Stosunki Unia Europejska – Chiny w XXI wieku

• Authors: JÓZEF M. FISZER

Title variants

EN

EU-China Relations in the 21st Century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nie ulega wątpliwości, że zarówno Unia Europejska, jak i Chiny odgrywają dziś – obok Stanów Zjednoczonych – główne role na arenie międzynarodowej. We wzajemnych relacjach mają status partnerów strategicznych i starają się rozwijać współpracę we wszystkich dziedzinach, ale też występują między nimi różnice zdań i stanowisk w wielu istotnych sprawach. Na łamach niniejszego artykułu próbuję pokazać przesłanki, szanse i zagrożenia dla obu tych aktorów na arenie międzynarodowej oraz ich wzajemne relacje dziś i w przyszłości. Ponadto próbuję zweryfikować kontrowersyjną – moim zdaniem – hipotezę, lansowaną przez wielu badaczy, a która zakłada, że wiek XXI będzie wiekiem Azji, czyli de facto Chin. Na temat współczesnych Chin i ich roli na arenie międzynarodowej oraz stosunków z Unią Europejską ukazało się już dużo publikacji na całym świecie, ale wciąż nie wiemy dokąd tak naprawdę Chiny zmierzają i czy Unia Europejska nie rozpadnie się w XXI wieku? Istnieją też wątpliwości odnośnie chińskiego „zwrotu w kierunku multilateralizmu”. Zdaniem niektórych badaczy, ma on całkowicie pozorny charakter i służy tylko do kamuflowania dalekosiężnych celów ChRL, czyli przejęcia przez nią kontroli nad światem w drugiej połowie XXI wieku.

EN

Today, EU and China – along the US – undoubtedly play a key role in the international arena. They have established strategic partnership in their bilateral relations and strive to develop cooperation in all areas. Yet, they also dissent on many important issues. In this article, I investigate the premises of EU- China bilateral relations, as well as opportunities and threats to both parties as far as their status on the global stage is concerned. Moreover, I test the thesis I deem controversial, which claims that the 21st century will be Asian century, and de facto the era of China. The literature on contemporary China, on the role it plays in the international arena and on its relations with the EU is abundant. However no definite answer has been given yet as to where China is heading and whether rhe EU will break up in the 21st century. China’s “turn to multilateralism” is questioned, with some researchers claiming that it simply serves to conceal China’s long-term goal, i.e. taking control over the world in the second half of the 21st century.

Keywords

PL

Chiny; Unia Europejska; współpraca; stosunki międzynarodowe; multipolarny świat; Brexit; XXI wiek

EN

China; European Union; cooperation; international relations; multipolar world; Brexit; 21st century Article; China; European Union; cooperation; international relations; multipolar world; Brexit; 21st century Article

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rocznik Integracji Europejskiej
• Year: 2017
• Issue: 11
• Pages: 399-416

