Geneza Trójkąta Weimarskiego i jego rola w integracji Europy po zakończeniu zimnej wojny

• Authors: Józef M. Fiszer

Title variants

EN

The genesis of the Weimar Triangle and its role in the integration of Europe after the end of the Cold War

Abstracts

EN

The article presents the origins of the Weimar Triangle and its role in the integration of Europe after the end of the Cold War. On the subject of the Weimar Triangle, although thirty years have passed since its creation, the literature on the subject in Poland, Germany and France still contains contradictory opinions and opinions. On the one hand, its great importance in the process of Poland’s accession to the Euro-Atlantic structures, i.e. to NATO and the European Union (EU), is emphasized, and on the other hand, its role in the reorientation of Poland’s foreign policy after 1989 is emphasized, emphasizing that the raison d’etat of Poland has been subordinated to interests of Germany and France. Both in Poland, as well as in Germany and France, the Weimar Triangle has often been and is still treated instrumentally, especially by politicians who use it for current international politics and in bilateral relations. Meanwhile, there is no doubt that it played a large role not only in the process of creating the EU, but also determined its enlargement and deepening, although its potential and possibilities were not fully used. It can be said that it played a large role in integrating Europe after the end of the Cold War. An analysis of the activities of the Weimar Triangle as well as its successes and failures shows that it is still an indispensable entity in international relations and should play an important role in the processes of European integration. It should also continue to play a fundamental role in strengthening the trilateral Polish-German-French cooperation and strengthening the position of the European Union in international relations, the activity of which has decreased significantly in recent years. The renaissance of the Weimar Triangle is not only possible, but even indispensable in the current international situation in Europe and in the world, which is determined by Russia’s aggression against Ukraine and the threat of World War III.

PL

Artykuł przedstawia genezę Trójkąta Weimarskiego i jego rolę w integracji Europy po zakończeniu zimnej wojny. Na temat Trójkąta Weimarskiego, choć minęło już trzydzieści lat od jego utworzenia w literaturze przedmiotu w Polsce, Niemczech i Francji nadal krążą sprzeczne oceny i opinie. Z jednej strony podkreśla się jego duże znaczenie w procesie akcesji Polski do struktur euroatlantyckich, tj. do NATO i Unii Europejskiej (UE), a z drugiej strony deprecjonuje się jego rolę w reorientacji polityki zagranicznej Polski po 1989 roku podkreślając, że racja stanu Polski została podporządkowana interesom Niemiec i Francji. Zarówno w Polsce, jak i w Niemczech czy Francji Trójkąt Weimarski często był i jest nadal traktowany instrumentalnie, zwłaszcza przez polityków, którzy wykorzystują go do bieżącej polityki międzynarodowej i w relacjach dwustronnych. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że odegrał on dużą rolę nie tylko w procesie utworzenia UE, ale również determinował jej poszerzanie i pogłębianie, choć jego potencjał i możliwości nie były w pełni wykorzystane. Można stwierdzić, że odegrał on dużą rolę w integrowaniu Europy po zakończeniu zimnej wojny. Analiza działalności Trójkąta Weimarskiego oraz jego sukcesów i porażek pokazuje, że jest on wciąż niezbędnym podmiotem w stosunkach międzynarodowych i powinien odgrywać istotną rolę w procesach integracji Europy. Nadal też powinien odgrywać zasadniczą rolę w umacnianiu trójstronnej polsko-niemiecko-francuskiej współpracy i umacnianiu pozycji Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych, której aktywność w ostatnich latach mocno zmalała. Renesans Trójkąta Weimarskiego jest nie tylko możliwy, ale wręcz niezbędny w obecnej sytuacji międzynarodowej w Europie i na świecie, którą determinuje agresja Rosji na Ukrainę oraz groźba wybuchu trzeciej wojny światowej.

