Reakcja Unii Europejskiej na kryzys humanitarny w Syrii

• Authors: Kinga Smoleń

Title variants

EN

The European Union’s response to the humanitarian crisis in Syria

Abstracts

EN

The aim of the article is a political science analysis of the European Union’s response to the humanitarian crisis in Syria. The following research hypotheses will be verified in the publication. Firstly, the European Union functions in an environment of dynamic changes that determine its decisions and actions, which take place on many levels of social life and at the same time on many levels. The European Union’s actions in relation to the humanitarian crisis in Syria are determined by two main variables. The first one occurs at the international level – in this case, with a distinction between the level of the regional system – and combines the effects of the end of the Cold War and globalization processes, i.e. functional and structural elements. It is the hybrid war in Syria. The second variable, unprecedented in its scale, migratory pressure takes place at the level of the interior of the Member States. Secondly, following the hybrid war in Syria and the activity of the so-called Islamic State, the migratory pressure that the European Union began to experience became a threat to its liberal model as well as its internal cohesion. Therefore, by engaging in humanitarian aid for Syria, the European Union wants to prevent a serious crisis within its own structures. A methodological assumption was made according to which the phenomena and processes in the environment of the European Union functioning on many levels are independent variables, while its decisions and actions are dependent variables. In the context of the formulated research hypotheses, the subject of the analysis in the article is, firstly, to define the essence and dynamics of the humanitarian crisis in Syria. Secondly, the identification and analysis of the determinants of that crisis. Third, to show the actions of the European Union in the face of the humanitarian crisis in Syria.

PL

Celem artykułu jest politologiczna analiza reakcji Unii Europejskiej na kryzys humanitarny w Syrii. W publikacji weryfikacji poddane zostaną następujące hipotezy badawcze. Po pierwsze, Unia Europejska funkcjonuje w środowisku dynamicznych, warunkujących jej decyzje i działania zmian, które zachodzą na wielu poziomach życia społecznego i jednocześnie wielu jego płaszczyznach. Działania Unii Europejskiej wobec kryzysu humanitarnego w Syrii warunkowane są przez dwie główne zmienne. Pierwsza z nich występuje na poziomie międzynarodowym – w tym przypadku z wyodrębnieniem poziomu systemu regionalnego – oraz łączy skutki końca zimnej wojny i procesów globalizacji, czyli elementy funkcjonalne i strukturalne. Jest nią wojna hybrydowa w Syrii. Druga zmienna w postaci bezprecedensowej w swej skali presji migracyjnej ma miejsce na poziomie wnętrza państw członkowskich. Po drugie, będąca następstwem wojny hybrydowej w Syrii i aktywności tzw. Państwa Islamskiego presja migracyjna, jakiej zaczęła doświadczać Unia Europejska stała się zagrożeniem dla jej liberalnego modelu, a także wewnętrznej spójności. Dlatego też angażując się w pomoc humanitarną dla Syrii, Unia Europejska chce zapobiec poważnemu kryzowi wewnątrz własnych struktur. Przyjęto założenie metodologiczne, zgodnie z którym funkcjonujące na wielu płaszczyznach zjawiska i procesy w środowisku Unii Europejskiej są zmiennymi niezależnymi, natomiast jej decyzje i działania zmiennymi zależnymi. W kontekście sformułowanych hipotez badawczych przedmiotem analizy w artykule jest po pierwsze, określenie istoty i dynamiki kryzysu humanitarnego w Syrii. Po drugie, identyfikacja i analiza uwarunkowań owego kryzysu. Po trzecie, ukazanie działań Unii Europejskiej wobec kryzysu humanitarnego w Syrii.

