Uspołecznienie procesu planowania przestrzennego na przykładzie miasta Poznania

• Authors: Tomasz Kaczmarek , Michał Wójcicki

Title variants

EN

Participatory spatial planning process on the example of Poznań City

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Efektem liberalizacji gospodarki przestrzennej w Polsce jest pojawianie się konfliktów przestrzennych na obszarach podlegających intensywnym procesom urbanizacji, szczególnie w dużych miastach. Towarzyszy temu wzrost świadomości i aktywności społecznej w zakresie zagospodarowania przestrzeni miejskiej. Według Davida Harveya („Bunt miast, prawo do miasta i miejska rewolucja”, 2012) „prawo do miasta” oznacza nie tylko prawo dostępu do jego zasobów i dobrego miejskiego życia w najróżniejszych jego aspektach, lecz także możliwość decydowania przez mieszkańców o tym, co w ich mieście się dzieje i w jakim kierunku się ono rozwija. Od kilku lat w polskich miastach daje się zauważyć nowe podejście do zarządzania, uwzględniające elementy realizacji ww. prawa poprzez dialog społeczny (participatory governance). Nowe, często pozaustawowe formy uczestnictwa mieszkańców i ich reprezentacji wprowadzane są także do procesu decyzyjnego, jakim jest planowanie przestrzenne. Celem artykułu jest przedstawienie stanu uspołecznienia procesu lokalnego planowania przestrzennego w Polsce. W artykule podejmuje się próbę odpowiedzi na pytanie: Jak osiągnąć równowagę miedzy specjalistyczną wiedzą planistów a wkładem, jaki wnoszą do procesu planistycznego mieszkańcy? Na przykładzie Poznania ocenie poddano dotychczasowe formy konsultacji społecznych oraz ich wpływ na treść dokumentów planistycznych, a tym samym kształtowanie przestrzeni miejskiej. Aby osiągnąć zakładany cel, wykorzystano wyniki obserwacji uczestniczącej w trakcie konsultacji społecznych, badania ankietowe ich uczestników oraz mieszkańców obszarów objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Zwrócono uwagę na potrzebę doskonalenia procesu decyzyjnego w miejskim planowaniu przestrzennym, uwzględniającego obok tradycyjnych także nowe formy i narzędzia partycypacji społecznej (m.in. participatory public GIS).

EN

In the last several years a new approach to city management can be observed in Polish cities, and it takes into account elements of public participation (participatory governance). New, often non-statutory forms of the participation and representation of citizens are also being introduced into the decision-making process relating to spatial planning. The purpose of this article is to show the current state of the socialization of the local planning process in Poland. The article tries to answer the question of how to strike a balance between the specialized knowledge of the planners and the contribution that inhabitants bring to the process. Taking the example of Poznań City, the existing forms of public consultations and their impact on the content of planning documents were evaluated. To achieve this goal, the results of participants’ observations during the public consultations and their surveys were used. A diverse activity of the city inhabitants was observed, depending on the type of local development plans and interests, often of particular residents and their representative social organizations. The need to improve the decision-making process in urban planning was highlighted, taking into account alongside the traditional the new forms and tools of social participation (e.g. public participatory GIS ). Their use will increase the range of consultations and inclusion of so far under-representedgroups of residents of the City.

Keywords

PL

rozwój zrównoważony; planowanie przestrzenne; partycypacja społeczna; konsultacje społeczne; polskie miasta

EN

sustainable development; spatial planning; public participation; public consultations; Polish cities; City of Poznań; sustainable development; spatial planning; public participation; public consultations; Polish cities; City of Poznań

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2015
• Volume: 77
• Issue: 1
• Pages: 219-236

Dates

published

2015-01-01

Contributors

author

Tomasz Kaczmarek

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

author

Michał Wójcicki

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Arnstein, S. (2011), Drabina partycypacji, [w:] Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Billert, A. (2006), Planowanie przestrzenne a polityka. Trzecia droga do trzeciego świata, [w:] Urbanistyka w działaniu. Teoria i praktyka. Materiały z II Kongresu Urbanistyki Polskiej, Biblioteka Urbanisty, 9. Urbanista. Warszawa: 240-253.
• Długosz, D., Wygański, J.J. (2005), Obywatele decydują. Przewodnik po partycypacji społecznej. Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych, Warszawa.
• Fiedziukiewicz, K., Udzia? spo?ecze?stwa w planowaniu przestrzennym. Aspekty prawne. Portal: Partycypacja spo?eczna w planowaniu przestrzennym w Europie, http://pspe.gridw.pl/?id=11 9 [dost?p: 20.06.2014].
• Goździewicz-Biechońska, J. (2008), Partycypacja społeczna w tworzeniu prawa na przykładzie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, Samorząd Terytorialny 18(7-8).
• Harvey, D. (2012), Bunt Miasta. Prawo do miasta i wielka rewolucja. Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa.
• Hanzl, M. (2008), Nowe możliwości udziału mieszkańców miasta w planowaniu przestrzennym jako wynik wykorzystania współczesnych technik komputerowych. Rozprawa doktorska w Instytucie Architektury i Urbanistyki, Politechnika Łódzka, Łódź.
• Hausner, J. (red.)1999), Komunikacja i partycypacja społeczna. Publikacja elektroniczna, Kraków 1999
• Izdebski, H. (2010), Nowe kierunki zarządzania publicznego a współczesne kierunki myśli politycznej, [w:] A. Bosiacki, H. Izdebski, A. Nelicki. I. Zachariasz (red) Nowe zarządzanie publiczne w public governance w Polsce i w Europie, Warszawa.
• Izdebski, H. (2011), Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Lexis Nexis, Warszawa.
• Jędraszko, A., Gospodarka przestrzenna w Polsce wobec standardów europejskich. Biblioteka Urbanisty, 13. Urbanista, Warszawa.
• Kaczmarek, T. (1993), Rola i formy uczestnictwa społeczności lokalnych w procesie zmian podziału terytorialnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Zeszyt 3, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Mergel, L., Pobłocki, K., Wudarski, M. (2013), Anty-bezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu, Biblioteka Respubliki Nowej, Warszawa.
• Parysek, J.J. (2006), Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
• Parysek, J.J., Gospodarka przestrzenna i rola partycypacji społecznej w procesie planowania przestrzennego, [w:] Ratajczak, W., Stachowiak, K., Gospodarka przestrzenna społeczeństwu, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Wall, T.D., Lischeron, J.A. (1980), Zum Begriff der Partizipation, [w:] Participative Fuehrung. Betriebswirtschaftlische und Sozialpsychologische Aspekte, Verlag Paul Haupt, Bern und Stuttgart.
• Ziemkiewicz, K. (1990), Nauka o organizacji i zarządzaniu, PWN, Warszawa-Poznań.
• Ziółkowski, M. (2005), Społeczeństwo obywatelskie, transformacja i tradycja we wspólnotach lokalnych, [w:] Bondyra, K., Szczepański, M.S., Śliwa, P., Państwo, samorząd i społeczności lokalne, Poznań.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2015.77.1.12