Stan i perspektywy rolnictwa ekologicznego w Polsce – ocena wyzwań i szans wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu w rolnictwie

• Authors: Justyna Miecznikowska-Jerzak

Title variants

EN

The status and prospects of organic farming in Poland – assessment of challenges and opportunities for the implementation of the European Green Deal for agriculture

Abstracts

EN

The purpose of this article is to discuss the main objectives of the European Green Deal for agriculture and present the perspectives on the development of organic production in Poland. In 2020 the share of organic farming in agricultural areas in Poland was 3.5% (with an EU average of 8.5%), while organic farms accounted for only 1,4% of all farms in Poland. Since 2014, Poland has seen a decrease in the area intended for organic production as well as a drop in the number of organic farms. This is the opposite trend to what was expected and supported by the Common Agricultural Policy. The research hypothesis assumed proposes that the difficulties related to the greening of farming are a consequence of the socio-economic condition, consumers’ purchasing power on the organic foods market and the state of farming in Poland. Based on the EU and domestic law, the article explains the principles of organic farming. Further, using statistical data for the years 2004–2020, it discusses and compares the production and economic situation of organic farms in Poland and the EU. It analyses the EU strategies and national plans calling for more action on organic farming. The summary indicates the strengths and weaknesses as well as challenges and opportunities facing organic farming in Poland.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie stanu obecnego rolnictwa ekologicznego w Polsce na tle innych państw członkowskich UE oraz wskazanie perspektyw rozwoju produkcji ekologicznej w kontekście promowanych w ramach Europejskiego Zielonego Ładu zmian w rolnictwie. W 2020 roku udział rolnictwa ekologicznego w powierzchni użytków rolnych w Polsce wyniósł 3,5% (przy średniej wynoszącej w UE 8,5%) zaś udział gospodarstw ekologicznych w ogóle gospodarstw rolnych liczył jedynie 1,4%. Od 2014 roku można zaobserwować w Polsce spadek zarówno powierzchni przeznaczonej pod ekologiczną produkcję, jak i liczby ekologicznych gospodarstw rolnych. Jest to trend odwrotny od tego jaki był oczekiwany oraz wspierany w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, że trudności związane z ekologizacją produkcji rolnej są pochodną sytuacji gospodarczo-społecznej, w tym siły nabywczej konsumentów na rynku żywności ekologicznej w Polsce oraz kondycji rolnictwa. W artykule wyjaśniono w oparciu o unijne i krajowe akty prawne zasady produkcji ekologicznej. Następnie omówiono i porównano sytuację produkcyjno-ekonomiczną gospodarstw ekologicznych w Polsce i w UE, korzystając z danych statystycznych z lat 2004–2020. Przeanalizowano unijne strategie i krajowe plany nawołujące do intensyfikacji działań na rzecz rolnictwa ekologicznego. W podsumowaniu wskazano mocne i słabe strony oraz wyzwania i szanse stające przed ekologicznym rolnictwem w Polsce.

Keywords

EN

European Green Deal; European Union; organic farming; organic farm; Poland

PL

Europejski Zielony Ład; Unia Europejska; rolnictwo ekologiczne; gospodarstwo ekologiczne; Polska

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rocznik Integracji Europejskiej
• Year: 2022
• Issue: 16
• Pages: 265-283

