Model kontradyktoryjnego procesu karnego w świetle noweli do k.p.k. z 27 września 2013 r.

• Authors: Iwona Sepioło

Title variants

EN

Model of an adversary criminal trial system in light of the amendments to the Code of Criminal Procedure of 27 September 2013

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ustawa z 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw wejdzie w życie 1 lipca 2015 r. Głównym celem tej nowelizacji było przemodelowanie postępowania jurysdykcyjnego z systemu inkwizycyjnego w kierunku większej kontradyktoryjności oraz takie przemodelowanie postępowania przygotowawczego, które pozwalałoby na prowadzenie kontradyktoryjnej rozprawy. W artykule zawarte są uwagi dotyczące noweli, w szczególności dokonuje się oceny kluczowych zmian wprowadzonych w treści art. 297 i art. 167 k.p.k. Ustawa nowelizująca wprowadza zmianę w treści art. 297 § 1 pkt 5 k.p.k., modyfikując zadania postępowania przygotowawczego odnośnie do zbierania i zabezpieczania dowodów. Nowa treść tego przepisu nakłada na oskarżyciela obowiązek zebrania dowodów tylko w niezbędnym zakresie – pozwalającym na przygotowanie skargi oskarżycielskiej. Jednocześnie nowy model opiera się na założeniu, że inicjatywa dowodowa, a w konsekwencji – odpowiedzialność za wynik postępowania zostają przerzucone z sądu na strony. To rozwiązanie urzeczywistnione ma być nową treścią art. 167 k.p.k., który zakłada, że we wszystkich postępowaniach przed sądem wszczynanych z inicjatywy strony procesowej (dotyczy to zarówno postępowań po wniesieniu publicznego, jak i prywatnego aktu oskarżenia) inicjatywa dowodowa należeć będzie do stron.

EN

On 1 July 2015 the Act Amending the Code of Criminal Procedure and certain other laws adopted on 27 September 2013 will come into force. Its main purpose was to transform the existing criminal proceedings from inquisitorial to more adversarial allowing for conducting preparatory proceeding in a manner enabling an adversarial trial. The main amendments to the Code, and in particular those implemented in articles 297 and 167 are discussed. The amendments modify the tasks of the preparatory proceeding limiting them now to a scope only necessary for preparation of a private accusation. The new model is based on an assumption that the presentation evidenceand, in consequence the responsibility for the result of the proceeding has been moved from the court onto the parties to the proceeding. This new solution is to be reflected in the new wording of article 167 of the Code, providing that in all proceedings instigated by a party thereto (both in public and private claims) the evidence is the responsibility of the interested party.

Keywords

PL

nowelizacja; model postępowania karnego; kontradyktoryjność

EN

amendment/novelty; criminal proceeding model; adversary trial system; amendment/novelty; criminal proceeding model; adversary trial system