Keywords

EN

Syria; humanitarian crisis; European Union; hybrid war

PL

Syria; kryzys humanitarny; Unia Europejska; wojna hybrydowa

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rocznik Integracji Europejskiej
• Year: 2021
• Issue: 15
• Pages: 85-105

Dates

published

2021

Contributors

author

Kinga Smoleń

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

• https://orcid.org/0000000325645190

References

• Adso/gak, Londyn, Berlin i Paryż wspólnie apelują ws. imigrantów, 30.08.2015, tvn24, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/imigranci-szturmuja-europe-londyn-berlin-i-paryz-jednym-glosem,572822.html, 15.02.2018.
• Agencja UE ds. Azylu: Rada uzgadnia poszerzony mandat do negocjacji z Parlamentem Europejskim, Rada Europejska, 16.06.2021, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2021/06/16/eu-asylum-agency-council-agrees-extended-mandate-for-negotiations-with-the-european-parliament/, 9.11.2021.
• Akçakale S. (2015), Turkey sees new refugee influx with ISIL at border, „Hürriyet. Daily News” z dnia 14.06.2015 r., http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-sees-new-refugee-influx-with-isil-at-border-83982, 3.03.2018.
• Atwan A.-B. (2015), Islamic State. The Digital Caliphate, Saqi Books, London.
• Cesarz M. (2017), Kryzys uchodźcy w Europie – zarys problemu, w: Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. K. A. Wojtaszczyk, J. Szymańska, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa.
• Cockburn P. (2015), Państwo Islamskie, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Covid-19 cofnął postępy w walce z głodem i ubóstwem nawet o 10 lat. Liczba głodujących osób na świecie może drastycznie wzrosnąć, 12.02.2021, https://biznes.newseria.pl/news/covid19-cofnal-postepy,p687291968, 10.06.2021.
• cyk/akl, Syria tymczasowo zmniejsza dostawy paliwa z powodu sankcji USA, 10.01.2021, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Syria-tymczasowo-zmniejsza-dostawy-paliwa-z-powodu-sankcji-USA-8034252.html, 10.06.2021.
• Czornik K. (2018), Powstanie, funkcjonowanie i upadek tzw. Państwa Islamskiego (ISIS). Kontekst iracki, w: Konflikty zbrojne na Bliskim Wschodzie i w Afryce w drugiej dekadzie XXI wieku. Przebieg – uwarunkowania – implikacje, K. Czornik, M. Lakomy, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice.
• Decade of Syria war killed nearly 500,000 people: new tally, 1.06.2021, France 24, https://www.france24.com/en/live-news/20210601-decade-of-syria-war-killed-nearly-500-000-people-new-tally, 21.08.2021.
• Decyzja Rady (UE) nr 2015/1523 z dnia 14 września 2015 r. ustanawiająca środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Włoch i Grecji, Dz. Urz. UE L. 2015.239.146, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32015D1523&from=SV, 30.08.2021.
• Decyzja Rady (UE) nr 2015/1601 z dnia 22 września 2015 r. ustanawiająca środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Włoch i Grecji, Dz. Urz. UE L. 2015.248.80, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32015D1601, 30.08.2021.
• Desbois P., Nastasie C. (2019), Fabryka terrorystów: ludobójstwo Jezydów. Tajemnice Państwa Islamskiego, Wydawnictwo Dialog, Warszawa.
• Dobbins J., Jones S. G. (2017), The End of a Caliphate, “Survival. Global Politics and Strategy”, vol. 59.