Keywords

EN

Weimar Triangle; Poland; France; Germany; integration; European Union; Europe; security; international relations

PL

Trójkąt Weimarski; Polska; Francja; Niemcy; integracja; Unia Europejska; Europa; bezpieczeństwo; stosunki międzynarodowe

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rocznik Integracji Europejskiej
• Year: 2022
• Issue: 16
• Pages: 75-89

Dates

published

2022

Contributors

author

Józef M. Fiszer

• Instytut Studiów Politycznych PAN

• https://orcid.org/0000000324614341

References

• Asmus R. (2002), NATO – otwarcie drzwi, MUZA SA, Warszawa.
• Barcz J. (2022), 30 lat temu podpisany został Traktat z Maastricht, „Monitor Konstytucyjny. Konstytucja. Państwo. Prawo”, 5.02.2022.
• Bąk M. (2013), Trójkąt Weimarski w latach 1991–1999 i jego znaczenie dla bezpieczeństwa europejskiego, „Przegląd Strategiczny”, nr 2.
• Bogusławska H., Konieczna A. (red.) (1998), Współpraca polityczno-wojskowa w ramach Trójkąta Weimarskiego i Trójkąta Polska–Niemcy–Dania, Warszawa.
• Bozo F. (2009), „Winners” and „Losers”: France, the United States, and the End of the Cold War, „Diplomatic History”, vol. 33, no. 5, November.
• Cimoszewicz W. (2004), Krajobraz za horyzontem. Polityka zagraniczna RP po wejściu do Unii Europejskiej, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 2.
• Czachór Z. (1998), Regionalizm w stosunkach międzynarodowych, w: Stosunki międzynarodowe, red. W. Malendowski, Cz. Mojsiewicz, Atla 2, Wrocław.
• Czarnecki M. (2022), Zachód mówi jednym głosem w sprawie Rosji, „Gazeta Wyborcza”, 21.01.2022.
• Cziomer E., Zyblikiewicz L. W. (2004), Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• De Gaulle Ch. (2016), Mémoires de guerre et Mémoires d’espoir, Plon, Paris.
• Deklaracja Ministrów Spraw Zagranicznych Trójkąta Weimarskiego, https://pl.ambafrancce.org/Wspolna-deklaracja-Ministrow-Spraw-Zagranicznych, 17.10.2020.
• Dutczak R. (2022), Teraz mamy złoty róg, „Gazeta Wyborcza”, 11.04.2022.
• Fiszer J. M. (2018), Rosja wobec akcesji Polski do NATO i Unii Europejskiej, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, nr 1(60).
• Fiszer J. M. (2018), Stanowisko Rosji wobec akcesji Polski do NATO i Unii Europejskiej, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, nr 1(60).
• Fiszer J. M. (2019), The 30th Anniversary of the Sejm and Senate Elections in 1989. Systemic Transformation in Poland and its Consequences for Europe and the World, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, nr 3(66).
• Fiszer J. M. (2021), Przesłanki wewnętrzne i międzynarodowe upadku Związku Radzieckiego w 1991 roku oraz jego konsekwencje geopolityczne dla polityki zagranicznej Polski, „Rocznik Europy Środkowo-Wschodniej”, nr 19, zeszyt 2.
• Fiszer J. M. (2021), The Role of Reunified Germany in Poland’s Accession to NATO and the European Union, „Politeja”, no. 6(75).
• Fiszer J. M. (2021a), Uwarunkowania i cele polityki zagranicznej Polski – aspekty teoretyczne i utylitarne, w: Polityka zagraniczna Polski w latach 1989–2020, red. A. Chojan, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
• Fiszer J. M., Chojan A., Olszewski P. (red.) (2019), Place and Role of the Visegrád Group Countries in the European Union, Institute of Political Studies Polish Academy of Sciences, European Commission, Warsaw.
• Fiszer J. M., Czasak M. (2019), Trójkąt Weimarski. Geneza i działalność na rzecz integracji Europy w latach 1991–2016, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Deutsch Polnische Wissenschafts Stiftung, Warszawa.
• Holzer J. (1998), Próba bilansu i oceny stosunków polsko-niemieckich w latach 1989–1995, w: Stosunki polsko-niemieckie w latach 1970–1995: Próba bilansu i perspektywy rozwoju, red. J. Holzer, J. Fiszer, Warszawa.
• Hyde-Price A. (2000), Dryf kontynentalny? Polska a zmiany relacji euroatlantyckich, w: O. Osica, R. Jakimowicz, Zarys stosunków polsko-rosyjskich w latach 1992–1999, Polska Fundacja Spraw Międzynarodowych, Warszawa.
