Imitative statutes

• Authors: Marek Smolak

Title variants

PL

Ustawy imitacyjne

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This paper seeks to demonstrate that certain enactments in democratic countries where the rule of law is well established are inadmissible in view of their imitative nature. Imitative statutes are normative enactments of parliament which aim at an ostensible solution to a social problem. Ostensibility thus comprehended is accompanied by the absence of will on the part of the legislator to achieve any effect of their activity, as their sole intention is to engender a conviction among the addressed of the norms that such an effect actually takes place. The author discusses four types of reasoning in support of rejecting imitative statutes. These are as follows: first, given non-compliance of legislation with the moral standards of the political community (Ronald Dworkin); second, in view of the imitative goal of the legislator, or absence of a link between a prescribed/prohibited behaviour and the ostensible nature of legislator’s goal (Lon L. Fuller); third, the lack of a rational relationship between a legal prescription and the features of the class of subject/objects to which the prescription applies (Ofer Raban); fourth, the lack of a conventional-moral relationship between the substance of a prescriptive provision and the goal of the legislator (Marek Smolak). The author argues further that argumentation based on the above four reasons should presume that public reason is involved and, consequently, administer the test of the reasonable sceptic as suggested by Ron den Otter.

PL

Celem artykułu jest wykazanie, że niektóre ustawy w państwach demokratycznych o ugruntowanych rządach prawa są nieakceptowalne ze względu na ich imitacyjność. Ustawy imitacyjne to takie akty normatywne stanowione przez parlament, których celem jest pozorne rozwiązanie problemu społecznego. Przy tak rozumianej pozorności brak woli ustawodawcy wywołania skutków swej działalności, a jedynie występuje zamiar wytworzenia przekonania u adresatów norm, że taki skutek powstaje. W artykule wskazuje się na cztery rodzaje racji na rzecz odrzucenia ustaw imitacyjnych. Po pierwsze, ze względu na niezgodność regulacji prawnych ustawodawcy z standardami moralnymi wspólnoty politycznej (Ronald Dworkin); po drugie, ze względu na imitacyjny cel ustawodawcy, tj. brak związku między nakazanym/zakazanym zachowaniem a pozornym charakterem celu ustawodawcy (Lon L. Fuller); po trzecie, brak racjonalnego związku między nakazem prawnym a cechami objętej tym nakazem kategorii podmiotów/przedmiotów (Ofer Raban); po czwarte, brak związku konwencjonalno-normatywnego pomiędzy danym treścią przepisu nakazującego a celem ustawodawcy (Marek Smolak). W artykule postuluje się, by w argumentacji opartej na powyższych czterech racjach przyjąć, że mamy do czynienia z racją publiczną i w konsekwencji stosować test rozumnego sceptyka zaproponowany przez Ron den Ottera.  

Keywords

EN

imitative statutes; moral argumentation; public reason; rules of law; imitative statutes; moral argumentation; public reason; rules of law

PL

ustawy imitacyjne; argumentacja moralna; racja publiczna; rządy prawa

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2016
• Volume: 78
• Issue: 4
• Pages: 31-39

Dates

published

2016-12-23

Contributors

author

Marek Smolak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Czarnota, A., Krygier, M., Sadurski, W. (eds.), (2005), Rethinking the Rule of Law after Communism, Budapest-New York.
• Dworkin, R. (1986), Law’s Empire, Cambridge, MA, 1986 [wyd. pol.: Imperium prawa, tłum. J. Winczorek, wstęp M. Zirk-Sadowski, Wolters Kluwer, Warszawa 2006].
• Fuller, L.L. (1978), Moralność prawa, tłum. A. Amsterdamski, wstęp A. Łopatka, wprowadzenie A. Podgórecki, Warszawa.
• Gizbert- Studnicki, T., Dyrda, A., Grabowski, A. (2016), Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa, Warszawa.
• Mikołajewicz, J., Smolak, (2006), Zasada demokratycznego państwa prawnego w aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Wronkowska, S. (red.), Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, Warszawa: 90-101.
• Otter, Ron den (2005), Can a liberal take his own side in an argument? The case for John Rawls’s idea of political liberalism, Saint Louis Law Journal 49: 319-366.
• Raban, O. (2014), Racjonalizacja polityki. O związku między a demokracją a rządami prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 76(4): 21-39.
• Rawls, J. (1998), Liberalizm polityczny, tłum. A. Romaniuk, wstęp C. Porębski, Warszawa.
• Smolak, M. (2003), Uzasadnianie sądowe jako argumentacja z moralności politycznej. O legitymizacji władzy sędziowskiej, Kraków.
• Smolak, M. (2012), Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2016.78.4.3