• Dołgow B. (2014), Rozwój Arabskiej Wiosny: wstępne wnioski, w: Fale Tunisami. Kontestacja arabska w latach: 2010–2013, red. R. Potocki, M. Piskorski, W. Hładkiewicz, Europejskie Centrum Analiz Geopolitycznych, Warszawa.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/95/UE z 13 grudnia 2011 r. w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego systemu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony, Dz. Urz. UE L 337 z 20 grudnia 2011 r., https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32011L0095&from=PL, 30.08.2021.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej (wersja przekształcona), Dz. Urz. UE L 180 z 29 czerwca 2013 r., https://www.asylumlawdatabase.eu/sites/default/files/aldfiles/PL_3.pdf, 30.08.2021.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/33/UE z 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia norm dotyczących przyjmowania wnioskodawców ubiegających się o ochronę międzynarodową (wersja przekształcona), Dz. Urz. UE L 180 z 29 czerwca 2013 r., https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013L0033&from=EN, 30.08.2021.
• Dziekan M. M., Zdulski K., Bania R. (2020), Arabska wiosna i świat arabski u progu XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Fijałkowska M., Myjesz ręce? Nie mam wody. Zostajesz w domu? Nie mam domu, Magazyn tvn24, https://tvn24.pl/magazyn-tvn24/myjesz-rece-nie-mam-wody-zostajesz-w-domu-nie-mam-domu,269,4726, 7.06.2021.
• First time asylum applicants EU 28 (2017), https://ec.europa.eu/eurostat/news/themes-in-the-spotlight/asylum2017, 24.08.2021.
• Food Price Watch, February 2011, World Bank, http://www.worldbank.org/foodcrisis/food_price_watch_report_feb2011.html, 11.01.2011.
• Fragile States Index powered by The Fund For Peace, https://fragilestatesindex.org/country-data/, 18.04.2021.
• Frymark K., Porozumienie UE-Turcja: niemieckie reakcje, 23.03.2016, Ośrodek Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-03-23/porozumienie-ue-turcja-niemieckie-reakcje, 5.03.2018.
• Füle Ŝ., Tunezja i UE: rok po jaśminowej rewolucji, psz.pl, http://www.psz.pl/tekst-40661/Tunezja-i-UE-rok-po-jasminowej-rewolucji, 3.03.2012.
• IAR, Pomoc humanitarna i polityczne rozwiązanie konfliktu. UE i ONZ zorganizują konferencję dla Syrii, 30.03.2021, Polskie Radio 24.pl, https://polskieradio24.pl/5/3/Artykul/2707104,Pomoc-humanitarna-i-polityczne-rozwiazanie-konfliktu-UE-i-ONZ-zorganizuja-konferencje-dla-Syrii, 18.06.2021.
• Ilkowski F. (2011), Dynamika rewolucji na Bliskim Wschodzie, w: Bliski Wschód. Coraz bliżej, red. J. Danecki, S. Sulowski, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa.
• Janoś K., Ile kosztują uchodźcy i dlaczego Niemcom to się opłaca, a nam nie?, 2.09.2015, money.pl, https://www.money.pl/gospodarka/raporty/artykul/ile-kosztuja-uchodzcy-i-dlaczego-niemcom-to,64,0,1893184.html, 18.02.2018.
• Jarosiewicz A., Strachota K. (2015), Turcja a problem uchodźców syryjskich, Ośrodek Studiów Wschodnich, nr 186, 30.09.2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-10-01/turcja-a-problem-uchodzcow-syryjskich, 17.02.2018.
• Kaczmarek F. (2016), Unia Europejska wobec Światowego Szczytu Humanitarnego, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 10.
• Kaczmarek M. (2014), Jaśminowa rewolucja, w: Fale Tunisami. Kontestacja arabska w latach: 2010–2013, red. R. Potocki, M. Piskorski, W. Hładkiewicz, Europejskie Centrum Analiz Geopolitycznych, Warszawa.
• Kaczorowska M. (2012), Specyfika ruchów i ugrupowań politycznych w wybranych państwach arabskich po przełomie „Arabskiej wiosny”, w: Zmiany polityczne w państwach arabskich. Wybrane zagadnienia ustrojowe, red. A. Rother, J. Szymanek, A. Zięba, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa.
• Kłosowicz R., Mormul J. (2013), Pojęcie dysfunkcjonalności państwa – geneza i definicje, w: Państwa dysfunkcjonalne i ich destabilizujący wpływ na stosunki międzynarodowe, red. R. Kłosowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Konflikt w Syrii trwa już 10 lat. 90 proc. dzieci potrzebuje wsparcia, 15.03.2021, unicef, https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/konflikt-w-syrii-trwa-juz-10-lat, 9.11.2021.
