Przerzucalność podatku od towarów i usług na rynku książek

• Authors: Arkadiusz Bernal

Title variants

EN

Forward and backward shifting of value added tax in the book market in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głównym celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, kto (w krótkim okresie) poniósł ciężar podatku od towarów i usług nałożonego na książki. Badania zostały przeprowadzone na podstawie danych empirycznych dotyczących rynku książki w Polsce w latach 2003-2012. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że wzrost stawki podatku na książki z 0% na 5% spowodował bardziej niż proporcjonalny wzrost ich cen, co wskazuje na nadprzerzucalność (overshifting) podatku na czytelników. Znacząca podwyżka cen książek doprowadziła do spadku ilości sprzedanych książek, co przełożyło się na rentowność wydawnictw. Istotny statystycznie spadek rentowności kapitałów własnych w wydawnictwach w roku 2011 w porównaniu z 2010, wynikający ze spadku przychodów ze sprzedaży, pozwala stwierdzić, że ciężar wyższej stawki podatku obciążył właścicieli wydawnictw. Pomimo obserwowanego po wzroście stawki podatku spadku poziomu wynagrodzeń zarówno w ujęciu nominalnym, jak i realnym nie ma podstaw, by uznać, że spadek ten jest istotny statystycznie. Na podstawie przeprowadzonych testów nie można jednoznacznie stwierdzić, że ciężar podatku został przerzucony na pracowników, choć nie można tego wykluczyć. Zmiana stawki podatku na książki powoduje zmiany nie tylko cen, lecz także ilości kształtujących równowagę. Na przerzucalność podatków nie powinno się patrzeć wyłącznie przez pryzmat zmiany cen. W analizie konsekwencji nałożenia (zmiany) podatków należy uwzględnić również ilości sprzedawanych, kupowanych towarów i usług, ponieważ zarówno cena, jak i ilość kształtują równowagę na rynku. Próba określenia wszystkich skutków zmian w prawie podatkowym, i to w ujęciu ex ante, powinna być wpisana w proces legislacyjny i stanowić integralną część tego procesu.

EN

The main objective of the article is to answer the question of who (in the short term) bore the value added tax imposed on books. The research was carried out on empirical data relating to the book market in Poland in 2003-2012. An increase in the tax rate on books from 0% to 5% resulted in a more than proportional increase in their prices, which indicates a tax overshifting on consumers. The increase in the prices of books led to a decrease in the number of books sold, which resulted in lower profitability of book publishers. A statistically significant decrease in a rate of return on equity of book publishers in 2011 compared to 2010, as a result of a decrease in revenue, leads to the conclusion that the burden of the higher tax rate was born by the owners of publishing houses. Despite the observed decline in the level of wages, both in nominal and real terms, it is not considered statistically significant. Although it is not possible to conclude that the tax burden was borne by employees of book publishers, such possibility cannot be excluded. The change of the tax rate on books resulted in changes both in prices and the number of books sold. The analysis of the consequences of an imposition (a change) of a tax should not be limited to changes in prices but should also take into account the number of goods and services purchased and sold. This is because the market equilibrium is influenced by both, the price and the quantity.

Keywords

PL

opodatkowanie konsumpcji; przerzucalność podatku; podatek od towarów i usług; rynek książki

EN

consumption taxes; tax shifting; value added tax; book market; consumption taxes; tax shifting; value added tax; book market

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 4
• Pages: 297-315

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Arkadiusz Bernal

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

References

• Alm, J. Sennoga E., Skidmore M., Perfect Competition, Urbanization, and Tax Incidence in the Retail Gasoline Market, Economic Inquiry 2009, Vol. 47, Issue 1: 118-134.
• A retrospective evaluation of elements of EU VAT system. Final report 2011, TAXUD/2010/DE/328, FWC No. TAXUD/2010/CC/104, Project leader: Institute for Fiscal Studies.
• Barnet W., Block W.E., On Rothbard on the Shifting and Incidence of a General Sales Tax: A Critique, The Journal of Private Enterprise 2011, vol. 26(2): 117-126.
• Besley T.J., Rosen H.S., Sales Taxes and Prices: An Empirical Analysis, National Tax Journal, 1999, Vol. 52, No. 2: 157-178.
• Borenstein S., Cameron C., Shepard R., Do Gasoline Prices Respond Asymmetrically to Crude Oil Price Changes?, Quarterly Journal of Economics 1997, vol. 111: 306-339.
• Carbonnier C., Who pays sales taxes? Evidence from French VAT reforms, 1987–1999, Journal of Public Economics 2007, vol. 91, no 5-6: 1219-29.
• Dixit K., Stiglitz J.E., Monopolistic Competition and Optimum Product Diversity, American Economic Review 1977, vol. 67(3): 297-308.
• Felix A.R., Do State Corporate Income Taxes Reduce Wages? Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review 2009, vol. 94(2): 77-102.
• Fullerton D., Metcalf G.E., Tax Incidence [w:] Handbook of public economics. Volume 4 Editor: A.J. Auerbach, M. Feldstein, 2002: 1787-1872.
• Gomułowicz A., Przerzucalność podatku obrotowego w PRL, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 1988.
• Harberger A.C., The Incidence of the Corporation Income Tax Revisited, National Tax Journal 2008, vol. 61(2): 303-312.
• Jaśkiewicz Z., Przerzucalność podatków w polskim systemie podatkowym [w:] Studia podatkowe i budżetowe, Z. Jaśkiewicz (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1964.
• Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Poterba J.M., Retail price reactions to changes in state and local sales taxes, National Tax Journal 1996, vol. 49(2): 165-176.
• Rothbard M.N., Ekonomia wolnego rynku, Ludwig von Mises Institute, Warszawa 2008.
• Sobiech J., Podatki i opłaty publiczne, [w:] E. Denek, J. Sobiech, J. Wolniak, Finanse publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Study on reduced VAT applied to goods and services in the Member States of the European Union. Final report, Copenhagen Economics, Copenhagen 2007.
• Zweig F., Przerzucenie podatków, nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kraków 1923.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.4.20