Il Libro del Deuteronomio come fonte teologica della dimensione anamnetica dell’anno liturgico

• Authors: Dariusz Kwiatkowski

Title variants

EN

The Book of Deuteronomy as a Theological Source for the Concept of Memorial (anamnesis) in the Liturgical Year

PL

Księga Powtórzonego Prawa jako teologiczne źródło anamnetycznego wymiaru roku liturgicznego

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia anamnetyczny wymiar roku liturgicznego oraz jego starotestamentalne źródło teologiczne, którym jest Księga Powtórzonego Prawa. Kalendarz liturgiczny nie jest terminarzem, w którym zaznaczone są daty różnych świąt kościelnych. Jest on rozłożonym w czasie uobecnieniem misterium zbawczego Jezusa Chrystusa. Chcąc zrozumieć anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, trzeba ukazać, czym było święto religijnej tradycji Izraela. Zwłaszcza na podstawie Księgi Powtórzonego Prawa, nazywanej „Księgą pamięci”, wykazano, że każde biblijne święto jest anamnezą, czyli uobecnieniem konkretnego wydarzenia z historii zbawienia. Takie rozumienie święta jest także w liturgii Kościoła. Znaczenie roku liturgicznego polega przede wszystkim na ścisłym powiązaniu go z misterium Chrystusa. Każde święto jest uobecnieniem „tu” i „teraz” zbawczego dzieła Jezusa Chrystusa. Dokonuje się ono dzięki obecności i działaniu Ducha Świętegow liturgii Kościoła.

EN

The article discusses the concept of memorial (anamnesis) in relation to the liturgical year andargues that within the Old Testament theology the Book of Deuteronomy constitutes the maintheological source for the concept. The liturgical calendar is not a simple calendar in which thedates of various feasts of the Church are indicated. It is important to note that the liturgical calendarpresents the saving mystery of Jesus Christ, but in a manner spread over time. In order tounderstand the anametic dimension of the liturgical year, it is necessary to indicate the meaning ofthe feast in the Holy Scriptures. Especially, on the basis of the Book of Deuteronomy, also knownas the “Book of Remembrance”, it is shown that each biblical feast is an anamnesis, that is, thepresence of a specific event in the history of salvation. This understanding of the feast also existsin the liturgy of the Church. The importance of the liturgical year comes primarily from the closerelationship with the mystery of Christ. Each feast makes the “here” and “now” of the saving actof Jesus Christ present. It happens thanks to the presence and action of the Holy Spirit in the liturgyof the Church.

IT

L’articolo presenta la dimensione anamnetica dell’anno liturgico e la sua fonte teologica veterotestamentaria che è il Libro del Deuteronomio. Il calendario liturgico non è un calendario in cui sono segnate le date di varie festività religiose. È il rendersi presente del mistero salvifico di Gesù Cristo, diffuso nel tempo. Per comprendere la dimensione anamnetica dell’anno liturgico, era necessario mostrare che cosa era la festa della tradizione religiosa di Israele. Sulla base del Libro del Deuteronomio, chiamato il “Libro della memoria”, è stato messo in evidenza che ogni festa biblica è un’anamnesi, cioè il rendersi presente di un evento specifico della storia della salvezza. Tale concezione di festa è anche presente nella liturgia della Chiesa. Il senso dell’anno liturgico risiede principalmente nella sua stretta relazione con il mistero di Cristo. Ogni festa è il rendersi presente “qui” e “ora” dell’opera salvifica di Gesù Cristo. Ciò avviene grazie alla presenza e all’azione dello Spirito Santo nella liturgia della Chiesa.

Keywords

IT

Gesú Cristo; Chiesa; liturgia; anno liturgico; anamnesis; attualizzazione (far presente); memoria; mistero

EN

Jesus Christ; Church; liturgy; liturgical year; anamnesis; making present; reminder; mystery

PL

Jezus Chrystus; Kościół; liturgia; rok liturgiczny; anamneza; uobecnienie; pamiątka; misteium

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Teologiczne
• Year: 2021
• Issue: 38
• Pages: 205-217

Dates

published

2021

Contributors

author

Dariusz Kwiatkowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny

References

• Allmen von J., Saggio sulla cena del Signore, Roma 1968.
• Bergamini A., L’anno liturgico. Cristo festa della Chiesa. Storia, celebrazione, teologia, spiritualità, pastorale, Cisinello Balsamo (Milano) 2002.
• Brzeziński D., Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki. Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, Toruń 2010.
• Casel O., Chrześcijańskie misterium kultu, tłum. M. Wolicki, Kraków 2000.
• Concilio Vaticano II, La Costituzione sulla Sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, Città del Vaticano 2002, p. 48–78.
• Corbon J., Pamięć [in:] Słownik Teologii Biblijnej, red. X. Léon Dufour, Poznań 1990, p. 639–642.
• Diètrich de S., Boży plan zbawienia, Warszawa 1967.
• Dufour Leon X., Condividere il Pane Eucaristico, Leumann–Torino 1983.
• Jak modlą się Żydzi. Antologia modlitw, studio di M. Tomal, Warszawa 2000.
• Jeremias J., Le parole dell’ultima cena, Brescia 1973.
• Kwiatkowski D., Teologiczno-liturgiczne znaczenie pojęć „pamiętać” i „pamiątka” w Starym Testamencie, „Kaliskie Studia Teologiczne” 1 (2002), p. 117–128.
• Nadolski B., Liturgika, t. 2: Liturgia i czas, t. 2, Poznań 1991.
• Neunheuser B., Memoriale [in:] Nuovo Dizionario di Liturgia, red. D. Sartore, A.M. Triacca, Cinisello Balsamo (Milano) 1993, p. 765–781.
• Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza [in:] Mszał rzymski dla diecezji polskich, Poznań 1986, p. [66–88].
• Pałęcki W., Rok liturgiczny Paschą Chrystusa. Misterium roku liturgicznego według Odo Casela (1886–1948), Sandomierz 2006.
• Pius XII, Encyklika o liturgii Mediator Dei, tłum. J. Wierusz-Kowalski, Kielce 1948.
• Rad von G., Teologia Starego Testamentu, tłum. B. Widła, Warszawa 1984.
• Ravasi G., Deuteromonio [in:] Nuovo Dizionario di Teologia Biblica, a cura di P. Rossano, G. Ravasi, A. Girlanda, Cinisello Balsamo (Milano) 19945, p. 391–397.
• Tomal M. (studio), Come pregano gli Ebrei. Antologia delle preghiere, Warszawa 2000.
• Worbs M., Chrystocentryzm roku liturgicznego według Romana Guardiniego [in:] Misterium Chrystusa w roku liturgicznym. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Bogusławowi Nadolskiemu TChr z okazji 55-lecia Święceń Kapłańskich i 50-lecia pracy naukowej, red. J. Nowak, Poznań 2012, p. 102–114.

Identifiers

DOI

10.14746/pst.2021.38.10

Biblioteka Nauki

2038472