• Konkluzje Rady w sprawie regionalnej strategii UE dotyczącej Syrii i Iraku oraz zagrożenia ze strony ISIL/Daeszu, Rada Unii Europejskiej, https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-7267-2015-INIT/pl/pdf, 9.11.2021.
• Kucharczyk M., „Podduszanie” przynosi efekty. Tak kurczy się „państwo” dżihadystów, tvn24, http://www.tvn24.pl/magazyn-tvn24/podduszanie-przynosi-efekty-tak-kurczy-sie-panstwo-dzihadystow,16,326, 25.06.2017.
• Lakomy M. (2018), Wojna domowa w Syrii (2011–), w: Konflikty zbrojne na Bliskim Wschodzie i w Afryce w drugiej dekadzie XXI wieku. Przebieg – uwarunkowania – implikacje, K. Czornik, M. Lakomy, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice.
• Mazurek M., Jedzenie staje się nieosiągalne? Asad radzi: odwołać programy kulinarne w telewizji, 15.03.2021, Gazeta.PL, https://next.gazeta.pl/next/7,151003,26881293,jedzenie-staje-sie-nieosiagalne-assad-radzi-odwolac-programy.html, 10.06.2021.
• Michalik D. (2014), Potencjały państw zaangażowanych w konflikt syryjski w początkach kryzysu, w: Fale Tunisami. Kontestacja arabska w latach: 2010–2013, red. R. Potocki, M. Piskorski, W. Hładkiewicz, Europejskie Centrum Analiz Geopolitycznych, Warszawa.
• Mormul J. (2013), Czołowe instytucje międzynarodowe zajmujące się dysfunkcjonalnością państw, w: Państwa dysfunkcjonalne i ich destabilizujący wpływ na stosunki międzynarodowe, red. R. Kłosowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Olszanecka N., Weto Rosji dla sytuacji w Syrii, „Stosunki Międzynarodowe”, http://stosunki.pl/?q=content/weto-rosji-dla-sytuacji-w-syrii, 3.03.2012.
• PAP, UE zatwierdziła porozumienie z Turcją ws. Migracji, 18.03.2016, onet.wiadomości, http://wiadomosci.onet.pl/swiat/ue-zatwierdzila-porozumienie-z-turcja-ws-migracji/dkj4kn, 5.08.2016.
• Pietraś M. (2020), Model analizy Unii Europejskiej w środowisku dwupoziomowych zmian, w: Polska i Europa w perspektywie politologicznej. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Konstantemu Adamowi Wojtaszczykowi z okazji 45-lecia pracy akademickiej, red. J. Wojnicki, J. Miecznikowska, Ł. Zamęcki, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa.
• Polska Misja Medyczna: sytuacja w Syrii jeszcze gorsza, 4.12.2020, onet Wiadomości, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/koronawirus-polska-misja-medyczna-sytuacja-w-syrii-jeszcze-gorsza/w070qmz, 7.06.2021.
• Pomoc Humanitarna i Ochrona Ludności, Eur-Lex. Baza aktów prawnych Unii Europejskiej, https://eur-lex.europa.eu/summary/chapter/humanitarian_aid.html?root_default=SUM_1_CODED%3D04&locale=pl, 30.08.2021.
• Potyrała A. (2017), Kryzys uchodźczy a przyszłość unijnego systemu azylowego, w: Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. K. A. Wojtaszczyk, J. Szymańska, Oficyna Wydawnicza Aspra-Jr, Warszawa.
• Potyrała A. (2015), W poszukiwaniu solidarności. Unia Europejska wobec kryzysu migracyjnego 2015, „Przegląd Politologiczny”, vol. 4.
• POPULATIONOF.NET, https://www.populationof.net/pl/syrian-arab-republic/, 26.05.2021.
• Rada przyjmuje strategię UE na rzecz Syrii, Rada Europejska, 3.04.2021, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2017/04/03/fac-conclusions-syria/, 10.11.2021.
• Raubo J., Władze w Syrii odpowiedzialne za ataki chemiczne, 9.04.2020, „Defence 24”, https://www.defence24.pl/wladze-w-syrii-odpowiedzialne-za-ataki-chemiczne, 30.05.2021.
• Recent Developments in Northwest Syria – Situation Report No. 18- As of 25 July 2020, 25.07.2020, reliefweb, https://reliefweb.int/report/syrian-arab-republic/recent-developments-northwest-syria-situation-report-no-18-25-july-2020, 13.06.2021.
• Reforma polityki azylowej UE, Rada Europejska, https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/eu-migration-policy/eu-asylum-reform/, 9.11.2021.
