„Wzruszenie trwalsze niż ściany gmachów obróconych w gruz”. Między tradycją a nowoczesnością: Irzykowski wobec Żeromskiego

• Authors: Sylwia Panek

Title variants

EN

‘Emotion more lasting than great walls turned to rubble’. Between tradition and the modern: Irzykowski on Żeromski

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This paper shall discuss Karol Irzykowski’s views on the prose work of Stefan Żeromski. The shifting nature of the former towards the latter – author of Ludzie Bezdomni [The Homeless] 1899 – shall be examined; ones that changed from criticism to approval. In this context Irzykowski’s critical concept developed in his collection of essays, Czyn i słowo [Action and the Word] 1913, shall be taken into account and it shall also be argued that Irzykowski’s polemical discourse in respect to Żeromski was an integral part of his literary manifesto.

Keywords

PL

Karol Irzykowski; Stefan Żeromski; literary criticism

EN

Karol Irzykowski; Stefan Żeromski; literary criticism; Karol Irzykowski; Stefan Żeromski; literary criticism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
• Year: 2016
• Issue: 27
• Pages: 283-308

Dates

published

2016-11-17

Contributors

author

Sylwia Panek

• Instytut Filologii Polskiej. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

References

• Brzozowski Stanisław (1984), Współczesna powieść polska, w: tegoż, Współczesna powieść i krytyka, wstępem poprzedził Tomasz Burek, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (1904), Glossy do współczesnej literatury polskiej, „Głos” 1904, nr 1.
• Irzykowski Karol (1904), (Stefan Żeromski: Popioły. Powieść z końca XVIII i początku XIX wieku w trzech tomach. „Przeglądzie…” w 1904 (nr 75-79).
• Irzykowski Karol (1904/1905), Glossy do współczesnej literatury polskiej, „Głos”, nr 1.
• Irzykowski Karol (1905), Glossy do współczesnej literatury polskiej, „Głos”, nr 3, 10, 29, 31.
• Irzykowski Karol (1908), Z tajników bohaterszczyzny, „Nasz Kraj”, t. 6, z. 10, z. 12/13.
• Irzykowski Karol (1910), Dostojny bzik tragiczności, „Widnokręgi”, z. 20.
• Irzykowski Karol (1910), Powieści Nałkowskiej, „Nowa Reforma”, nr 181 i 182.
• Irzykowski Karol (1912), Głód woli, „Świat”, nr 43.
• Irzykowski Karol (1913), Ze szkoły Żeromskiego, w: tegoż, Czyn i słowo. Glossy sceptyka, Księgarnia A. Staudacher i Sp., Lwów.
• Irzykowski Karol (1916), Imponderabilia, czyli rzeczy „niepotrzebne”, „Nowa Reforma”, nr 643.
• Irzykowski Karol (1920), Trylogia Żeromskiego, „Kurier Lwowski”, nr 158 [przedruk w: „Kurier Polski” 1920, nr 188].
• Irzykowski Karol (1925), Burzliwa rzeka rzeczy, „Wiadomości Literackie”, nr 1.
• Irzykowski Karol (1925), Demoniczność w twórczości Żeromskiego, „Wiadomości Literackie”, nr 51.
• Irzykowski Karol (1926), L’histoire d’une faute de Żeromski, „Pologne Litteraire”, nr 2.
• Irzykowski Karol (1926), Ostatnia powieść Żeromskiego. Stefan Żeromski Puszcza jodłowa.
• Irzykowski Karol (1926), Żeromski jak pisarz społeczny, „Sztuka i Życie”, nr 2.
• Irzykowski Karol (1934), Paszportyzm (Odpowiedź J. E. Skiwskiemu na artykuł Polska choroba w nrze 41 „Pionu”), „Pion”, nr 43.
• Irzykowski Karol (1976), Słoń wśród porcelany; Lżejszy kaliber, tekst oprac. Zofia Górzyna, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (1976), Walka o treść. Studia z literackiej teorii poznania; Beniaminek, tekst opracował i indeks sporządził Andrzej Lam, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (1980), Czyn i słowo oraz Fryderyk Hebbel jako poeta konieczności; Lemiesz i szpada przed sądem publicznym; Prolegomena do charakterologii, wstęp Andrzej Lam, tekst oprac. Zofia Górzyna, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (1998), Listy 1897-1944, red. Andrzej Lam, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (1998), Pisma rozproszone, t. 1: 1897-1922, tekst zebrała i opracowała Janina Bahr, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (1999), Pisma rozproszone, t. 2: 1923-1931, teksty zebrała i opracowała Janina Bahr, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (1999), Pisma rozproszone, t. 3: 1932-1935, teksty zebrała i opracowała Janina Bahr, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Irzykowski Karol (2001), Pisma rozproszone, t. 5: Artykuły w językach obcych. Uzupełnienia, teksty zebrała i opracowała Janina Bahr, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Jakóbczyk Jan (2009), Nieznana książka krytyczna Irzykowskiego o Żeromskim, w: tegoż, Późne tropy Młodej Polski (1914-1939), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Markiewicz Henryk (2011), W kształt linii meandrycznej, w: tegoż, Dopowiedzenia, Kraków, s. 63-75.
• Mortkowicz-Olczakowa Hanna (1976), O Karolu Irzykowskim, w: Klerk heroiczny. Wspomnienia o Karolu Irzykowskim, oprac. Barbara Winklowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 262-268.
• Olszewska Jolanta Maria (2015), Stefan Żeromski. Spotkania, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Panek Sylwia (2007), „Papuas merytoryzmu contra Szkoła Szczekających Bocianów”, czyli Irzykowski wobec futurystów, w: Od tematu do rematu. Przechadzki z Balcerzanem, red. Tomasz Mizerkiewicz, Agata Stankowska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 411-423.
• Peiper Tadeusz (1972), Tędy; Nowe usta, oprac. i red. Teresa Podoska, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Rembowska-Płuciennik Magdalena (2012), Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.

Identifiers

DOI

10.14746/pspsl.2016.27.14