Konteksty występowania leksemów Polak, Polska i polski w zbiorze modlitw powszechnych Módlmy się wspólnie o. Ireneusza Żołnierczyka

• Authors: Iwona Pałucka-Czerniak
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The article presents the results of a pragmalinguistic analysis of the linguistic contexts of the lexemes Polska, Polak and polski (Poland, Pole, Polish) in the collection of common prayers written by Father Ireneusz Żołnierczyk in 1984. The analysis allows the author to present the way of speaking and modelling the thinking on homeland within a specific given community, place and time. The material under scrutiny consists of the collection of common prayers that is to provide a clear illustration for the mechanisms to create and sustain the sense of religious and national unity. The collection, in the form of an auxiliary book for liturgy, had in the past a particular impact as a pattern providing a template in creating specific communiques during the litugy of the high mass in the Catholic Church. The supplications in the prayers execute a well-established and fixed general pattern, shaping the model of a believer as a hard-working, industrious and the virtuous Pole-Catholic. Within the lexical layer of the prayers there is no particularisation or direct references to political, economic and social situation in Poland, though the participants in the common prayer are in position to contextually read a given passage or hear a modified supplication (appropriately adjusted to specific or current events).

Keywords

PL

pragmalinguistics; communicative community; linguistic and social context; language of liturgy; common prayer; Catholic Church

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
• Year: 2012
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 37-49

Dates

published

2012-01-01

Contributors

author

Iwona Pałucka-Czerniak

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• I. Bajerowa, Kilka problemów stylistyczno-leksykalnych współczesnego języka religijnego, w: O języku religijnym, red. M. Karpluk, J. Sambor, Lublin 1988.
• I. Bajerowa, Swoistość języka religijnego i niektóre problemy jego skuteczności, „Łódzkie Studia Teologiczne” 3.
• S. Borawski, Wprowadzenie do historii języka polskiego. Zagadnienia historiozoficzne, Warszawa 2000.
• L.M. Put, Modlitwa wiernych, Katowice 1987.
• J. Puzynina, Język wartości, Warszawa 1992.
• M. Telus, Konstrukcja narodowego „my”, czyli dlaczego kochamy ojczyznę, w: Uczucia w języku i tekście, red. I. Nowakowska-Kempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz, Wrocław 2000, Język a Kultura, t. 14.
• M. Makuchowska, Modlitwa jako gatunek języka religijnego, Opole 1998.
• A. Mańczyk, Wspólnota językowa i jej obraz świata, Zielona Góra 1982.
• S. Mikołajczak, Modlitwa powszechna – kształt językowy i charakterystyka gatunkowa, w: Język religijny dawniej i dziś: materiały z konferencji, Gniezno, 15–17 kwietnia 2002, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2003.
• S. Mikołajczak, Składniowy kształt modlitwy wiernych, w: Język religijny dawniej i dziś: materiały z konferencji, Gniezno, 3-5 czerwca 2004, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2005.
• I. Żołnierczyk, Módlmy się wspólnie. Propozycje modlitwy powszechnej, Warszawa 1984.
• http://www.google.com/search?hl=pl&client=opera&rls=pl&hs=aP6&q=Modlitwa+powszechna+Katowice+1970&start=10&sa=N [dostęp: 1.01.2010].
• http://www.kns.gower.pl/slownik/lad.htm [dostęp: 1.01.2010].

Identifiers

DOI

10.14746/pspsj.2012.19.1.3