Dates

published

2018-07-11

Contributors

author

JÓZEF M. FISZER

• Polska Akademia Nauk w Warszawie

References

• Abbas N., Förster A., Richter E. (red.) (2015), Supranationalität und Demokratie. Die Europäische Union in Zeiten der Krise, Wiesbaden.
• Bielecki J. (2014), Zachodni sojusznicy Putina, „Rzeczpospolita”, 7.05.2014.
• Bielecki T., Zawadzki M. (2016), Unia i NATO postanowiły się wzmocnić, „Gazeta Wyborcza”, 9–10.07.2016.
• Borkowski K. (2016), Ukraina w kryzysie, w: Procesy europeizacji Ukrainy w wybranych obszarach, d. J. Tymanowski, J. Karwacka, J. Bryl, Kijów–Warszawa.
• Buhler P. (2014), O potędze w XXI wieku, Warszawa.
• Czaputowicz J. (2007), Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Warszawa 2007.
• Donelly J. (2000), Realism and International Relations, Cambridge.
• Ein starkes Europa in einer unsicheren Welt von Jean-Marc (2014), strona internetowa Ministerstwa Spraw Zagranicznych RFN.
• Fiszer J. M. (2013), System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota, cele i zadania oraz rola w budowie nowego ładu globalnego, Warszawa.
• Fiszer J. M. (2016), Geopolityczne i geoekonomiczne aspekty europeizacji Ukrainy i jej perspektywy, w: Procesy europeizacji Ukrainy w wybranych obszarach, red. J. Tymanowski. J. Karwacka, J. Bryl, Kijów–Warszawa.
• Fiszer J. M. (2014), Czy państwo demokratyczne może być wzorem dla przyszłej Unii Europejskiej?, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, nr 1(44).
• Godement F. (2016), Czego chcą Chiny?, Warszawa.
• Grosse T. G. (2016), Kryzys po Brexicie, „Rzeczpospolita”, 15.07.2016.
• Góralczyk B. (2015), W poszukiwaniu chińskiego modelu rozwojowego, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 2.
• Heise H. (2014), Europa nach der Krise. Die Währungsunion vollenden, Wiesbaden.
• Guzek M. (2014), Kapitalizm na krawędzi, Warszawa.
• Kamiński A. Z., Szlajfer H. (2016), Śmiertelnie niebezpieczny trójkąt, „Rzeczpospolita”, 20 X 2016
• Korzycki R. (2017), Po szczycie G7. Trump nie da rady zniszczyć klimatu. Dzięki Obamie, „Gazeta Wyborcza”, 29.05.2017.
• Kuźniar R. (2016), Europa w porządku międzynarodowym, Warszawa.
• Kuźniar R. (2015), Ukraine – Europe’s hic Rhodus, hic salta, w: European Union on the Global Scene: united or Irrelevant?, red. B. J. Góralczyk, Warsaw.
• Leonard M. (2008), What Does China Think, London.
• Kwieciński R. (2016), Bilateralizm i multilateralizm w polityce zagranicznej Chińskiej Republiki Ludowej, w: Chiny i świat zewnętrzny, red. J. Marszałek-Kawa, Toruń.
• Łoś R. (2017), Soft Power Chin, „Studia Polityczne”, t. 45, nr 1.
• Łoś-Nowak T. (2011), Polityka zagraniczna w przestrzeni teoretycznej, w: Polityka zagraniczna. Aktorzy, potencjały, strategie, red. T. Łoś-Nowak, Warszawa.
• Maciejasz D. (2016), Biznes z Chinami na jednym szlaku, „Gazeta Wyborcza”, 21.06.2016.
• Maddison A. (2011), The Word Economy: A Millennial Perspectiv, Paryż.
• „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” (2014), nr 3(46).
• „Przegląd Politologiczny” (2016), nr 1.
• Radziwinowicz W. (2016), Odwilż rosyjsko-turecka, „Gazeta Wyborcza”, 7.07.2016.
• Rowiński J. (2008), Chiny: nowa globalna potęga? Cień dawnej świetności i lat poniżenia, w: Dokąd zmierza świat?, red. A. D. Rotfeld, Warszawa.
• Ruszkowski J., Wojnicz L. (red.) (2013), Multi-Level Governance w Unii Europejskiej, Szczecin–Warszawa.
• Stiglitz J. (2017), Lekcja angielskiego, Obserwator finansowy.pl, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/lekcja.
• „Studia Polityczne” (2014), nr 4(36).
• „Studia Europejskie” (2014), nr 4(72).
• Szczerski K. (2017), Utopia Europejska. Kryzys integracji i polska inicjatywa naprawy, Kraków.
• Szpak A. (2015), Kryzys migracyjny w Europie a bezpieczeństwo – podłoże społeczno-ekonomiczne, zagrożenia, pomoc rozwojowa, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 2.
• Szymańska A. (2016), Europa dziennikarzy, Kraków.
• Świder K. (2015), Rosyjska świadomość geopolityczna a Ukraina i Białoruś (po rozpadzie Związku Radzieckiego), Warszawa.
• Trenin D. (2016), Three powers will shape future state of Word, „China Daily”, 31 X 2016.
• Warszawski D. (2017), Trump igra z wojną, „Gazeta Wyborcza”, 20.05.2017.
• Wieliński B. T., Wroński P., Zawadzki M. (2016), Ukraina bez zmian, Gruzja rozczarowana, „Gazeta Wyborcza”, 11.07.2016.
• Wieliński B. T. (2016), Nasza siła odstraszania rośnie. Rozmowa z Radosławem Sikorskim, „Gazeta Wyborcza”, 7.07.2016.
• Wierzchowska A. (2016), Wpływ modernizacji i kryzysu na dynamikę zmiany w Unii Europejskiej, Warszawa.
• Winiecki J. (2016, s. 13), Uszczelnianie granic. W Warszawie NATO musi zdecydować nie tylko jak i przed kim, ale także czego i jakich wartości chce bronić, „Polityka”, 6–12.07.2016.
• Winiecki J. (2016), Chiński podział Europy, „Polityka”, 22–28.06.2016.
• Wojciechowski S., Tomczak M. (red.) (2010), Mocarstwowość na przełomie XX i XXI w. Teorie – analizy – programy, Poznań.
• Wroński P. (2016), Rosja już mniej groźna. Przebudzenie NATO, „Gazeta Wyborcza”, 11.07.2016.
• Załęcki Ł., Borkowski P. J., Wróbel A. (2013), Wewnętrzne uwarunkowania aktywności międzynarodowej Chińskiej Republiki Ludowej i jej relacji z Unią Europejską, Warszawa.
• Zakaria F. (2009), Koniec hegemonii Ameryki, Warszawa.
• Żakowski J. (2016), Czas satrapów i nielotów, „Polityka”, 27.07–2.08.2016.

Identifiers

DOI

10.14746/rie.2017.11.28