Esej i ekfraza (Herbert - Bieńkowska - Bieńczyk)

• Authors: Roma Sendyka

Title variants

EN

Essay and Ekphrasis (Herbert - Bieńkowska - Bieńczyk)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Michel Riffaterre in article L'lllusion d'ekphrasis put forward an idea of "critical ekphrasis" (1994) what may become an invitation to ask if other sub-genres/modes of ekphrasis may be described. The text Essay and Ekphrasis develops this question in the field of essayistic traditions. Evoking the tendency of writing on art in that genre (from Montaigne, Diderot, Ruskin, Pater to art historians, critics and artists) the article analyses three examples of ekphrases (by Zbigniew Herbert, Ewa Bieńkowska and Marek Bieńczyk) to voice a hypothesis that ekphrasis in an essay may be a useful proof for those who question (ostensive) representational powers of that textual tool. Essayistic ekphrasis seems to have a foremost referential character, pointing towards an object of art only to use it in order to describe cognitive procedures of the subject who in such a way (performatively and not overtly) pictures himself mirroring his inner self in dispersed fragments of cultural object, dismantling the temporal and spatial difference between the viewer and the object in an illusion of an immediate presence.

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przestrzenie Teorii
• Year: 2009
• Issue: 11
• Pages: 41-61

Dates

published

2009-01-01

Contributors

author

Roma Sendyka

References

• BIEŃCZYK M., Przezroczystość, Kraków 2007
• BIEŃKOWSKA E., Co mówią kamienie Wenecji, Gdańsk 2000
• BOEHM G., Bildbeschreibung. Über die Grenzen von Bild und Sprache, w: Beschreibungskunst - Kunstbeschreibung. Ekphrasis von Antike bis zur Gegenwart, hrsg. von G. Boehm, H. Pfotenhauer, Fink Wilhelm, München 1995
• CHEVALIER T. (ed.), Encyclopedia of the Essay, Fitzroy Dearborn, London-Chicago 1997
• CLÜVER C., Quotation, Enargeia, and the Functions of Ekphrasis, w: Pictures into Words, ed. by V. Robillard, E. Jongeneel, VU University Press, Amsterdam 1998
• CZERMIŃSKA M., Gotyk i pisarze. Topika opisu katedry, Gdańsk 2005
• DAVIDSON M., Ekphrasis a postmodernistyczne wiersze-obrazy, w: Estetyka w świecie. Wybór tekstów, cz. 3, red. M. Gołaszewska, Kraków 1991
• DZIADEK A., Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice 2004
• DZIADEK A., Apologia twórczej swobody. Eseje Zbigniewa Herberta: opis - uobecnianie - interpretacja, w: Zmysł wzroku, zmysł sztuki. Prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta, cz. II, Lublin 2006
• FIUT A., Poeta - eseistą, w: Twórczość Herberta, red. M. Woźniak-Łabiniec, J. Wiśniewski, Kraków 2001
• FORT B., Ekphrasis as Art Criticism: Diderot and Fragonard’s „Coresus and Callirhoe”, w: Icons - Texts - Iconotexts. Essays on Ekphrasis and Intermediality, ed. by P. Wagner, Walter de Gruyter, Berlin-New York 1996
• GORZKOWSKI A., „Ut pictura verba...’’ zagadnienie unaocznienia w retoryce starożytnej i wczesnonowożytnej, „Pamiętnik Literacki” 2001, z. 2
• HEFFERNAN J., Museum of Words. The Poetics of Ekphrasis from Homer to Ashbery, Chicago University Press, Chicago 1993
• JAY M., Scopic Regimes of Modernity, w: Vision and Visuality, ed. by H. Foster, Bay Press, Seattle 1988.
• KOZICKA D., Wędrowcy światów prawdziwych. Dwudziestowieczne relacje z podróży, Kraków 2003
• MARKOWSKI M.P., Ekphrasis. Uwagi bibliograficzne z dołączeniem krótkiego komentarza, „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 2
• MATHIEU-CASTELLANI G., Image morte, image vive, dans: La Pensée de l’Image. Signification et figuration dans le texte et dans la peinture, ed. par G. Mathieu-Castellani, Presses Universitaires de Vincennes, Saint-Denis 1994
• MICIŃSKI B., Pisma, Kraków 1970
• MITCHELL W.J.T., Ekphrasis and the Other, w: Picture Theory: Essays on Verbal and Visual Representation, University of Chicago Press, Chicago 1994
• MONTAIGNE M. de, Próby, tłum. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1985
• KUNZ D., Poczucie obrazu, w: Ut pictura poesis, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Gdańsk 2006
• RIFFATERRE M., L'llusion d’ekphrasis, w: La Pensée de l'Image. Signification et figuration dans le texte et dans la peinture, ed. G. Mathieu-Castellani, Presses Universitaires de Vincennes, Saint-Denis 1994
• ROBILLARD V., In Pursuit of Ekphrasis (an Intertextual Approach), w: Pictures into Words, ed. by V. Robillard, E. Jongeneel, VU University Press, Amsterdam 1998
• SMOLIŃSKA-BYCZUK M., Życie martwej natury, w: Zmysł wzroku, zmysł sztuki. Prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta, cz. I, Lublin 2006
• WAGNER P., Introduction: Ekphrasis, Iconotexts, and Intermediality - the State(s) of Art(s), w: Icons - Texts - Iconotexts. Essays on Ekphrasis and Intermediality, ed. by P. Wagner, Walter de Gruyter, Berlin-New York 1996
• YACOBI T., The Ekphrastic Model: Forms and Functions, w: Pictures into Words, ed. by V. Robillard, E. Jongeneel, VU University Press, Amsterdam 1998

Identifiers

DOI

10.14746/pt.2009.11.3