„Drzwi zamknięte” czy „otwarte bramy”, czyli tłumacz między profanum a sacrum

• Authors: Joanna Kubaszczyk

Title variants

EN

“Closed Door” or “Open Gate”: the Translator between the Sacred and the Profane

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper reflects on the specificity of the translation of texts belonging to the religious and theolog- ical literature. Religious and theological texts have been translated for millennia, many of them - originating in the sphere of Judeo-Christianity - lie at the core of Western culture. Their trans- lation, especially the translation of the Bible, was accompanied by theoretical reflection (see, for example, Jerome of Stridonium, Martin Luther or Eugene Nida), which permanently influenced the way of thinking about translation in general. The present study answers the question of how the translation of religious and theological texts differs from the translation of other texts and what the translator must or should take into account, translating religious and theological texts. The paper discusses, among others, the role of the word in Christianity, spiritual preparation, openness to the Holy Spirit, tradition and inculturation.

Keywords

PL

przekład; tłumaczenie; teksty religijne; religia; tradycja; inkulturacja; kultura religijna; wartości

EN

translation; interpretation; religious texts; religion; tradition; inculturation; religious culture; values; translation; interpretation; religious texts; religion; tradition; inculturation; religious culture; values

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Teologiczne
• Year: 2018
• Issue: 33
• Pages: 287-300

Dates

published

2019-12-11

Contributors

author

Joanna Kubaszczyk

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Neofilologii

References

• Adamiak E., Imię Boga jest nieprzetłumaczalne. Spór o przekłady Pisma Świętego, „Tygodnik Powszechny”, 2 stycznia 2007, [online] https://www.tygodnikpowszechny.pl/imie-boga-jest-nieprzetlumaczalne-138003 [12.11.2018].
• Adhortacja apostolska Verbum Domini, [online] https://w2.vatican.va/content/dam/benedict-xvi/pdf/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini_pl.pdf [11.12.2018].
• Axel G. (reż.), Uczta Babette [Babettes gæstebud], Dania 1987.
• Berger K., Po co Jezus umarł na krzyżu? [Wozu ist Jesus am Kreuz gestorben], tłum. E. Pieciul-Karmińska, Poznań 2004.
• Bibel in gerechter Sprache, hrsg. v. U. Bail, F. Crüsemann, M. Crüsemann, E. Domay, Gütersloh 2006.
• Biblia Tysiąclecia, wyd. 3 poprawione, Poznań–Warszawa 1980.
• Bonhoeffer D., Naśladowanie [Nachfolge], tłum. J. Kubaszczyk, Katowice 2017 [wcześniejsze wydanie polskie: Naśladowanie, tłum. J. Kubaszczyk, Poznań 1997].
• Boski P., Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa 2010.
• Brieskorn N., Die Religion in der deutschen Kultur [w:] Religion und Kirche in der modernen Gesellschaft: polnische und deutsche Erfahrungen. Veröffentlichungen des Deutschen Polen-Instituts, hrsg. v. E. Kobylińska, A. Lawaty, Wiesbaden 1994, s. 75–94.
• Czesak A., Kąś J., Koziara S., Przybylska R., Przyczyna W., Synowiec H., Włodyga P., Wróbel R, Uwagi o współczesnych przekładach Biblii, Rada Języka Polskiego, 2007, [online] http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=154:uwagi-o-wspocze-snych-przekadach-biblii&catid=55&Itemid=67 [14.11.2018].
• Eliade M., Sacrum, mit, historia, Warszawa 1993.
• Gomola A., Myśl feministyczna w przekładach Biblii, „Przekładaniec” 24 (2011), s. 212–227.
• Gutzen D., „Denn wer dolmetzschen wil, mus grosse vorrath von worten haben.” Von Luthers Bibelübersetzung zur Bibel in gerechter Sprache [w:] Gutes Übersetzen: Neue Perspektiven für Theorie und Praxis des Literaturübersetzens, hrsg. v. A. Buschmann Berlin–Boston 2015, s. 243–281.
• Instrukcja Liturgiam authenticam, Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, 28 mar- ca 2001, [online] https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kkultu/instrukcja_liturgiam_28032001.html [14.11.2018].
• Interpretacja Pisma Świętego w Kościele, Papieska Komisja Biblijna, 10 maja 2005, [online] http://biblia.wiara.pl/doc/423152.INTERPRETACJA-PISMA-SWIETEGO-W-KOSCIELE [25.01.2018].
• Kodeks Prawa Kanonicznego, 1983, [online] http://www.trybunal.mkw.pl/Kodeks%20Prawa%20Kanonicznego.pdf [12.11.2018].
• Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum [online] https://www.swietywojciech. pl/Strefa-katechety/Bezplatne-pomoce-do-pobrania/Szkola-ponadgimnazjalna/Konstytucja-dogmatyczna-o-Objawieniu-Bozym-DEI-VERBUM, 10, [11.12.2018].
• Lohfink G., Modlitwa moją ojczyzną. Teologia i praktyka modlitwy chrześcijańskiej [Gebet schenkt Heimat. Theologie und Praxis des christlichen Gebets], tłum. E. Pieciul-Karmińska, Poznań 2011.
• Lohfink G., Weimer L., Maryja - nie bez Izraela. Nowe spojrzenie na naukę o Niepokalanym Poczęciu [Maria - nicht ohne Israel. Eine neue Sicht der Lehre von der Unbefleckten Empfängnis], tłum. E. Pieciul-Karmińska, Poznań 2010.
• Majewski M., Jak przekłady zmieniają Biblię. O teorii i praktyce tłumaczenia Pisma Świętego, Kraków 2013 [skrypt], [online] https://upjp2.academia.edu/MarcinMajewski [12.11.2018].
• Nida E.A., Toward a Science of Translating: With Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating, Leiden 1964.
• Perfuński M., Lednica odmienia. Rozmowa z o. Tomaszem Dostatnim [w:] Lednica Górą! Elementarz Ojca Jana, red. M. Kwiatkowska, G. Polak, Warszawa–Poznań 2004, s. 111–115.
• Polak G., Przeżyjmy to jeszcze raz [w:] Lednica Górą! Elementarz Ojca Jana, red. M. Kwiatkowska, G. Polak, Warszawa–Poznań 2004, s. 72–104.
• Polak G., Rozmowa z Ojcem Janem Górą [w:] Lednica Górą! Elementarz Ojca Jana, red. M. Kwiatkowska, G. Polak, Warszawa–Poznań 2004, s. 54–70.
• Polak M., Pismo Święte czy Tradycja?, „Przewodnik katolicki” 7 (2004), [online] https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TD/zkatechizmu_07.html [25.01.2018].
• Reiss K., Vermeer H.J., Towards a General Theory of Translational Action: Skopos Theory Explained, Manchester 2013.
• Smend R., Wohltuendes Durcheinander. Biblische Predigten, Stuttgart 2007.
• Wojciechowski M., Słabe punkty polskiego tłumaczenia Ewangelii w Biblii Tysiąclecia, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 9 (2016) 4, s. 151–163.

Identifiers

DOI

10.14746/pst.2018.33.15