„Wy oświeceni, my dzicy ludzie jesteśmy, ale my więcej od was umiemy”. Postacie operowe Wojciecha Bogusławskiego w obliczu utraty wolności

• Authors: Piotr Maksymowicz

Title variants

EN

“Wy oświeceni, my dzicy ludzie jesteśmy, ale my więcej od was umiemy” (“You are Enlightened, we are Primitive, yet we Have More Skills”). The Characters in Wojciech Bogusławski’s Operas Facing Loss of Freedom

Abstracts

EN

This article constitutes an attempt at recreating the possible allusive readings, political references and hidden meanings in three operas by Wojciech Bogusławski: Dla miłości zmyślone szaleństwo (Madness made for love), Axur król Ormus (Axur, the king of Ormus), Izkahar król Guaxary (Izkahar, the king of Guaxara). Key for this search are the attitudes of the characters in the analysed operas towards the loss of freedom – one may argue that their ways to cope with the violence and the ruthless autocratic tyranny could be perceived as contemporary. This is why the story, which is in its outer layers one of an unhappy love, became for the eighteenth-century viewers a story of the most important contemporary politics.

Keywords

EN

Wojciech Bogusławski; Izkahar król Guaxary; Axur król Ormus; Dla miłości zmyślone szaleństwo; theatre; opaera; partitions of Poland; colonialism; the massacre of Praga; Enlightenment; pre-romanticism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
• Year: 2022
• Issue: 42
• Pages: 249-263

Dates

published

2022

Contributors

author

Piotr Maksymowicz

• Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczny

• https://orcid.org/0000000257763282

References

• Bogusławski Wojciech (1779), Dla miłości zmyślone szaleństwo. Opera we dwóch aktach z włoskiego tłomaczona [sic!], nakładem i drukiem Michała Grölla, Warszawa, [dostęp: 6 czerwca 2022], https://tinyurl.com/2p9d577t, [Polona].
• Bogusławski Wojciech (1802), Axur król Ormus. Opera tragiczno--komiczna w 5ciu aktach z muzyką sławnego Sallieri [sic!], rękopis w zbiorach Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. T-550.
• Bogusławski Wojciech (1822a), Axur król Ormus, w: tegoż, Dzieła dramatyczne, t. 9, drukiem N. Glücksberga, Warszawa, s. 197–279.
• Bogusławski Wojciech (1822b), Uwagi nad operą Axura, w: tegoż, Dzieła dramatyczne, t. 9, drukiem N. Glücksberga, Warszawa, s. 280–285.
• Bogusławski Wojciech (1823), Izkahar. Melodrama w trzech aktach, w: tegoż, Dzieła dramatyczne, t. 7, drukiem N. Glücksberga, Warszawa, s. 17–103, [dostęp: 24 maja 2022], https://tinyurl.com/4afewe2k, [Polona].
• Niemcewicz Julian Ursyn (1957), Pamiętniki czasów moich, t. 2, tekst opracował i wstępem poprzedził Jan Dihm, PIW, Warszawa.
• Askenazy Szymon (1974), Książę Józef Poniatowski. 1763–1813, wstęp Andrzej Zahorski, posł. Stanisław Herbst, PIW, Warszawa.
• Got Jerzy (1971), Na wyspie Guaxary. Wojciech Bogusławski i teatr lwowski 1789–1799, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Jagosz Michał (2020), Odpis hymnu Nurakina „O ty! Co równie znędzniałym” z melodramatu „Iskahar, król Guaxary” Józefa Elsnera odnaleziony w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, „Muzyka”, t. 65, nr 1, s. 119–125, https://doi.org/10.36744/m.299.
• Klimowicz Mieczysław (1999), Oświecenie, PWN, Warszawa.
• Maksymowicz Piotr (2013), „Axur król Ormus” w przekładzie i w scenicznej realizacji Wojciecha Bogusławskiego, [praca magisterska], Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
• Maksymowicz Piotr (2020), Warszawski teatr operowy Wojciecha Bogusławskiego w latach 1778–1783, [praca doktorska], Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
• Skowronek Jerzy (1986), Książę Józef Poniatowski, Ossolineum, Wrocław.
• Witkowski Michał (1979), Pierwszy „Axur” Bogusławskiego, „Pamiętnik Teatralny”, t. 28, nr 2 (110), s. 201–116.

Identifiers

DOI

10.14746/pspsl.2022.42.14

Biblioteka Nauki

2135473