Przyszłość nauki, przyszłość uniwersytetu. Fantastycznonaukowe prognozy zaniku wiedzy naukowej

• Authors: Dariusz Brzostek

Title variants

EN

The future of science, the future of university. The predictions of the collapse of scientific knowledge in science fiction

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The predictions of science fiction play an important part in the cultural landscape of contemporary western culture, being integral to the popular culture (novels, movies, TV series, graphic novels). Science fiction narratives predict the future of society, technology, culture but also – the science itself and a university as a scientific institution. The aim of this work is to shed light on the depiction of the future of science, knowledge, and university in the science fiction works, predicting the ineluctable societal collapse. The essay focuses on the use of the scientific discourse and scientific knowledge in the chosen science fiction narratives by Stanisław Lem, Walter M. Miller jr., John Brunner, and Paolo Bacigalupi.

EN

The predictions of science fiction play an important part in the cultural landscape of contemporary western culture, being integral to the popular culture (novels, movies, TV series, graphic novels). Science fiction narratives predict the future of society, technology, culture but also – the science itself and a university as a scientific institution. The aim of this work is to shed light on the depiction of the future of science, knowledge, and university in the science fiction works, predicting the ineluctable societal collapse. The essay focuses on the use of the scientific discourse and scientific knowledge in the chosen science fiction narratives by Stanisław Lem, Walter M. Miller jr., John Brunner, and Paolo Bacigalupi.

Keywords

PL

science fiction; predictions; university; scientific knowledge; societal collapse

EN

science fiction; predictions; university; scientific knowledge; societal collapse; science fiction; predictions; university; scientific knowledge; societal collapse

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
• Year: 2016
• Issue: 28
• Pages: 13-33

Dates

published

2017-02-17

Contributors

author

Dariusz Brzostek

• Katedra Kulturoznawstwa. Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

References

• Bacigalupi Paolo (2011), Pompa numer sześć, w: tegoż, Nakręcana dziewczyna. Pompa numer sześć, przeł. Wojciech M. Próchniewicz, Mag, Warszawa, s. 244-277.
• Beckson Karl, Ganz Arthur (1972), A Reader’s Guide To Literary Terms, Thames and Hudson, London.
• Brunner John (2015a), Na fali szoku, przeł. Michał Jakuszewski, Mag, Warszawa.
• Brunner John (2015b), Wszyscy na Zanzibarze, przeł. Wojciech Szypuła, Mag, Warszawa.
• Brzostek Dariusz (2005), Problemy motywacji fantastycznej i fantastycznonaukowej, w: Polska literatura fantastyczna. Interpretacje, red. Andrzej Stoff i Dariusz Brzostek, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 15-54.
• Derrida Jacques (2015), Uniwersytet bezwarunkowy, przeł. Kajetan Maria Jaksender, Eperons-Ostrogi, Kraków.
• Foucault Michel (1977), Archeologia wiedzy, przeł. Andrzej Siemek, PIW, Warszawa.
• Giddens Anthony (2006), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. Alina Szulżycka, PWN, Warszawa.
• Graaf Vera (1975), Homo futurus, przeł. Zbigniew Fonferko, PIW, Warszawa.
• Handke Ryszard (1975), O pewnym materii pomieszaniu, czyli między baśnią a science fiction, „Teksty”, nr 5, s. 50-68.
• Lem Stanisław (1970), Astronauci, Czytelnik, Warszawa.
• Lem Stanisław (1981), Golem XIV, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Lem Stanisław (1984), Głos Pana, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Lem Stanisław (1996), Tajemnica chińskiego pokoju, Universitas, Kraków.
• Lem Stanisław (1999), Bomba megabitowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Lyotard Jean-François (1997), Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, przeł. Małgorzata Kowalska i Jacek Migasiński, Aletheia, Warszawa.
• Miller Walter M. jr. (1991), Kantyczka dla Leibowitza, przeł. Juliusz Garztecki, CIA-Books, Warszawa.
• Morelly Étienne-Gabriel (1953), Kodeks natury, czyli prawdziwy duch jej praw, przeł. Danuta Malewska, PWN, Warszawa.
• Niewiadowski Andrzej, Smuszkiewicz Antoni (1990), Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Popper Karl Raimund (1997), Nauka: problemy, cele, odpowiedzialność, w: tegoż, Mit schematu pojęciowego. W obronie nauki i racjonalności, przeł. Bohdan Chwedeńczuk, Książka i Wiedza, Warszawa, s. 94-128.
• Rabelais François (1973), Gargantua i Pantagruel, t. 1, przeł. Tadeusz Żeleński (Boy), PIW, Warszawa.
• Sartori Giovanni (2007), Homo videns. Telewizja i postmyślenie, przeł. Jerzy Uszyński, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Szadkowski Krystian (2015), Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym, Warszawa.
• Szwabowski Oskar (2014), Uniwersytet – fabryka – maszyna. Uniwersytet w perspektywie radykalnej, Warszawa.
• Watts Peter (2011), Ślepowidzenie, przeł. Wojciech M. Próchniewicz, Mag, Warszawa.
• Wells Herbert George (1976), Wehikuł czasu, przeł. Feliks Wermiński, w: tegoż, Opowieści fantastyczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 130-249.

Identifiers

DOI

10.14746/pspsl.2016.28.1