Tuberculose, petite vérole et choléra : d’une contamination isolée à la pandémie. Les maladies infectieuses mortelles dans les Mémoires de l’abbé Pochard (1800–1831)

• Authors: Jérémie Fischer

Title variants

EN

Tuberculosis, Smallpox and Cholera: from Isolated Contamination to Pandemic: Deadly Infectious Diseases in the Memoirs of Father Pochard (1800–1831)

PL

Gruźlica, ospa i cholera: od pojedynczego zakażenia do pandemii. Śmiertelne choroby zakaźne we wspomnieniach Księdza Pocharda (1800–1831)

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia trzy przykłady z pism francuskiego emigranta - Księdza Pocharda. Ukazuje reakcje współczesnych na pojedynczy przypadek gruźlicy, epidemię ospy w skali wiejskiej, a następnie obserwowaną w Polsce międzynarodową pandemię cholery. 190 lat po przejściu drugiej pandemii cholery w Polsce warto zauważyć, że polityka zdrowotna władz, a także reakcje indywidualne i zbiorowe bardzo przypominają te, których doświadczamy dzisiaj, kiedy Europa jest dotknięta drugą falą Covid-19.

EN

The article presents three examples from the writings of the French émigré - Father Pochard. Through individual tuberculosis, the smallpox epidemic on a village scale and then the international cholera pandemic observed in Poland, the article shows the reactions of contemporaries. 190 years after the passage of the second cholera pandemic in Poland, it is interesting to note that the health policy of the authorities, but also the individual and collective reactions, closely looked like those we experience today in Europe affected by the second wave of Covid-19.

FR

Cet article de Jérémie Fischer intitulé Tuberculose, petite vérole et choléra : d’une contamination isolée à la pandémie. Les maladies infectieuses mortelles dans les Mémoires de l’abbé Pochard (1800-1831), présente trois exemples issus des écrits de l’émigré français. A travers une tuberculose individuelle, une épidémie de petite vérole à l’échelle d’un village puis une pandémie internationale de choléra observée depuis la Pologne, l’article montre les réactions des contemporains. 190 ans après le passage de la deuxième pandémie de choléra en Pologne, il est intéressant de constater que la politique sanitaire des autorités, mais aussi les réactions individuelles et collectives, ressemblent de près à celles dont nous faisons l’expérience aujourd’hui, alors que l’Europe est touchée par la deuxième vague de la Covid-19.

Keywords

FR

histoire de la Pologne,; Duché de Posen; Royaume du Congrès; Insurrection de Novembre; tuberculose; petite vérole; variole; choléra; épidémie; pandémie; Covid-19; famille Skórzewski; famille Lipski; abbé Pochard; Mémoires

EN

history of Poland; Duchy of Poznań; Congress Poland; November Uprising; tuberculosis; smallpox; cholera; epidemic; pandemic; Covid-19; the Skórzewski family; the Lipski family; Father Pochard; diaries

PL

historia Polski; Wielkie Księstwo Poznańskie; Królestwo Kongresowe; powstanie listopadowe; gruźlica; ospa; cholera; epidemia; pandemia; Covid-19; rodzina Skórzewskich; rodzina Lipskich; ksiądz Pochard; wspomnienia

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Teologiczne
• Year: 2021
• Issue: 38
• Pages: 219-234

Dates

published

2021

Contributors

author

Jérémie Fischer

• https://orcid.org/0000000313958210

References

• Archiwum Państwowe w Poznaniu, Majątek Czerniejewo-Skórzewscy (n°932), sygn. 2133, Paszporty i metryki rodziny Lipskich i Skόrzewskich i uwolnienie z wojską hr. Rajmunda Skόrzewskiego ; 1824–1833.
• Archiwum Państwowe w Poznaniu, Majątek Czerniejewo-Skórzewscy (n°932), sygn. 2166, Lettres de Claude Antoine Pochard ou Relation de ce qu’il lui est arrivé et de ce qu’il a vu pendant ses différents voyages en Allemagne, Pologne et Prusse, Tom II. Depuis l’an 1817 jusqu’en 1822. À Komorze 1822.
• Archiwum Państwowe w Poznaniu, Majątek Czerniejewo-Skórzewscy (n°932), sygn. 1009, Korespondencje l’abbé Pochard 1818–1833.
• Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, rkps sygn. 115 I, t. 1 : Lettres de Claude Antoine Pochard ou Relation de ce qu’il lui est arrivé et de ce qu’il a vu pendant ses différents voyages en Allemagne, Pologne et Prusse. Tom I. Depuis l’an 1796 jusqu’en 1817. À Komorze 1822.
• Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, rkps sygn. 115 I, t. 3 : Sans titre, tome 3 des Mémoires polonais de l’abbé Pochard.
• Brise O., Angst in den Zeiten der Cholera : Über Kulturelle Ursprünge des Bakteriums Seuchen-Cordon, Akademie-Verlag, Berlin 2003.
• Dettke B., Die Asiatische Hydra : die Cholera von 1830/1831 in Berlin und den preussischen Provinzen Posen, Preussen und Schlesien, Walter de Gruyter, Berlin 1995.
• Dutau G., Quarantaines - De la peste et du choléra au coronavirus Covid-19, « La lettre du Pneumologue » 23 (2020) 1, pp. 50–55.
• Kozłowski J., Wielkopolska pod pruskim zaborem w latach 1815–1918, Poznań 2004.
• Różańska-Gambal B., Występowanie epidemii ospy prawdziwej na świecie od czasów starożytnych po współczesne, « Medycyna Nowożytna » 15 (2008) 1–2, pp. 31–59.
• Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne/forum/Epidemie w Wielkopolsce, Paweł Wietrzykowski, 20 janvier 2020, (http://wtg-gniazdo.org/forum/viewtopic.php?p=142640).
• Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne, Wielkopolscy Księża, (http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main.php).

Identifiers

DOI

10.14746/pst.2021.38.11

Biblioteka Nauki

2038614