W krainie światła, w krainie Cienia. Nad prozą autobiograficzną Faruka Šehicia

• Authors: Miłosz Bukwalt

Title variants

EN

The Land of Light, the Land of Shadow. About the Autobiographic Prose of Faruk Šehić

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The aforementioned issues were studied with the use of a set of scientific tools in the area of anthropology of culture (abjective experiences and objects, symbolism of blood, category of childhood), theory of trauma, hypnology and hyperesthesia, polemology, humanistic psychiatry, Bachelard’s theory of poetic image, topoanalysis and poetics of the elements. The process of interpretation also included the Jungian concept of structure of personality known as the Shadow archetype.

EN

This article is the first attempt in Poland to examine the following issues in The Book of Una, the novel by Faruk Šehić: the problems of autobiographic memory, war trauma, going through the trauma situation in a creation process (autobiography as a symbol of individual identity and an attempt to overcome the stressor). The analysis drew attention to the category of a journey into the depths of one’s self within the so-called past life regression present in the work by this Bosnian author. In the course of the examination, it was revealed that the intimate contact established by and between the protagonist with the important figures from his childhood, sentimental objects, the aquatic element, plant world and places of playing, adventure and shelter has a therapeutic dimension.The aforementioned issues were studied with the use of a set of scientific tools in the area of anthropology of culture (abjective experiences and objects, symbolism of blood, category of childhood), theory of trauma, hypnology and hyperesthesia, polemology, humanistic psychiatry, Bachelard’s theory of poetic image, topoanalysis and poetics of the elements. The process of interpretation also included the Jungian concept of structure of personality known as the Shadow archetype.

Keywords

PL

trauma; hypnosis; memory; childhood; rivers; ichthiofauna; fishing; family home; war; death; Shadow

EN

trauma; hypnosis; memory; childhood; rivers; ichthiofauna; fishing; family home; war; death; Shadow; trauma; hypnosis; memory; childhood; rivers; ichthiofauna; fishing; family home; war; death; Shadow

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Slawistyczne
• Year: 2019
• Issue: 16
• Pages: 69-87

