Dobro wspólne

• Authors: Irena Lipowicz

Title variants

EN

The common good

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pojęcie dobra wspólnego jest pojęciem szerszym niż pojęcie interesu publicznego, na którym przez lata skupiała się uwaga doktryny i orzecznictwa. W obecnych czasach kryzysu państwa, którego podstawowe elementy omówiono w opracowaniu, refleksja nad pojęciem dobra wspólnego wydaje się szczególnie ważna dla ochrony podstaw idei oraz realizacji rządów prawa. Zakotwiczone w konstytucji ma także poważne konsekwencje dla oceny działań administracji publicznej, jak wskazuje bowiem doktryna, o ile interes publiczny dotyczy zawsze zbiorowości, o tyle dla dobra wspólnego może być niezbędna np. ochrona jednostki, jej godności, pozycji prawnej. Wskazano także, jak naruszenie zasad działania administracji publicznej w procesie legislacyjnym zagraża dobru wspólnemu. W artykule ukazano możliwe konkretyzacje pojęcia dobra wspólnego w prawie administracyjnym. Dotyczyć to może zarówno zadań administracji, jak i wykonywania kierownictwa w administracji publicznej. Przedstawiono postulaty badawcze w tym zakresie.

EN

The concept of the common good is a wider concept than the concept of public interest, which has for years been the focus of interest of the doctrine and judicial decisions. At the time of the current State crisis, the fundamental elements of which are discussed in the paper, a reflexion on the common good seems to be of particular importance for the protection of the fundamentals of the idea and the realisation of the rule of law. Both are anchored in the Constitution but have significant consequences for the evaluation of actions taken by public administration. Furthermore, as the doctrine shows, while public interest concerns a collective action, the common good requires the protection of an individual, their dignity and legal position. It has also been shown that the common good may be put in jeopardy as a result of the infringement of the principles according to which public administration functions. Possible concretisations of the concept of the common good in administrative law and consequently in the sphere of the performance of tasks or management in administration have been proposed and relevant directions of research programmes recommended.

Keywords

PL

pojęcie dobra wspólnego; zasady konstytucyjne; prawo administracyjne

EN

comon good; constitutional principles; administrative law; comon good; constitutional principles; administrative law

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2017
• Volume: 79
• Issue: 3
• Pages: 17-31

