Stanowisko Komisji Weneckiej dotyczące pozycji ustrojowej sądownictwa konstytucyjnego w demokratycznym państwie prawa

• Authors: Hanna Suchocka

Title variants

EN

Opinion of the Venice Commission on the place of the constitutional judiciary in a democratic state

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Debata, jaka toczy się od kilku miesiącu wokół Trybunału Konstytucyjnego, dotyczy jednego z zasadniczych fundamentów państwa prawa, jakim jest miejsce konstytucji w systemie źródeł prawa i związana z tym rola sądownictwa konstytucyjnego w systemie ustrojowym opartym na podziale władz. W toku wielu dyskusji ustrojowych, jakie toczyły się w naszym państwie od 1989 r., aksjomat dotyczący roli konstytucji i autonomii sądu oceniającego zgodność prawa z konstytucją, jako należący do europejskiej i demokratycznej tradycji konstytucyjnej, był nietknięty. Trwająca debata polityczna wydaje się ten aksjomat podważać. Skoro mamy do czynienia z tak ważnym fundamentem demokracji, jakim jest sądownictwo konstytucyjne, trudno się dziwić zainteresowaniu instytucji europejskich zmianami dokonywanymi w tym obszarze w jakimkolwiek państwie europejskim. Szczególną rolę w tym obszarze pełni Komisja Rady Europy nazywana potocznie Komisją Wenecką. Można ją określić jako swoisty organ udzielający doradztwa prawnego państwom z zakresu prawa publicznego. Działa na wniosek danego państwa albo organów europejskich. Komisja wskazuje w swoich opiniach na cały szereg merytorycznych kwestii istotnych dla zapewnienie autonomii i bezstronności sądów konstytucyjnych. Opinie Komisji nie mają charakteru wiążącego. Mimo niewiążącego charakteru, tworzone przez Komisję wenecką soft law jest istotne nie tylko dla państw będących jej członkami, ale także dla państw współpracujących z Komisją. Państwa te bowiem chcą być postrzegane jako należące do wspólnoty państw przywiązanej do idei praw człowieka, demokracji i rule of law w granicach nakreślonych przez Komisję Wenecką. Jako reputation-enhancing community, Komisja Wenecka stwarza państwom możliwość współudziału w przygotowywaniu tych standardów, a zarazem traktowania rekomendacji Komisji jako części swojej suwerennej odpowiedzialności za kształt system prawnego.

EN

The debate on the Constitutional Tribunal in Poland that has been going on in recent months concerns one of the principal foundations of a state governed by the rule of law: the place of the constitution in the system of sources of law and the related role of the constitutional judiciary in a political regime founded on the separation of powers. Throughout recurrent discussions in Poland since 1989 the axiom of the role of the constitution and the autonomy of the court adjudicating on the compliance of laws with the constitution, which is an element of the European and democratic constitutional tradition, has always remained intact. The current political debate would appear to undermine this axiom today. The constitutional judiciary is an important foundation of democracy; consequently the concern of European institutions about changes implemented in this area in any European state is not surprising. The European Union Commission, commonly referred to as the Venice Commission, plays a special role here. This role may be described as that of a specific body giving legal advice on matters of public law. The Commission acts at the request of an interested state or other European body. In its opinions it indicates certain substantive issues that are essential for ensuring the autonomy and impartiality of constitutional courts. Although the opinions of the Venice Commission are not binding, the soft law that the Commission makes is relevant not only for its member states but also for other states which work with it and which wish to be perceived as members of a community of states sharing ideals of human rights, democracy and the rule of law as set out by the Venice Commission. As a reputation-enhancing community, the Venice Commission provides an opportunity for states to participate in the preparation of these standards, at the same time treat the recommendations of the Commission as part of their sovereign responsibility for the shape of their legal system.

Keywords

PL

konstytucja; sądownictwo konstytucyjne; Komisja Wenecka; europejskie standardy państwa prawa; podział władz

EN

constitution; constitutional judiciary; Venice Commission; European standards of the rule of law; separation of powers; constitution; constitutional judiciary; Venice Commission; European standards of the rule of law; separation of powers

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2016
• Volume: 78
• Issue: 1
• Pages: 5-18

Dates

published

2016-03-31

Contributors

author

Hanna Suchocka

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Hoffmann-Riem, W. (2014), The Venice Commission of the Council of Europe-Standards
• and Impact, The European Journal of International Law 25(2): 579-597.
• Jowell, J. (2001), The Venice Commission – Disseminating Democracy through Law, Public Law 2001 P.L. Winter.
• Łączkowski, W. (2016), Uwagi do aktualnych wydarzeń wokół polskiego Trybunału Konstytucyjnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 78(1): 51-56.
• Ruelke, S., Venedig-Kommission und Verfassungsgerichtsbarkeit, Georg-August-Universitaet Goettingen, Institut fuer Voelkerrecht, Dissertation.
• Suchocka, H. (2014), W poszukiwaniu modelu ustrojowego prokuratury (w świetle prac Komisji Rady Europy „Demokracja poprzez Prawo”), Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 76(2): 161-174.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2016.78.1.1