Dates

published

2019-08-14

Contributors

author

Miłosz Bukwalt

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000-0003-0302-1627

References

• Assman, J. (2015). Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Przeł. A. Kryczyńska-Pham. Wstęp i red. naukowa R. Traba. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Augustynek, A. (1989). Kształtowanie specyficznych zachowań ludzkich. Sugestia i hipnoza. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Bachelard, G. (1975). Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Przeł. H. Chudak, Warszawa: PIW.
• Bachelard, G. (1976). Poetyka przestrzeni: szuflada, kufry i szafy. „Pamiętnik Literacki” LXVII, z.1, s. 233–243.
• Bachelard, G. (1979). Dom od piwnicy aż po strych. Znaczenie schronienia. Przeł. M. Ochab. „Punkt” nr 8, s.136–155.
• Bachelard, G. (1996). Płomień świecy. Przeł. J. Rogoziński, Gdańsk: słowo/obraz/terytoria.
• Bachelard, G. (1998). Poetyka marzenia. Przeł. L. Brogowski. Gdańsk: słowo/obraz/terytoria.
• Baudelaire, C. (1997). Moje obnażone serce, w. XXVI. Przeł., wstępem i przypisami opatrzył A. Kijowski. Wrocław: Pracownia Borgis.
• Bogdanović, B. (1997). Rytualne zabijanie miasta. Przeł. K. Bąk. „Krasnogruda” nr 6, s. 27–33.
• Caillois, R. (1973). Żywioł i ład. Wyboru dokonał A. Osęka. Przedmową opatrzył M. Porębski. Przeł. A. Tatarkiewiczowa. Warszawa: PIW, s. 160–168.
• Cirlot, J.E. (2006). Słownik symboli. Przeł. I. Kania. Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
• Cooper, J.C. (1998). Zwierzęta symboliczne i mityczne. Przeł. A. Kozłowska-Ryś i L. Ryś. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”.
• Curtius, E. (1997). Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Tłum. i oprac. A. Borkowski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
• Czermińska, M. (1978). Dom w autobiografii i w powieści o dzieciństwie. W: Przestrzeń i literatura. Studia pod red. M. Głowińskiego i A. Okopień-Sławińskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 229–252.
• Dudek, Z. (2002). Podstawy psychologii Junga. Od psychologii głębi do psychologii integralnej. Warszawa: Wydawnictwo „Eneteia” – Wydawnictwo Psychologii Kultury.
• Eihenreich, B. (1997). Rytuały krwi. Przeł. P. Kołyszko. Warszawa: Jacek Santorski & Co.
• Eliade, M. (1996). Sacrum a profanum. O istocie religijności. Przeł. R. Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Gusdorf, G. (1979). Warunki i ograniczenia autobiografii. Przeł. J. Barczyński, „Pamiętnik Literacki” LXX, z. 1, s. 261–278.
• Jung, C.G. (1993). Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Wybrał, przełożył i wstępem poprzedził J. Prokopiuk. Warszawa: „Czytelnik”.
• Jung, C.G. (1995). Psychologia a religia. Przeł. J. Prokopiuk. Opracował R. Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR – Wydawnictwo „Wrota”.
• Kaczorowski, A. (2008). Reinkarnacje w hipnoterapii. Doświadczenie poprzednich wcieleń i innych rzeczywistości w terapii hipnozą. Białystok: Studio Astropsychologii.
• Kawa, M., (2011). Ten, który toczy nasze dusze i ciała… Robak i robactwo w kulturze i literaturze. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kępiński, A. (2004). Rytm życia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Kodrić, S. (2012). Postkanonski kulturnomemorijski makromodel. W: S. Kodrić. Knji¬ževnost sjećanja: Kulturno pamćenje i reprezentacija prošlosti u novijoj bošnjačkoj književnosti. Ur. S. Halilović. Sarajevo: Slavistički komitet, s. 174–201.
• Kowalski, P. (1998). Dom. W: P. Kowalski. Leksykon. Znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa – Wrocław: PWN.
• Kowalski, P. (2002). Woda żywa. Opowieść o wodzie, zdrowiu, higienie i dietetyce. Wrocław: Ossolineum.
• Kristeva, J. (2007). Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Przeł. M. Falski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kropikiewicz, H. (1992). Hipnoza i sugestia. Poznań: Wydawnictwo „Andromeda”.
• Leeuw, G. van der (1978). Fenomenologia religii. Przeł. J. Prokopiuk. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Levine, P.A., Frederic A. (2012). Obudźcie tygrysa. Leczenie traumy. Przeł. B. Jarzębska-Ziewiec. Warszawa: „Czarna Owca”.
• Lis-Turlejska, M. (2005). Traumatyczne zdarzenia i ich skutki psychiczne. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
• Maruszewski, T. (2005). Pamięć autobiograficzna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Menninghaus, W. (2009). Wstręt. Teoria i historia. Przeł. G. Sowiński, Warszawa: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
• Morin, E. (1977). Zagubiony paradygmat – natura ludzka. Przeł. R. Zimand. Warszawa: PIW.
• Olsen, B. (2018). Jak rzeczy pamiętają? W: Antropologia pamięci. Zagadnienia i wybór tekstów. Wstęp i red. P. Majewski i M. Napiórkowski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 85–96. https://doi.org/10.31338/uw.9788323533627.pp.85-96
• Pavel, O. (1988). Śmierć pięknych saren. Z języka czeskiego przełożyli A. Piotrowski i J. Waczków. Wstępem opatrzył A. Piotrowski. Katowice: Wydawnictwo: „Śląsk”.
• Peterson, Z. (1994). Hipnoza. Między jawą a snem. Warszawa – Łódź: Wydawnictwo PWN.
• Raljević, S. (2014). Čitanje rata u «Knjizi o Uni» Faruka Šehića. „ Sarajevske sveske” (tema: Književnost u egzulu, prognanstvu i emigracji), br. 45–46. sveske-ba/en/content/citanje-rata-u-knjizi-o-uni-faruka-sehicia/. 14.01.2019.
• Roux, J.P. (2013). Krew. Mity, symbole, rzeczywistość. Przeł. M. Chrobak. Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
• Sandauer, A. (1981). O ewolucji sztuki narracyjnej w XX wieku. W: Zebrane pisma krytyczne. Studia historyczne i teoretyczne, t. 2. Warszawa: PIW, s. 455–470.
• Schulz, B. (1997). Sierpień. W: Sklepy cynamonowe. Warszawa: PIW.
• Šehić, F. (2016). Książka o Unie. Przeł. A. Schreier. Wrocław – Stronie Śląskie: Biuro Literackie.
• Tabaszewska, J. (2011). Trauma – kategoria estetyczna? W: Trauma, pamięć, wyobraźnia. Pod red. Z. Podniesińskiej i J. Wróbla. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 13–26.
• Tischner, J. (1990). Filozofia dramatu. Wprowadzenie. Paryż: Sekretariat Misyjny.
• Wolberg, L.R. (1975). Hipnoza. Przeł. Z. Stromenger. Warszawa: PWN.
• Zadrożyńska, A. (1985). Powtarzać czas początku. O świętowaniu dorocznych świąt w Polsce, cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze.

Identifiers

DOI

10.14746/pss.2019.16.4