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 3
• Pages: 135-147

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Iwona Sepioło

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bieńkowska B., Kruszyński P. (red.), Kulesza C., Piszczek P., Pawelec S., Wykład prawa karnego skarbowego procesowego, Białystok 2012.
• Choroszewski A., Starzyński P., Sąd jako dominus Elitis postępowania przygotowawczego [w:] Czynności dochodzeniowo-śledcze i działania operacyjne policji a rola sądu w postępowaniu przygotowawczym, pod red. S. Lelental, J. Kudrelek, I. Nowicka, Szczytno 2008.
• Eichstaedt K., Rola sądu w postępowaniu przygotowawczym a instytucja sędziego śledczego, Warszawa 2009.
• Giezek J., Komentarz do stanowiska T. Grzegorczyka zawartego w artykule: Sytuacja procesowa stron w kontradyktoryjnej rozprawie w świetle projektu zmian k.p.k. z 2012 r., opublikowanego w publikacji pokonferencyjnej pt. „Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym”, pod red. P. Wilińskiego, Warszawa 2013.
• Gutowski M., Komentarz do opracowania T. Grzegorczyka, Sytuacja procesowa stron w kontradyktoryjnej rozprawie w świetle projektu zmian k.p.k. z 2012 r., opublikowanego w publikacji pokonferencyjnej pt. „Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym”, pod red. P. Wilińskiego, Warszawa 2013.
• Hofmański P., Model kontradyktoryjności w świetle projektu zmian k.p.k. z 2012 r. [w:] P. Wiliński, Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
• Kardas P., Zasada prawdy materialnej w perspektywie korespondencyjnej, koherencyjnej, pragmatycznej i konsensualnej teorii prawdy (kilka uwag na tle propozycji nowego ujęcia przepisów dotyczących postępowania dowodowego przed sądem pierwszej instancji oraz postępowania dowodowego w toku postępowania przygotowawczego), [w:] P. Wiliński (red.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
• Koredczuk J., [w:] System prawa karnego procesowego, pod red. P. Hofmańskiego, Warszawa 2013.
• Kowalski P., Zasada kontradyktoryjności procesu karnego w świetle projektu Komisji Kodyfikacyjnej prawa karnego, Palestra 2012, nr 7-8.
• Kruszyński P., Zdrojewska M., Nowy model postępowania karnego ukształtowany nowelą do k.p.k. z 27 września 2013 r., Palestra 2012, nr 1-2.
• Kulesza C., Kontradyktoryjność postępowania odwoławczego w świetle projektu nowelizacji kodeksu postępowania karnego Komisji Kodyfikacyjnej z dnia 8 listopada 2012 r. (druk sejmowy nr 870), [w:] Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, pod red. P. Wilińskiego, Warszawa 2013.
• Kulesza C., Sędzia śledczy w modelu postępowania przygotowawczego na tle prawno porównawczym, Białystok 1991.
• Kurzępa B., Podstęp w toku czynności karnoprocesowych i operacyjnych, Toruń 2003.
• Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, Kraków 2005.
• Majewski J., Uwagi o przewidywanym wpływie projektowanych zmian w przepisach o postępowaniu jurysdykcyjnym na możliwości realizacji zasady prawdy materialnej – głos w dyskusji [w:] Adwokatura jako uczestnik procesu legislacyjnego, J. Giezek, A. Malicki (red.), Warszawa 2012.
• Marks S., Clapham A., International Human Rights Lexicon, Oxford-New York 2005.
• Morawski L., Argumenty, racjonalność prawa i postępowanie dowodowe, Toruń 2001.
• Nita B., Światłowski A., Kontradyktoryjny proces karny (między prawdą materialną a szybkością postępowania), Państwo i Prawo 2012, z. 1.
• Sanders A., Young R., Criminal Justice. Third Edition, Oxford-New York 2007.
• Sepioło I., Nieobowiązywanie doktryny „owoców zatrutego drzewa” a wytyczne ETPCz, Palestra 2010.
• Stefański R.A., O nieadekwatności projektowanych zmian w zakresie postępowania przygotowawczego do proponowanego modelu rozprawy głównej [w:] P. Wiliński, Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, pod red. P. Wilińskiego, Warszawa 2013.
• Tomaszewski T., Proces amerykański. Problematyka śledcza, Toruń 1996.
• Uviller H.R., The Process of Criminal Justice: Investigation, West Publ. Co, St. Paul 1984.
• Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2013.
• Waltoś S., Kontradyktoryjność a prawda materialna [w:] P. Wiliński, Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
• Waltoś S., Owoce zatrutego drzewa. Procesy i wydarzenia, które wstrząsnęły prawem, Kraków 1978.
• Wiliński P., Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
• Zappala S., Human Rights in International Criminal Proceedings, Oxford-New York 2005.
• Zoll A., Potrzeba reform prokuratury, instytucja sędziego śledczego, Materiały pokonferencyjne – Dobro Rzeczpospolitej niechaj będzie najwyższym prawem, Warszawa 2007.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.3.10