Kapitalizm państwowy jako dylemat praktyczny i teoretyczny

• Authors: Krzysztof Nowakowski

Title variants

EN

State capitalism – a practical and theoretical dilemma

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W wielu krajach następuje współwystępowanie rynków oraz państwa o obliczu autorytarnym. Kapitalizm państwowy to system ekonomiczno-społeczny, w którym rządy manipulują rynkiem dla swoich celów politycznych. W ogólnych obawach bezpośrednie inwestycje zagraniczne, firmy i fundusze państwowe, realizują swoje polityczne i geostrategiczne plany bardziej niż te o charakterze rynkowym. Współczesny kapitalizm państwowy nie jest nowym zjawiskiem, ale następstwem globalnego kryzysu, który powoduje wzrost udziału państwa. Zatem pytanie brzmi, czy kapitalizm państwowy zmienia w sposób konceptualny i praktyczny dotychczasowy kapitalizm wolnorynkowy i stanowi atrakcyjną alternatywę dla rozwijających się gospodarek. Firmy państwowe i fundusze państwowe raczej adaptują warunki rynkowe, niż realizują założenia polityczne. Kapitalizm państwowy to nie jest nowy typ systemu ekonomicznego ani teorii ekonomicznej. Wykazuje swoje słabości. Jeśli rząd faworyzuje swoje jednostki, koszty tego ponoszą producenci i konsumenci (koszty alternatywne). Kapitalizm państwowy nie gwarantuje stabilności i jest efektywny, jeśli państwo jest efektywne. Kapitalizm państwowy wydaje się polityczną i ekonomiczną rzeczywistością, ale musi się zmagać z rozwijającą się i zdywersyfikowaną gospodarką rynkową. W tej perspektywie to droga do dobrobytu przez zastosowanie nieortodoksyjnych narzędzi ekonomicznych.

EN

In many countries we observe co-existence of markets and states of an authoritarian face. State capitalism is an economic-social system in which governments manipulate market outcomes for political purposes. There is a wide-spread fear that foreign direct investment, state owned enterprises and sovereign wealth funds are guided in their decisions by political and geostrategicrationales rather than by the traditional marked-oriented mind frame, thus distorting competition. Contemporary state capitalism is not a new phenomenon but an aftermath of the recent global crisis which seems to have legitimised the renaissance of state capitalism. Consequently, many economies see their governments resort to stronger roles. In this paper the question we ask is whether state capitalism changes free-market capitalism conceptually and practically and whether it offers, instead, an attractive alternative to emerging economies. State owned enterprises and sovereign wealth funds adapt to market conditions rather than seek to realise their political goals. State capitalism is not a new type of an economic system but a new category that can be treated within the existing theoretical frameworks. Yet, a close look at the model shows its weaknesses. When the government favours its own entities, the other suffer, and the producers and consumers pay (alternative costs). State capitalism does not guarantee stability and works well only when  directed by a competent state. State capitalism seems to be a political and economic reality but it must be treated as a stage in the development of diversified market economy. In this perspective, state capitalism is the road to prosperity through the use of unorthodox economic tools.

Keywords

PL

kapitalizm państwowy; firmy państwowe; państwowe fundusze finansowe

EN

state capitalism; state-owned enterprises (SOE); sovereign wealth fund (SWF); state capitalism; state-owned enterprises (SOE); sovereign wealth fund (SWF)

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 1
• Pages: 225-239

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Krzysztof Nowakowski

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Aslund A., Jak budowano kapitalizm. Transformacja Europy Środkowej i Wschodniej, Rosji i Azji Środkowej, Książka i Wiedza, Warszawa 2010.
• Bremmer I., State capitalism comes of age, Foreign Affairs 2009, nr 88.
• Bremmer I., The end of the free market: Who wins the war between states and corporations? Portfolio, New York 2011.
• Chalmers J., MITI and the Japanese miracle: The growth of industrial policy 1925-1975, Stanford California Press, Stanford 1982.
• Coates D., Models of Capitalism: Growth and Stagnation in the Modern Era, Blackwell Publishers, Massachusetts 2000.
• Hałasa D., Tęsknota za zejściem z niebios, Rzeczpospolita 27.02.1998.
• Hsu C.L., Capitalism without contracts versus capitalists without capitalism: Comparing the influence of Chinese guanxi and Russian blat on marketization, Communist and Post-Communist Studies 2005, nr 38.
• In praise of rules. Survey Asian business, The Economist 7.04.2001.
• Kurecic P., Bandov B., The Contemporary Role and Perspectives of the BRIC States in the World-Order, Electronic Journal of Political Science Studies 2011, nr 2.
• Larsson T., Reform, corruption, and growth: Why corruption is more devastating in Russia than China, Communist and Post-Communist Studies 2006, nr 39.
• Lipowski A., Polityka przemysłowa a wzrost konkurencyjności. Doświadczenia azjatyckich tygrysów i wnioski dla Polski, PWN, Warszawa 1997.
• Luttwak E., From geo-politics to geo-economics: logic of conflict, grammar of commerce, The National Interest 1990, nr 20.
• Myant M., Drahokoupil J., Transition economies: Political economy of Russia, Eastern Europe, and Central Asia, Wiley, London 2011.
• Robinson N., Economic and political hybridity: Patrimonial capitalism in post-Soviet sphere, Journal of Eurasian Studies 2013, nr 4.
• Schneider H., State-capitalism and Globalization – a challange to whom?, Ilinia International Review 2012, nr 2.
• Shadrina E., Russias state capitalism and energy geopolitics of Notheast Asia, Pan-European Institute Electronic Publication 2013, nr 2.
• Shleifer A., Treisman D., A Normal Country: Russia After Communism, Journal of Economic Perspectives 2005, nr 1.
• Strange S. , The Retreat of the State, Cambridge University Press, Cambridge, 1997.
• Taming Leviathan. A special report on the future of the state. The Economist 19.03.2011.
• The gated globe, The Economist 12.10.2013.
• The gated globe, The Economist 12.10.2013.
• The Visible Hand. Special Report. State Capitalism, The Economist 21.01.2012.
• Where is the party? The Economist 28.01.2012.
• Xiang L., Shaw T.M. , The Political Economy of Chinese State Capitalism, Journal of China and International Relations, 2013, nr 1.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.1.17