Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia jako wyraz zachowań altruistycznych

• Authors: Joanna Kruszyńska-Kola

Title variants

EN

Benevolent intervention in another’s affairs as manifestation of altruistic behaviour

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W pierwszej części artykułu zaprezentowano wnioski z przeglądu dorobku nauk humanistycznych i społecznych, którego celem było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy ustawodawca powinien chronić altruizm. W związku z pozytywną odpowiedzią oraz konstatacją, że jednym z instrumentów ochrony altruizmu może być instytucja prawna oparta na idei negotiorum gestio, drugą część artykułu stanowi analiza regulacji prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia w polskim Kodeksie cywilnym z 1964 r. (art. 752-757). Dostrzeżono, że głównym powodem, dla którego instytucja ta znalazła się w Kodeksie zobowiązań z 1933 r., a następnie w Kodeksie cywilnym był konserwatyzm prawniczy, niemniej nadal istnieje społeczna potrzeba uzasadniająca obecność tej regulacji w polskim systemie prawnym. Ogólna ocena instytucji prowadzi do wniosku, że wbrew deklaracjom doktryny, polski ustawodawca wcale nie jest przychylny względem osób niosących innym pomoc z pobudek altruistycznych. Szczegółowej ocenie z punktu widzenia wniosków płynących z pierwszej części artykułu poddane zostały zagadnienia wymogów posiadania intencji działania w cudzej spawie, działania z korzyścią dla osoby zainteresowanej, a także kwestia wynagrodzenia gestora.

EN

The first part of the paper presents the conclusions of research in the humanities and social sciences into the question of whether the legislator should protect altruism. Assuming a positive answer to the question and with the realisation that one of the ways of protecting altruism may be a legal institution based on the concept of negotiorum gestio, the second part of the paper deals with the analysis of benevolent intervention in another’s affairs referred to the Polish Civil Code of 1964 (Articles 752-757). It is stated that the main reason for incorporating this institution into the Code of Obligations of 1933 and then into the Civil Code was legal conservatism but there still exists a social need which justifies its existence in the Polish legal system. The general evaluation of benevolent  intervention in another’s affairs leads to the conclusion that contrary to the opinion of legal doctrine in Poland, the legislator is not favourable to those who help others from altruistic motives. Finally, three issues concerning the reward for the intervener, the requirements of having an intention to act in another’s affairs and of acting to the benefit of another are subjected to a detailed evaluation.

Keywords

PL

altruism; prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia

EN

altruism; benevolent intervention in another’s affairs; negotiorum gestio; altruism; benevolent intervention in another’s affairs; negotiorum gestio

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2016
• Volume: 78
• Issue: 1
• Pages: 127-140

Dates

published

2016-03-31

Contributors

author

Joanna Kruszyńska-Kola

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bout, R. (1972), La gestion d’affaires en droit français contemporain, Paris.
• Cabrillac, R. (2012), Droit des obligations, Paris.
• Drapała, P. (2010), Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Konstrukcja prawna, Warszawa.
• Durkheim, É. (2011), Samobójstwo: studium z socjologii, tłum. K. Wakar, Warszawa.
• Borgatta, E.F. (red.), (1992), Encyclopedia of Sociology, t. 1, New York.
• Gniewek, E., Machnikowski, P. (red.), (2013), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa [dostęp poprzez System Informacji Prawnej Legalis].
• Pietrzykowski, K. red. (2003), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa [dostęp poprzez System Informacji Prawnej Legalis].
• Wronkowska, S., Zmierczak, M. (red.) (2007), Kompendium wiedzy o społeczeństwie, państwie i prawie, Warszawa.
• Kortmann, J. (2005), Altruism in Private Law. Liability for Nonfeasance and Negotiorum Gestio, Oxford-New York.
• Longchamps de Bérier, R. (1934), Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań z uwzględnieniem ostatecznego tekstu kodeksu: art. 1-167, Warszawa.
• Ludwiczak, W. (1960), Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Wybrane zagadnienia, Warszawa.
• Myers, D.G. (2003), Psychologia społeczna, tłum. A. Bezwińska-Walerjan, Poznań.
• Horowitz, M.C. (red.) (2005), New dictionary of the history of ideas, t. 1, New York.
• Sobol, E. (red. ) (2002), Nowy słownik języka polskiego, Warszawa.
• Radwański, Z., Olejniczak, A. (2008), Zobowiązania – część ogólna, Warszawa.
• Radwański, Z., Panowicz-Lipska, J. (2010), Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa.
• Rushton, J.P. (1980), Altruism, Socialization and Society, Englewood Cliffs.
• Doroszewski, W. (red. ), (1964), Słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
• Rajski, J. (red. ), (2011), System prawa prywatnego. Prawo zobowiązań – część szczegółowa, t. 7, Warszawa.
• Tatarkiewicz, W. (1983), Historia filozofii, Warszawa.
• Weiner, I.B., Craighead, W.E. red. (2010), The Corsini Encyclopedia of Psychology, t. 1, Hoboken.
• Lopez, S.J. (red. ) (2009), The Encyclopedia of Positive Psychology, t. 1, Malden.
• Lehr-Spławiński, T. (red. (1935), Trzaski, Everta i Michalskiego słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
• Dubisz, S. (red.) (2006), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
• Jasińska-Kania, A. (oprac.) (2006), Współczesne teorie socjologiczne, t. 1, Warszawa.
• Wojciechowski, Ł. (2008), Ewolucyjne widzenie altruizmu – od redukcjonizmu do…, [w:] Rutkowska, D., Szuster, A. (red.), O różnych obliczach altruizmu, Warszawa: 21-45.
• Zimmermann, R. (1996), The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition, Oxford.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2016.78.1.11