Witalizm kobiecy. Mapa problemów, sieć tradycji

• Authors: Anna Legeżyńska

Title variants

EN

Feminine vitalism. The layout of the problems, the chain of traditions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Vitalism is a vague and ambiguous philosophical notion which researchers try to apply to describe modernist literature, especially from the period of the Young Poland. The author of the article suggests that vitalism should be approached as an interpretive category. She examines whether it is possible to distinguish feminine vitalism and conducts an analysis of selected types of literature (H. Poświatowska, A. Świrszczyńska, W. Szymborska, A. Szymańska, U. Kozioł, M. B. Kielar). The analysis shows that modernist feminine vitalism in the poetry of the second half of the 20th century encompasses various types of affirmations: of nature, corporeality and existence. In late modernity it transforms into post-vitalism, which signifies new understanding of life and the reduction of the anthropocentric perspective, both determined by new discoveries of science.

EN

Vitalism is a vague and ambiguous philosophical notion which researchers try to apply to describe modernist literature, especially from the period of the Young Poland. The author of the article suggests that vitalism should be approached as an interpretive category. She examines whether it is possible to distinguish feminine vitalism and conducts an analysis of selected types of literature (H. Poświatowska, A. Świrszczyńska, W. Szymborska, A. Szymańska, U. Kozioł, M. B. Kielar). The analysis shows that modernist feminine vitalism in the poetry of the second half of the 20th century encompasses various types of affirmations: of nature, corporeality and existence. In late modernity it transforms into post-vitalism, which signifies new understanding of life and the reduction of the anthropocentric perspective, both determined by new discoveries of science.

Keywords

PL

vitalism; modernism; women’s poetry; post-vitalism

EN

vitalism; modernism; women’s poetry; post-vitalism; vitalism; modernism; women’s poetry; post-vitalism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
• Year: 2018
• Issue: 32
• Pages: 17-39

Dates

published

2018-10-02

Contributors

author

Anna Legeżyńska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Bielik-Robson Agata (2012), Erros. Mesjański witalizm i filozofia, TAiWPN Universitas, Kraków.
• Bolecki Włodzimierz (2012), Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
• Borkowska Grażyna (1995), Metafora drożdży: co to jest literatura/poezja kobieca, „Teksty Drugie”, nr 3/4.
• Czabanowska-Wróbel Anna, Pilch Urszula, red. (2016), Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Ferenc Teresa (2012), Widok na życie, Biblioteka „Toposu”, Sopot.
• Głowiński Michał (1998), Witalizm, w: Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 624.
• Gutowski Wojciech (2016), Wątpliwa hipoteza witalizmu w polskiej literaturze nowoczesnej, w: Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy, red. Anna Czabanowska-Wróbel, Urszula Pilch, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 39-41.
• Kielar Marzanna Bogumiła (1999), Materia prima, Obserwator, Poznań.
• Kielar Marzanna Bogumiła (2006), Monodia, Znak, Kraków.
• Kozioł Urszula (1999), Stany nieoczywistości, PIW, Warszawa.
• Kozioł Urszula (2010), Horrendum, Wydawnictwo Literackie,
• Kraków.
• Kwiatkowski Jerzy (1969), Dialog z ziemią, w: tegoż, Remont pegazów, Czytelnik, Warszawa.
• Legeżyńska Anna (2003), Etiuda tematologiczna na cztery ręce, w: Ulotność i trwanie. Studia z tematologii i historii literatury, red. Ewa Wiegandt, Agnieszka Czyżak, Zbigniew Kopeć, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 47-58.
• Legeżyńska Anna (2007), Psalmistki. Z genologicznych problemów liryki kobiecej, w: Język religijny dawniej i dziś, red. ks. Paweł Bortkiewicz, Stanisław Mikołajczak, Małgorzata Rybka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań.
• Legeżyńska Anna (2009), Od kochanki do psalmistki. Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Mikołajczak Małgorzata (2000), Podjąć przerwany dialog. O poezji Urszuli Kozioł, TAiWPN Universitas, Kraków.
• Poświatowska Halina (1989), Wiersze wybrane, wstęp i wybór Jan Zych, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Różewicz Tadeusz (1957), Ocalony, w: tegoż, Poezje zebrane, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 22.
• Szymańska Adriana (2003), In terra, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Szymańska Adriana (2006), Z dziennika dywersantki, Biblioteka „Toposu”, Sopot.
• Szymborska Wisława (2001), Wiersze wybrane, Wydawnictwo a5, Kraków.
• Szymborska Wisława (2005), Dwukropek, Wydawnictwo a5, Kraków.
• Szymborska Wisława (2011), Wystarczy, Wydawnictwo a5, Kraków.
• Świrszczyńska Anna (1973), Poezje wybrane, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Wydrycka Anna (2012), Między bios a zoé. Poetycka antropologia w liryce Młodej Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.

Identifiers

DOI

10.14746/pspsl.2018.32.1