Radykalne uproszczenie prawa podatkowego w ujęciu Paula Kirchhofa

• Authors: Bartłomiej P. Wróblewski

Title variants

EN

Radical simplification of tax law based on Paul Kirchhof’s concept

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy koncepcji Paula Kirchhofa uproszczenia prawa podatkowego. Została ona przedstawiona w projekcie Bundessteuergesetzbuch: Ein Reformentwurf zur Erneuerung des Steuerrechts (Federalny kodeks podatkowy: projekt reformy dla odnowienia prawa podatkowego [2011]). Projekt uproszczenia prawa podatkowego Kirchhofa jest próbą odpowiedzi na dobrze rozpoznane słabości współczesnych systemów podatkowych i powtarzające się wezwania do ich reformy. Choć kodeks został stworzony z myślą o Niemczech, nieukrywane ambicje heidelberskiego profesora są większe. Zgodnie z nimi jego koncepcja uproszczenia prawa podatkowego może być zastosowana w innych państwach, a częściowo także w regulacjach podatkowych w prawie Unii Europejskiej. Celem artykułu jest zapoznanie czytelnika z motywacjami Kirchhofa, przyjętymi przez niego założeniami, a także podstawowymi regulacjami projektu. W miejsce ponad 30 podatków występujących w prawie niemieckim projekt pozostawia jedynie cztery: podatek dochodowy, podatek od spadków i darowizn, podatek obrotowy oraz podatek akcyzowy. Znacznie ograniczona została liczba wyjątków, zwolnień i regulacji szczególnych. W efekcie zamiast ponad 50 000 paragrafów obowiązującego prawa podatkowego proponowana regulacja zawiera tylko 237 paragrafów. Jest to pierwsze omówienie koncepcji Kirchhofa w polskiej doktrynie prawa. Zdaniem autora artykułu przedstawiony przez Kirchhofa kodeks zasługuje na pozytywną ocenę, może być wzorem dla nadaktywnego ustawodawcy oraz inspiracją dla reform systemów podatkowych we współczesnym świecie. Autor artykułu dostrzega jednak problem uzyskania przez tego rodzaju projekt trwałej akceptacji doktryny prawa, partii politycznych i opinii publicznej.

EN

The paper deals with Paul Kirchhof’s concept of simplification of tax law, presented in the book Bundessteuergesetzbuch: Ein Reformentwurf zur Erneuerung des Steuerrechts (Federal tax code: proposal of a reform to renewing tax law, 2011). It was drafted as an attempt to find a solution to the generally recognised but prevailing weaknesses of contemporary tax systems, as well as repeated voices demanding their substantial reforms. Although the Federal tax code was intended for German use, Paul Kirchhof ’s proposal was more ambitious. His concept of simplification of tax law could also be implemented in other countries, and, at least partly, in tax regulations of the European Union law. The aim of this paper is to present Paul Kirchhof ’s main assumptions and premises, as well as basic regulations of the proposed new tax. In place of thirty different taxes existing under present German tax law Kirchhof proposed only four: income tax, gift and inheritance tax, turnover tax and excise tax. Additionally he significantly reduced the number of exemptions, exceptions and specific regulations. As a result, out of the previous more than 50,000 articles of the existing tax regulations, the proposed tax code contains only 237. This paper is the first one in Polish legal doctrine literature that addresses Kirchhof ’s concept, andcontains its positive evaluation. It is stressed that it may well serve as a model for over-active legislator and become an inspiration for reforms of tax systems in the modern world. Its implementation, however, might be difficult, because it requires first the lasting acceptance by legal doctrine, political parties, as well as the public opinion.

Keywords

PL

prawo podatkowe; reforma prawa podatkowego; kodeks prawa podatkowego; inflacja prawa; uproszczenie prawa; podatek dochodowy; podatek od spadków i darowizn; podatek obrotowy; podatek VAT; akcyza; Paul Kirchhof

EN

tax law; tax law reform; tax code; tax law simplification; income tax; inheritance tax; turnover tax; VAT; excise tax; Paul Kirchhof; tax law; tax law reform; tax code; tax law simplification; income tax; inheritance tax; turnover tax; VAT; excise tax; Paul Kirchhof

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 1
• Pages: 91-104

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Bartłomiej P. Wróblewski

• Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej Wydział Zamiejscowy w Poznaniu

