walczak B., 2012, Aksjologia a językoznawstwo, w: Wartości i wartościowanie w badaniach nad językiem, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm, s. 20–29.
• Walczak B., 2013, Jak niespecjaliści piszą o językoznawstwie diachronicznym, „Roczniki Humanistyczne” 61, z. 6: Językoznawstwo, s. 57–75.
• Walczak B., 2014a, Czy potrzebna jest obrona kultury słowa?, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 90–96.
• Walczak B., 2014b, Skuteczność werdyktów normatywnych dawniej i dziś, w: Kultura mówienia dawniej i dziś, red. M. Kułakowska, A. Myszka, Rzeszów, s. 53–63.

Identifiers

DOI

10.14746/psj.2016.32.1