Współczesna grzeczność językowa w świadomości poznańskich kleryków

• Authors: Anna Piotrowicz , Małgorzata Witaszek-Samborska

Title variants

EN

Contemporary language politeness in the awareness of clerics from Poznań

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego w grupie 100 kleryków z dwu poznańskich seminariów Autorki artykułu próbują zrekonstruować świadomość językową młodych osób duchownych w zakresie grzecznościowych zwyczajów językowych. Z odpowiedzi wynika, że zdecydowana większość kleryków postrzega grzeczność językową jako działanie nastawione na interpretację (tak indywidualną, jak i społeczną), dobrze rozumie jej wagę w komunikacji, za rażące uważa zarówno brak grzeczności, jak i grzeczność przesadną, sztuczną. Niektórzy ankietowani używają przy tym leksyki związanej z religią (np. bliźni, brat, chrześcijański), wskazują też swego rodzaju przymus grzecznościowy – konieczność respektowania zasad poprawności politycznej. Klerycy dostrzegają różnice między grzecznością językową w swoich kontaktach z rówieśnikami a z osobami starszymi zwłaszcza w większym dystansie w stosunku do starszych. Poza wiekiem uwzględniają oni, choć rzadziej, zależność od środowiska, wychowania, poziomu dojrzałości.

EN

Based on a questionnaire survey conducted in a group of 100 students from the two Poznań seminaries, the authors of the article are trying to reconstruct the language awareness of young clergy in the field of polite linguistic habits. The responses show that for the vast majority of clerics language politeness is perceived as an action focused on interpretation (as an individual and socially), that they well understand its importance for communication, that they consider both a lack of politeness and exaggerated, artificial politeness as improper. Some respondents use the vocabulary associated with religion (e.g. bliźni, brat, chrześcijański), and they also indicate a kind of compulsion to be polite – the need to respect the rules of political correctness. Clerics recognize the differences between the politeness of language in their dealings with their peers and with older people, especially with the larger distance in relation to the elderly. In addition, they take into account, although less frequently, age, dependence on the environment, education, level of maturity.

Keywords

PL

grzeczność językowa; zmiany w komunikacji; kultura komunikacji

EN

language politeness; changes in communication; communication culture; language politeness; changes in communication; communication culture

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
• Year: 2017
• Issue: 33

Dates

published

2018-11-26

Contributors

author

Anna Piotrowicz

• Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Fredry 10, 61-701 Poznań, Polska

author

Małgorzata Witaszek-Samborska

• Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Fredry 10, 61-701 Poznań, Polska

References

• Goffman E., 2000, Człowiek w teatrze życia codziennego (The Presentation of Self in Everyday Life, 1959), opracował i słowem wstępnym poprzedził J. Szacki, przeł. H. Danter- Śpiewak i P. Śpiewak, Warszawa.
• Marcjanik M., 2007, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa.
• Ożóg K., 2007, Uwagi o współczesnej polskiej grzeczności językowej, w: K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów, s. 77–88.
• Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M., 2014a, Grzeczność językowa w świadomości studentów polonistyki, w: Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą. Język, działanie, kultura, red. J. Bloch, D. Lewandowska-Jaros, R. Pawelec, Warszawa, s. 269–277.
• Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M., 2014b, Międzypokoleniowe różnice w grzeczności językowej w opinii studentów polonistyki, „Słowo. Studia językoznawcze”, nr 5, s. 192–200.
• Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M., 2015a, Co razi studentów polonistyki w językowych zachowaniach grzecznościowych Polaków?, „Roczniki Humanistyczne”, z. 6, s. 181–192.
• Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M., 2015b, Co sądzą poznańscy klerycy o językowych zachowaniach grzecznościowych swojego środowiska i wobec niego?, w: Język. Religia.
• Tożsamość, t. 11: Język tożsamości, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski, s. 123–134.

Identifiers

DOI

10.14746/psj.2017.33.7