Części zmienne Mszy św. w przekładzie: wybrane kolekty w dwóch angielskich wersjach Novus Ordo Missae

• Authors: Wiktor Pskit

Title variants

EN

Mass propers in translation: selected collects in two English versions of Novus Ordo Missae

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy przekładu tekstów liturgii rzymskokatolickiej. Przedstawia tło historyczne posoborowej reformy liturgicznej, której istotnym elementem była zmiana języka celebracji z łaciny na języki narodowe. Omawia również dokumenty Kościoła, które stanowiły podstawę dla dokonywanych przekładów mszału Pawła VI. Główną część artykułu stanowi porównanie dwóch różnych wersji mszału rzymskiego w przekładzie na język angielski, tj. wersji z 1973 roku oraz 2010 roku, ze szczególnym uwzględnieniem wybranych kolekt. Opracowanie wskazuje, że o ile wcześniejsze tłumaczenie angielskie odchodzi od hieratycznej natury języka liturgii, nowszy przekład stanowi próbę powrotu do stylu sakralnego. Wnioski zawierają też krótką refleksję na temat realizacji postanowień Soboru Watykańskiego II w odniesieniu do liturgii w kontekście omówionych w artykule angielskich wersji tekstów mszalnych.

EN

The paper is concerned with the translation of Roman Catholic liturgical texts. It presents the historical background of the post-conciliar liturgical reform involving a significant change in the language of liturgy: the shift from Latin to the vernacular. It also discusses Church documents that guided the translation of Paul VI’s Missal into vernaculars. The main part of the paper is devoted to a comparison of the two English translations of the reformed Roman Missal, i.e. the 1973 and 2010 versions, with a particular focus on the selected collects. It is demonstrated that while the earlier translation moves away from the hieratic nature of liturgical language, the more recent version attempts to return to the sacral style. In conclusion, it also reflects on whether the relevant translations truly implement what the Second Vatican Council postulates with respect to liturgy.

Keywords

PL

język liturgii; przekład; język narodowy; części zmienne; kolekta; Mszał Pawła VI

EN

liturgical language; translation; vernacular; propers; collect; Paul VI’s Missal; liturgical language; translation; vernacular; propers; collect; Paul VI’s Missal

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
• Year: 2017
• Issue: 34
• Pages: 125-140

Dates

published

2018-11-29

Contributors

author

Wiktor Pskit

• Wydział Filologiczny Uniwersytet Łódzki ul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź

References

• Bouyer L., 2015, The Memoirs of Louis Bouyer: From Youth and Conversion to Vatican II, the Liturgical Reform, and After, tłum. J. Pepino, San Francisco.
• Bugnini A., 1990, The Reform of the Liturgy 1948–1975, Collegeville.
• Consilium for Implementing the Constitution on the Sacred Liturgy, 1969, Comme le prevoit On The Translation Of Liturgical Texts For Celebrations With A Congregation, http://www.ewtn.com/library/curia/conslepr.htm [dostęp: 07.10.2014].
• Comme le prevoit On The Translation Of Liturgical Texts For Celebrations With A Congregation, 1969, http://www.ewtn.com/library/curia/conslepr.htm [dostęp: 07.10.2014].
• Crystal D., 1964, A liturgical language in a linguistic perspective, „New Blackfriars”, nr 46, s. 148–156.
• Crystal D., 1990, Liturgical language in a sociolinguistic perspective, w: Language and the Worship of the Church, red. D. Jasper, R.C.D. Jasper, Basingstoke, s. 120–146.
• Gamber K., 1992, La reforme liturgique en question, Le Barroux.
• Elliot P.J., Liturgical translation. A question of truth, „Adoremus Bulletin” 2007, 13–4, http://www.adoremus.org/0607LiturgicalTranslation.html [dostęp: 13.05.2013].
• Liturgiam authenticam. O stosowaniu języków narodowych przy wydawaniu ksiąg rzymskiej liturgii, 2001, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kkultu/instrukcja_liturgiam_28032001.html [dostęp: 07.10.2014].
• Lang U.M., 2012, The voice of the Church at prayer. Reflections on liturgy and language, San Francisco.
• Marini P., 2007, A challenging reform. Realizing the vision of the liturgical renewal, red. M.R. Francis, J.R. Page, K.F. Pecklers, Collegeville.
• Milcarek P., 2009, Historia Mszy. Przewodnik po dziejach liturgii rzymskiej, Dębogóra.
• Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Consilii Vaaticani II instauratum auctoritate Pauli PP.VI promulgatum Ioannis Pauli PP.II cura recognitum, 2002, editio typica tertia, Vaticanum.
• Mohrmann C., 1959, Liturgical Latin: Its Origins and Character, London.
• Mohrmann C., 1977, The Ever-Recurring Problem of Language in the Church, w: Études sur le latin des chrétiens, red. C. Mohrmann, t. 4, Rome, s. 143–159.
• Mszał rzymski dla diecezji polskich, Poznań 1986, http://ministranci.waw.pl/wp-content/uploads/docs/Mszal.pdf [dostęp: 07.10.2014]; skrót: PL 1986.
• Nida E., 1964, Toward a science of translating, Leiden.
• Sacrosanctum concilium. Konstytucja o liturgii świętej, 1963, http://www.kkbids.episkopat.pl/?id=87 [dostęp: 07.10.2014].
• Pecklers K., 2003, Dynamic equivalence. The living language of Christian worship, Collegeville.
• Pell G., 2014, Liturgical translations and two instructions in perspective. Cardinal Pell’s address to Sacrosanctum Concilium conference, http://www.zenit.org/en/articles/cardinal-pell-s-address-to-sacrosanctum-concilium-conference [dostęp: 07.10.2014].
• Pskit W., 2018, O języku liturgii rzymskokatolickiej na przykładzie angielskiej wersji Mszału Pawła VI, w: Intertekstualność a Słowo Boże, czyli o języku biblijno-religijnym w tekstach kultury. Część II, red. M.K. Frąckiewicz i A.J. Najda, Warszawa, s. 179–196.
• Reid A., 2005, The organic development of the liturgy, San Francisco.
• Ratzinger J., 2002, Duch liturgii, tłum. E. Pleciul, Poznań.
• Roman Missal: Revised by Decree of the Most Holy Second Ecumenical Council of the Vatican, Promulgated by Authority of Pope Paul VI and Revised at the Direction of Pope John Paul II. Totowa, 2011, New York.
• Roman Missal: Revised by Decree of the Second Vatican Council and Published by Authority of Pope Paul VI, 1974, London.
• Schuler R.J., 1981, „Success” of the liturgical reform, „Sacred Music”, nr 108–4, s. 3–4.
• Inter oecumenici. Instrukcja o należytym wykonywaniu konstytucji o liturgii świętej, 1964, http://www.kkbids.episkopat.pl/?id=89 [dostęp: 07.10.2014].
• Zachara M., 2014, Krótka historia Mszału Rzymskiego, Warszawa.
• Wykaz skrótów
• ICEL 1973 – Roman Missal: Revised by Decree of the Second Vatican Council and Published by Authority of Pope Paul VI, 1974, London.
• ICEL 2010 – Roman Missal: Revised by Decree of the Most Holy Second Ecumenical Council of the Vatican, Promulgated by Authority of Pope
• Paul VI and Revised at the Direction of Pope John Paul II. Totowa, 2011, New York.
• MR – Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Consilii Vaaticani II instauratum auctoritate Pauli PP.VI promulgatum Ioannis Pauli PP.II cura recognitum, 2002, editio typica tertia, Vaticanum.

Identifiers

DOI

10.14746/psj.2017.34.9