Dates

published

2017-09-29

Contributors

author

Irena Lipowicz

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• J. Boć (1998), Wprowadzenie, [w:] Boć, J. (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław: 5–6.
• Boć, J. (2009), Z refleksji nad dobrem wspólnym, [w:] Boć, J., Chajbowicz, A. (red.), Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, Wrocław: 151–154.
• Kupny, J. (2005), Kompendium nauki społecznej Kościoła, Kielce.
• Arendt, H. (2008), Korzenie totalitaryzmu, Warszawa.
• Arendt, H. (2013), Ideologia i terror. nowatorska forma rządów, Warszawa.
• Babiak, J. (2010), A. Ptak, Samorząd terytorialny w II RP, Poznań.
• Bartoszewski, W. (2013), O Żegocie, relacja poufna przed pół wieku, Warszawa.
• Bigo, T. (1933), Samorząd terytorialny w świetle nowej konstytucji, Lwów.
• Blicharz, J. (2012), Administracja publiczna i społeczeństwo obywatelskie w państwie prawa, Wrocław.
• Bonowicz, W., Michalski, K. (red.) (1995), Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, Kraków–Warszawa
• Brzozowski, W. (2006), Konstytucyjna zasada dobra wspólnego, Państwo i Prawo 61(11): 17–28.
• Choduń, A., Czepita, S. (2010), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Szczecin.
• Dobrzeniecki, K. (2013), Konflikty wartości konstytucyjnych związane z funkcjonowaniem internetu. Kazus przetwarzania danych w chmurze, [w:] Szpor, G. (red.), Internet Cloud Computing, przetwarzanie w chmurach, Warszawa.
• Duniewska, Z. (2017), Dobro wspólne, wielość swoistej jedności, [w:] Duniewska, D., et al. (red.),O prawie administracyjnym i administracji: refleksje: księga jubileuszowa dedykowana profesor Małgorzacie Stahl, Łódź: 171–185.
• Fukuyama, F. (2015), Ład polityczny i polityczny regres. Od rewolucji przemysłowej do globalizacji demokracji, Poznań.
• Grimm, D. (2016), Europa – Wo liegt das Demokratieproblem?, Katholische Akademie in Bayern Heft 6.
• Kasiński, M. (2017), Dobro wspólne, a lojalność pracowników i funkcjonariuszy pełniących służbę publiczną w administracji, [w:] Duniewska, Z., et al. (red.), O prawie administracyjnym i administracji. Refleksje. Księga jubileuszowa dedykowana prof. M. Stahl, Łódź: 297–317.
• Kijowski, D., Miruć, A., Budnik, A. (red.) (2016), Księga Pamiątkowa ku czci A. Smoktunowicza. Racjonalny ustawodawca, racjonalna administracja, Białystok.
• Korboński, S. (2008), Polskie państwo podziemne, Warszawa.
• Krastew, J. (2013), Demokracja nieufnych. Eseje polityczne, Warszawa.
• Kuciński, J., Wołpiuk, W.J. (red.) (2012), Zasady ustroju politycznego państwa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997, Warszawa.
• Langrod, J. (2004), Instytucje prawa administracyjnego: zarys części ogólnej. Reprint. Kraków.
• Lipowicz, I. (2012), Uwagi o polskim systemie stanowienia prawa, Państwo i Prawo 67(7): 5–19.
• Longchamps, F. (2001), Współczesne kierunki w nauce prawa administracyjnego na Zachodzie Europy, Wrocław.
• Stahl, M. (2009), Dobro wspólne w prawie administracyjnym, [w:] Boć, J., Chajbowicz, A. (red.), Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, Wrocław: 47–60.
• Stahl, M. (2013), [w:] Stahl, M. (red.), Prawo administracyjne: Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa: 76–80.
• Zdyb, M. (2001), Dobro wspólne w perspektywie art. 1 Konstytucji RP, [w:] Rymarz, F., Jankiewicz, A. (red.), Trybunał Konstytucyjny Księga XV-lecia, Warszawa: 190–205.
• Niczyporuk, J. (red.) (2011), Teoria instytucji prawa administracyjnego. Księga pamiątkowa Profesora Jerzego Stefana Langroda, Paryż 2011.
• Panasiuk, A. (2016), Racjonalny prawodawca a racjonalna administracja – uwag kilka, [w:] Kijowski, D., Miruć, A., Budnik, A. (red.), Księga Pamiątkowa ku czci A. Smoktunowicza. Racjonalny ustawodawca, racjonalna administracja, Białystok: 81–86.
• Piechowiak, M. (2012), Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Warszawa.
• Podgórski, K. (1984), Wymogi ochrony środowiska w organizacji i procedurze planowania przestrzennego, [w:] Podgórski, K. (red.), Zagadnienia proceduralne w administracji, Katowice: 46–54.
• Rozmaryn, S. (1949), Prawo i państwo, Warszawa
• Rabska, T. (1967), Podstawowe pojęcia organizacji administracji, [w:] System prawa administracyjnego, Warszawa.
• Rabska, T. (1977), Podstawowe pojęcia organizacji administracji, [w:] System prawa administracyjnego, t. 1, Wrocław.
• Rabska, T. (1990), Prawny mechanizm kierowania gospodarką. Działalność prawodawcza administracji i jej uwarunkowania, Wrocław.
• Rozmaryn, S. (1951), Polskie prawo państwowe, Warszawa.
• Rybicki, Z., Piątek, S. (1949), Zarys prawa administracyjnego i nauki administracji, Warszawa.
• Sowiński, S., Zenderowski, R. (2003), Europa drogą Kościoła: Jan Paweł II o Europie i europejskości, Wrocław.
• Stahl, M., Kasiński, M., Wlaźlak, K. (red.) (2015), Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, Warszawa.
• Starościak, J. (1973), Instytucje prawa administracyjnego europejskich państw socjalistycznych, Wrocław.
• Stola, D. (2010), „Kraj bez wyjścia?”, Warszawa.
• Szawiel, T. (2005), Wartości a transformacja, [w:] Schomburg, J., System wartości i norm społecznych podstawą rozwoju Polski, Gdańsk: 36–48.
• Szpor, G. (red.) (2014), Internet publiczne bazy danych i Big Data, Warszawa.
• Tischner, J. (1997), Naród i jego prawa: komentarz do przemówienia Jana Pawła II na forum ONZ w październiku 1995 roku, Znak 4: 27–45.
• Trzciński, J. (2005), Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli, [w:] Góral, J., Hauser, R., Trzciński, J. (red.), Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005, Warszawa: 452–460.
• Wierciński, A. (1991), Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, [w:] Wieruszewski, R. (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Wrocław: 376–377.
• Wyrzykowski, M. (1986), Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa.
• Zimerman, J. (1998), Ordynacja podatkowa komentarz. Postępowanie podatkowe, Toruń.
• Zimerman, J. (red.) (2007), Koncepcja systemu prawa administracyjnego, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2017.79.3.3