• Rojek K. (2014), Syria w regionalnym układzie stosunków międzynarodowych, w: Bliski Wschód w XXI wieku. Polityka – Społeczeństwo – Zmiana, red. J. Marszałek-Kawa, J. Piechowiak-Lamparska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1168/2011 z 25 października 2011 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich UE, Dz. Urz. UE L 304 z 22 listopada 2011 r., https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:304:0001:0017:PL:PDF, 30.08.2021.
• Sawiński K. (2014), Konflikt syryjski. Od „kontrolowanego chaosu” do „wojny IV generacji”, w: Fale Tunisami. Kontestacja arabska w latach: 2010–2013, red. R. Potocki, M. Piskorski, W. Hładkiewicz, Europejskie Centrum Analiz Geopolitycznych, Warszawa.
• Smoleń K. (2020), Geostrategiczne położenie Turcji w XXI wieku, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Smoleń K. (2018), Problem of Migration in Relations between the Republic of Turkey and the European Union, w: Polityka migracyjna w obliczu współczesnych wyzwań. Teoria i praktyka, red. H. Chałupczak, M. Lesińska, E. Pogorzała, T. Browarek, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Smoleń K. (2020), Specifics of the So-Called Islamic State, “Athenaeum. Polish Political Science Studies”, vol. 67, no. 3.
• Syria, CIA, The World Factbook, https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/syria/#people-and-society, 24.05.2021.
• Syria War on Development: socioeconomic monitoring report of Syria second quarterly report (April–June 2013), October 2013, Syrian Center for Policy Research, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/md_syr-rprt_q2fnl_251013.pdf, 24.08.2021.
• Syrian Refugees in the Region (as of 01 June 2014), reliefweb, https://reliefweb.int/map/syrian-arab-republic/syrian-refugees-region-01-june-2014, 14.01.2018.
• Szymańska J. (2016), Międzyrządowość vs. ponadnarodowość w polityce migracyjnej i obszarze spraw wewnętrznych Unii Europejskiej, w: Polityki europejskie w dobie kryzysu, red. T. G. Grosse, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Szymańska J. (2013), Rola wyspecjalizowanych agencji Unii Europejskiej w obszarze spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości, Wydawnictwo Aspra, Warszawa.
• Szymańska J. (2017), Strategia UE wobec kryzysu migracyjnego: priorytety, bariery, efekty, „Studia BAS”, nr 3(51).
• Tutak G. (2018), Polityka migracyjna Polski wobec europejskiego kryzysu migracyjnego, „Świat Idei i Polityki”, tom 17.
• Weiss M., Hassan H. (2015), ISIS. Wewnątrz armii terroru, Burda Publishing Polska, Warszawa.
• Więcej na pomoc humanitarną, Komisja Europejska, 20.05.2020, Przedstawicielstwo w Polsce, https://ec.europa.eu/poland/news/200520_global_reax_pl, 18.06.2021.
• Wilk W. (2016), Wojna w Syrii i kryzys humanitarny, Warszawa, https://udsc.gov.pl/wp-content/uploads/2016/05/SYRIA_Informator_dla_dziennikarzy.pdf, 24.05.2021.
• Wojtaszczyk K. A., Nadolska J. (red.) (2015), Kryzysy w procesie integracji europejskiej i sposoby ich przezwyciężenia, Oficyna Wydawnicza Aspra-Jr, Warszawa.
• Wojtaszczyk K. A., Szymańska J. (red.) (2017), Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, Oficyna Wydawnicza Aspra-Jr, Warszawa.
• Wolska A., UE i ONZ zebrały 5,3 mld euro na pomoc humanitarną dla Syryjczyków, 31.03.2021, Euractiv.pl, https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/ue-onz-syria-pomoc-humanitarna-wojna-domowa/, 10.06.2021.
• Woźniak-Bobińska M., Sytuacja w Syrii i przyczyny migracji Syryjczyków do krajów UE, http://kulturacyfrowa.org/akcja/sytuacja-w-syrii-i-przyczyny-migracji-syryjczyk%C3%B3w-do-kraj%C3%B3w-ue, 30.05.2021.
• „Wspieranie przyszłości Syrii i regionu” – 4. konferencja w Brukseli, 30 czerwca 2020, Rada Unii Europejskiej, https://www.consilium.europa.eu/pl/meetings/international-ministerial-meetings/2020/06/30/, 18.06.2021.

Identifiers

DOI

10.14746/rie.2021.15.6

Biblioteka Nauki

2043246