References

• Bohsem G., Hulverscheidt C., Der Professor ködert die Politik, Süddeutsche Zeitung 28.06.2011.
• Bollmann R., Kirchhof hat keine Chance, Frankfurter Allgemeine Zeitung 3.07.2011.
• Borkowska-Bagieńska E., Wypływ kodyfikacji prawa cywilnego na poziom kultury prawnej społeczeństw, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2011, nr 1.
• Brzeziński B., Reformy podatkowe (zagadnienia teorii i praktyki), Kwartalnik Prawa Podatkowego 2008, nr 3-4.
• Brzeziński B., Zagadnienie reformy prawa podatkowego, [w:] L. Etel (red.), System prawa finansowego, t. 3: Prawo daninowe, Warszawa 2010.
• Brzeziński B., Nykiel W., Stan prawa podatkowego w Polsce. Raport 2010, Kwartalnik Prawa Podatkowego 2011, nr 1.
• Corneo G., Faigle P., Die Reichen kommen zu leicht davon, Zeit Online 7.07.2011.
• Die Freunde und Feinde des Bierdeckels, Süddeutsche Zeitung 28.06.2011.
• Engels W. et al., Vorschläge zu einer „Kleinen Steuerreform, Bad Homburg 1983; M. Rose, Vom Steuerchaos zur Einfachsteuer. Der Wegweiser durch die Steuerdebatte, Stuttgart 2003.
• Eppler E., Einfach ist nicht gleich gerecht, Süddeutsche Zeitung 4.07.2011.
• Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, wyd. 6, Warszawa 2011.
• Gwiazdowski R., Reforma podatkowa, Ius et Lex 2005, nr 1.
• Kirchhof P., Bundessteuergesetzbuch: Ein Reformentwurf zur Erneuerung des Steuerrechts, Müller, Heidelberg-München-Landsberg-Frechen-Hamburg 2011.
• Kirchhof P., Das Gesetz der Hydra, Gebt den Bürgern ihren Staat zurück, München 2008.
• Kirchhof P., Der Auftrag zur Kodifikation des Steuerrechts, Zeitschrift für Gesetzgebung 2002, nr 2.
• Kirchhof P., Der freie oder der gelenkte Bürger. Die Gefährdung durch Geld, Informationspolitik und durch die Organisationsgewalt des Staats, Stuttgart 2010.
• Kirchhof P., Der Weg zu einem neuen Steuerrecht – klar, verständlich, gerecht, München 2005.
• Kirchhof P., Einkommensteuergesetzbuch. Ein Vorschlag zur Reform der Einkommen- und Körperschaftsteuer, wyd. 2, Heidelberg 2004.
• Kirchhof P., Maßstäbe für eine familiengerechte Besteuerung, Zeitschrift für Rechtspolitik 2003, nr 3.
• Kirchhof P., Die staatsrechtliche Bedeutung der Steuerreform, Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart. Neue Folge 54, 2006.
• Kirchhof P. et al., Karlsruher Entwurf zur Reform des Einkommensteuergesetzes, Heidelberg 2001.
• Kosikowski C., Naprawa finansów publicznych w Polsce (aspekty prawne), Państwo i Prawo 2011, z. 7-8.
• Lang J., Entwurf eines Steuergesetzbuchs, Bonn 1993.
• Nowak M., Podatek linowy w Polsce a doświadczenia krajów regionu, Zagadnienia Sądownictwa Konstytucyjnego 2011, nr 2.
• Osterloh L., Methodenprobleme im Steuerrecht, Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart. Neue Folge 58, 2010.
• Platforma Obywatelska, Program PO. Polska zasługuje na cud gospodarczy, Warszawa 2007.
• Prawo i Sprawiedliwość, Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska. Program Prawa i Sprawiedliwości. Warszawa 2011.
• Schäfers M., Der Steuerprofessor aus Heidelberg, Frankfurter Allgemeine Zeitung 28.06.2011.
• Seibel A., Kirchhofs Steuerthesen passen auf einen Bierdeckel, Welt 28.06. 2011.
• Seibt G., Schön gesagt, Süddeutsche Zeitung 29.06.2011.
• Sobuś M., Uwarunkowania polityczne reform podatkowych w Stanach Zjednoczonych, Kwartalnik Prawa Podatkowego 2005, nr 3-4.
• Wagner G.G., Bach S., Es gibt kein Geld für Steuergeschenke!, Tagesspiegel 4.07.2011.
• Wróblewski B.P., Die Staatshaftung für legislatives Unrecht in Deutschland, Baden-Baden 2005.
• Wróblewski B.P., Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa za działania ustawodawcy. Kształtowanie się koncepcji i instytucji na tle ogólnych reguł odpowiedzialności państwa do połowy XX wieku, Warszawa 2011.
• Wróblewski B.P., rec.: Josef Isensee, Paul Kirchhof (Hrsg.) – Handbuch des Staatsrechts der Bundesrepublik Deutschland, Bd. I – Historische Grundlagen, Państwo i Prawo 2005, z. 11.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.1.8