Zmiany stosunków własnościowych w Polsce po roku 1989

• Authors: Krzysztof Hubert Łaszkiewicz

Title variants

EN

Changes in ownership relationships in Poland after 1989

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia zmiany systemowe wprowadzone w Polsce po 1989 r., które umożliwiły przejście z gospodarki centralnie sterowanej do wolnorynkowej. Podjęcie głębokich i szerokim reform o charakterze prawnym, gospodarczym i społecznym pozwoliło na ukształtowanie demokratycznego ustroju po wielu latach sprawowania władzy komunistycznej. Transformacja systemowa była możliwa dzięki znaczącym przemianom podstaw prawnych, począwszy od zmian w ustawie zasadniczej, określającej istotę prawa własności i obowiązek jego poszanowania, poprzez uchwalenie innych aktów prawnych koniecznych do zmiany stosunków własnościowych (takich jak ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, prawa o działalności gospodarczej czy ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi). Równoległe reformy systemu bankowego oraz polityki pieniężno-kredytowej umożliwiły napływ kapitału zagranicznego i pozwoliły na rozwój prywatnej przedsiębiorczości. W wyniku przemian ustrojowych, jakie zaszły w ostatnich 25 latach, Polska jako demokratyczne państwo prawa jest członkiem Unii Europejskiej, a polska gospodarka rynkowa staje się coraz bardziej konkurencyjna. Niestety, mimo głębokich przekształceń w sferze własnościowej, Polska przez ostatnie ćwierćwiecze nie rozwiązała kwestii zwrotu prawowitym właścicielom własności przejętej bezprawnie przez władze komunistyczne.

EN

This paper presents structural changes that took place in Poland after 1989, and which enabled its transition from a centrally planned economy to a market economy. The deep and thorough legal, economic and social reforms undertaken in that period made it possible, after years of communist rule, to shape a new, democratic system. The systemic transformation was possibleowing to some basic amendments to the Constitution, including the articles defining the essence of ownership and the duty to respect it, as well as the adoption of other legal acts necessary to re-define ownership relationships (such as the law on commercialisation and privatisation of state-owned enterprises, or the law on the management of agricultural property). The concurrent reforms of the banking system and the monetary and credit policy enabled inflow of foreign capital and development of private entrepreneurship. As a result of the transformations of the past 25 years, Poland is now a democratic state and a member of the European Union, while Polish economy is getting increasingly competitive. Sadly enough, despite these substantial structural transformations in the ownership sphere, in the last quarter of the century Poland has continued to be unable to resolve the problem of returning to the lawful owners the property taken by the communist regime.

Keywords

PL

transformacja ustrojowa; przekształcenia własnościowe; prawo własności; własność prywatna; mienie państwowe; wolność gospodarcza; program powszechnej prywatyzacji; kapitał zagraniczny; Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa; roszczenia właścicieli; zwrot

EN

structural/systemic transformation; ownership transformations; private property; state-owned assets; economic freedom; mass privatisation programme; foreign capital; Agency for Agricultural Property of the State Treasury; owners claims; return of property; structural/systemic transformation; ownership transformations; private property; state-owned assets; economic freedom; mass privatisation programme; foreign capital; Agency for Agricultural Property of the State Treasury; owners claims; return of property

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 2
• Pages: 55-75

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Krzysztof Hubert Łaszkiewicz

• Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP

References

• Bolkowiak I., Polski system podatkowy w okresie transformacji ustrojowej (lata 1989-1996), Warszawa 1998.
• Fiszer J., Reforma podatkowa w Polsce, Warszawa 1991.
• Kosikowski C., Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, Warszawa 2005.
• Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, 2001, admisum.files.wordpress. com/2010/.../zarys-teorii-i-filozofii-prawa-1 [dostęp: 18.02.2014].
• Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001.
• Zamierzenia rządu w realizacji planu konsolidacji gospodarki narodowej i budżetu państwa na rok 1989, Finanse 1989, nr 1: 3-5.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.2.6