Annus Mirabilis 1989 i jego dziedzictwo: spełnione obietnice, stracone złudzenia i niespodziewane rezultaty

• Authors: Marek Ziółkowski

Title variants

EN

Annus Mirabilis 1989 and its legacy: fulfilled promises, shattered illusions and unexpected results

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą analizy pierwszych lat transformacji systemowej w Polsce, tzn. przebiegu procesu demokratyzacji w 1989 r. oraz podstawowych problemów konsolidacji demokracji w Polsce w kilku latach następnych. Jest to analiza porównawcza wykorzystująca kategorie stosowane przez S. Huntingtona w książce Trzecia fala demokratyzacji. Artykuł przedstawia konsekwencje faktu, że proces demokratyzacji dokonał się w Polsce poprzez „przemieszczenie”, tzn. wspólne działania rządu i przedstawicieli opozycji, czego wyrazem był zwłaszcza obrady Okrągłego Stołu. Analizuje najistotniejsze dylematy następnych lat, a więc problemy gospodarcze i socjalne, „problem kata” (tzn. kwestię rozliczenia przeszłości) oraz „problem pretorianina” (tzn. sposób traktowania przedstawicieli poprzednich resortów siłowych). Opisuje także zmiany społecznego postrzegania wydarzeń z owych lat.

EN

This paper is an attempt to reconsider the first years of systemic transformations in Poland, or, more precisely, the course of events during democratisation process going on in 1989, and the fundamental problems of the consolidation of democracy in the following years. In a comparative analysis referring to categories used by Samuel P. Huntington in his book: The Third Wave. Democratization in the Late Twentieth Century, it presents the consequences of the fact that democratisation in Poland was achieved by ‘transplacement’ – joint actions of the government and the opposition, manifested in particular at the Round Table talks. Further the main dilemmas of subsequent years are analysed. These include: the economic and social issues, the problem of the accountability for the past, and the question of how to deal with the praetorians of the former regime. Changes in the social perception of the early transformation period are also described.

Keywords

PL

analiza porównawcza; demokratyzacja; trzecia fala demokratyzacji; „przemieszczenie”; konsolidacja demokracji; współczesna historia Polski

EN

comparative analysis; democratisation; third wave democracy; consolidation of democracy; contemporary history of Poland; comparative analysis; democratisation; third wave democracy; consolidation of democracy; contemporary history of Poland

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 2
• Pages: 25-42

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Marek Ziółkowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bauman Z., After the patronage State: a Model in Search of Class Interests, [w:] C. Bryan, E. Mokrzycki (eds.), The New Great transformation? Change and Continuity in East-Central Europe London and New York 1994.
• Białecki I., Mach W., Orientacje społeczno-ekonomiczne posłów na tle poglądów społeczeństwa, [w:] J. Wasilewski, W. Wesołowski Początki parlamentarnej elity. Posłowie kontraktowego Sejmu, Warszawa 1992.
• Coser L.A. Społeczne funkcje konfliktu, [w:] A. Jasińska-Kania et al. (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa 2006.
• Huntington S., Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 2009.
• Kennedy M. Cultural Formations of Post-communism. Emancipation, Transition, Nation and War, Minneapolis 2002.
• Kotzé H., du Toit P. Historical Context, [w:] U. van Beek (ed.), Democracy under Construction: Patterns from Four Continents, Bloomfield Fields & Opladen 2005.
• Kubik J., Linch A., The Original Sin of Poland’s Third Republic: Discounting “Solidarity” and its Consequences for Political Reconciliation, Polish Sociological Review 1(153), 2006.
• Mokrzycki E,. Dziedzictwo realnego socjalizmu, interesy grupowe i poszukiwanie nowej utopii, Kultura i Społeczeństwo 35(1), 1991.
• Offe C. Capitalism by Democratic Design. Democratic Theory Facing the Triple Transition in East Central Europe, Social Research 58(4), 1991.
• Rupnik J., De l’antipolitique à la crise de la démocratie: que reste-t-il de l’héritage de la dissidence? [w:] Ch. Lequesne, M MacDonagh-Pajerova La citoyenneté démocratique dans l’Europe des vingt-sept, L’ Harmattan, Paris 2007.
• Shin D.C., On the Third Wave of Democratization. A synthesis and Evaluation of Recent Theory and Research. World Politics 47 October 1994.
• Wnuk-Lipiński E., Demokratyczna rekonstrukcja, Warszawa 1996.
• Ziółkowski M., Structural Dilemma of the Transformation and the Functioning of the Political System, Current Politics and Economics of Europe 7(4), 1998.
• Ziółkowski M., W dwudziestą rocznicę wyborów 4 czerwca, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 71(4), 2009.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.2.4