Dates

published

2022

Contributors

author

Justyna Miecznikowska-Jerzak

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000309716884

References

• Adamowicz M. (2021), Agricultural development processes in the context of globalization challenges and new approaches to the concept of sustainable development, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Problems of Agricultural Economics”, nr 1(366). DOI: https://doi.org/10.30858/zer/132395.
• Bryła P. (2018), Uwarunkowania znajomości unijnego logo rolnictwa ekologicznego wśród polskich konsumentów, „Handel Wewnętrzny”, nr 4 (375), tom I.
• Eurostat (2022), Statystyki dotyczące rolnictwa ekologicznego, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Organic_farming_statistics&action=statexp-seat&lang=pl, 30.09.2022.
• Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (2021), Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2019–2020, Warszawa, https://www.gov.pl/web/ijhars/raport-o-stanie-rolnictwa-ekologicznego-w-polsce, 30.09.2022.
• Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (2005), Rolnictwo ekologiczne w Polsce w 2004 roku, https://www.gov.pl/web/ijhars/raport-o-stanie-rolnictwa-ekologicznego-w-polsce, 30.09.2022.
• Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2021), Rolnictwo w 2020 r. Agriculture in 2020, Warszawa, https://stat.gov.pl/en/topics/agriculture-forestry/agriculture/agriculture-in-2020,4,17.html, 1.10.2022.
• Groszyk J. (2022), Rolnictwo ekologiczne w Polsce w kontekście strategii unijnych, „Infos BAS. Zagadnienia społeczno-gospodarcze”, Biuro Analiz Sejmowych, nr 4(296).
• https://www.gov.pl/web/rolnictwo/platnosci-bezposrednie-oraz-platnosci-obszarowe-w-ramach-ii-filaru-od-2023-roku3, 3.01.2023.
• Komisja Europejska (2019), Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Europejski Zielony Ład, COM (2019) 640 final.
• Komisja Europejska (2020a), Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030. Przywracanie przyrody do naszego życia, COM (2020) 380 final.
• Komisja Europejska (2020b), Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Strategia „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego, COM (2020) 381 final.
• Komisja Europejska (2021), Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-społecznego i Komitetu Regionów w sprawie planu działania na rzecz rozwoju produkcji ekologicznej COM(2021) 141 final/2.
• Komorowska D. (2006), Perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego”, vol. 15.
• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2021), Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na lata 2021–2027, Warszawa, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ramowy-plan-dzialan-dla-ywnosci-i-rolnictwa-ekologicznego-w-polsce, 15.10.2022.
• Hermaniuk T. (2018), Postawy i zachowania konsumentów na rynku ekologicznych produktów żywnościowych, „Handel Wewnętrzny”, nr 2(373).
• Olkowska O. (2021), Polskie rolnictwo w nowej perspektywę finansowej 2021–2027, „Infos BAS. Zagadnienia społeczno-gospodarcze”, Biuro Analiz Sejmowych, nr 7(288).
• Parlińska M., Jaśkiewicz J., Rackiewicz I. (2020), Wyzwania dla rolnictwa związane ze strategią Europejski Zielony Ład w okresie pandemii, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego”, vol. 20(35), nr 2. DOI: https://doi.org/10.22630/PRS.2020.20.2.10.
• Kułyk P., Michałowska M. (2018), Zachowania konsumentów na rynku żywności ekologicznej w świetle wyników badań empirycznych w województwie lubuskim, „Handel Wewnętrzny”, nr 2(373).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych, Dz. U. L 150 z 14.06.2018 r., https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018R0848&from=PL, 20.10.2022.
• Rozporządzenie Rady (UE, EURATOM) nr 2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027, Dz. U UE L 433 I/11, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32020R2093, 20.10.2022.
• Sadowski A., Wojcieszak-Zbierska M., Zmyślona J. (2021), Sytuacja ekonomiczna gospodarstw ekologicznych w Polsce na tle Unii Europejskiej, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej Problems of Agricultural Economics”, nr 2(367). DOI: https://doi.org/10.30858/zer/135653.
• Specjalny Eurobarometr 520 (2022), Europejczycy, rolnictwo i WPR. Polska, https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2665, 10.11.2022.
• Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 (2019), przyjęta uchwalą nr 123 Rady Ministrów z dnia 15 października 2019 r. https://www.gov.pl/web/rolnictwo/dokumenty-analizy-szrwrir-2030, 30.10.2022.
• Ustawa z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej, Dz. U. 2022 poz. 1370, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001370/T/D20221370L.pdf, 20.10.2022.
• Wilkin J. (2020), Rolnictwo a klimat, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej Problems of Agricultural Economics”, nr 4(365).
• Willer H., Lernoud J. (2020), The World of Organic Agriculture. Statistics and Emerging Trends, Research Institute of Organic Agriculture (FiBL), Frick and IFOAM – Organics International, https://orgprints.org/id/eprint/37222/9/willer-et-al-2020-full-document-2020-02-28-4th-corrigenda.pdf, 8.11.2022.
• Wpływ Europejskiego Zielonego Ładu na polskie rolnictwo (2021), Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Polityka Insight, Warszawa, https://www.politykainsight.pl/_resource/multimedium/20299055, 1.09.2022.
• Żakowska-Biemans S. (2022), Raport na temat stanu rozwoju rolnictwa ekologicznego i ekologicznej produkcji żywności w Polsce, EkoConnect, Dresden, http://www.ekoconnect.org/tl_files/eko/p/Projekte/MOE-Laenderberichte/Raport-o-stanie-rolnictwa-ekologicznego-POLSKA-EkoConnect-2022.pdf, 1.09.2022.

Identifiers

DOI

10.14746/rie.2022.16.16

Biblioteka Nauki

31233289