• Kiwerska J. (2017), Partnerstwo w przywództwie? Stany Zjednoczone i Niemcy (1989–2016). Perspektywa polska, Instytut Zachodni, Poznań.
• Koszel B. (2002), Rola Francji i Niemiec w procesie integracji Polski z UE, w: Polska w Europie w XXI wieku, red. T. Wallas, UAM, Poznań.
• Koszel B. (2006), Trójkąt Weimarski. Geneza. Działalność. Perspektywy współpracy, Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, Poznań.
• Kozhemiakin A. V., Kanet T. R. E. (1997), Russia and Its Western Neighbours in the „Near Abroad”, w: The Foreign Policy of the Russian Federation, Palgrave Macmillan, London.
• Kucharczyk J. (2021), Z szacunkiem dla przeszłości, z odwagą w przyszłość. Jak Polacy, Niemcy i Francuzi postrzegają Trójkąt Weimarski i jego rolę w UE, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Kuźniar R. (2008), Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Malingre V., Subtil M.-P. (2009), Entente cordiale contre l’Histoire, „Le Monde”, 12.09.2009.
• Michałowski S. (2002), Nowa jakość w stosunkach z Niemcami, w: Polityka zagraniczna RP 1989–2002, red. R. Kuźniar, K. Szczepanik, Wydawnictwo Askon, Warszawa.
• Mickiewicz P. (2002), Współpraca wojskowa Polski, Francji i Niemiec, „Wojsko i Wychowanie”, nr 2.
• Ostrowski M. (2022), Cherchez la femme, „Polityka”, 1–11.01.2022.
• Parzymies S. (1993), Unia Europejska a Europa Środkowa. Perspektywy współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 3.
• Parzymies S. (1994), Przyjaźń z rozsądku. Francja i Niemcy w nowej Europie, PISM, Warszawa.
• Parzymies S. (2004), Trójkąt Weimarski w poszerzonej Unii Europejskiej, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 2.
• Parzymies S. (2020), Le Triangle de Weimar a-t-il encore une raison d’étre dans une Europe en voie d’unification?, „Annuaire français de relations internationales”, vol. XI.
• Przybyła K. (2013), Rosyjska polityka wobec Zachodu – wybrane zagadnienia, „Bezpieczeństwo Narodowe”, nr 26.
• Raś R. (2005), Ewolucja polityki zagranicznej Rosji wobec Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej w latach 1991–2001, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Sente Ch., Duverger T. (2022), Um die Chancen der französischen Linken bei den Präsidentschaftswahlen im April steht es schlecht. Eine Wählerinitiative will das jetzt ändern, „Intrnational” [e-mail], 28. Januar 2022.
• Sikorski R. (2018), Polska może być lepsza, Znak Horyzont, Kraków.
• Sikorski R. (2022), Rosja–Ukraina–Unia Europejska. Europo, pobudka! Awanturnicza polityka Putina to dzwonek alarmowy, „Gazeta Wyborcza”, 28.01.2022.
• Standke K.-H. (red.) (2009), Trójkąt Weimarski w Europie. Das Weimarer Dreieck in Europa. Le Triangle de Weimar en Europie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Stańczyk J. (1999), Nowy regionalizm w Europie Środkowej, „Wojsko i Wychowanie”, nr 2.
• Szczepański W. J. (2001), Charles de Gaulle i Europa, Editions BNW, Warszawa.
• Szeptycki A. (2000), Czynnik niemiecki w polityce wschodniej V. Republiki (1958–1991), „Stosunki Międzynarodowe”, nr 3–4 (t. 22).
• Szeptycki A. (2005), Dziedzictwo generała de Gaulle’a w polityce zagranicznej V Republiki, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Ujazdowski K. M. (2010), V Republika Francuska. Idee, konstytucja, interpretacje, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
• Węc J. J. (2012), Spór o kształt ustrojowy Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej w latach 1950–2010, Księgarnia Akademicka Sp. z o.o., Kraków.
• Wyligała H. (2010), Trójkąt Weimarski. Współpraca Polski, Francji i Niemiec w latach 1991–2004, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Zaborowski M. (red.) (2002), Nowy członek „starego” Sojuszu. Polska jako nowy aktor w euroatlantyckiej polityce bezpieczeństwa, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa.
• „Zbiór Dokumentów” (1992), nr 2.

Identifiers

DOI

10.14746/rie.2022.16.5

Biblioteka Nauki

31233236