Prawnik jako peacemaker – przeprosiny, przebaczenie, pojednanie w opanowywaniu sporów prawnych

• Authors: Adam Zienkiewicz

Title variants

EN

Lawyer as peacemaker – apology, forgiveness, reconciliation in dispute resolution

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stałe poszukiwanie, badanie i aplikowanie różnorodnych, polubownych form opanowywania sporów, w tym wykorzystujących takie instytucje, jak: przeprosiny, przebaczenie i pojednanie, należy uznać za jak najbardziej zasadne, gdyż może przynieść korzyści w wymiarze indywidualnym, interpersonalnym i społecznym. Celem artykułu jest przybliżenie specyficznej roli zawodowej lub społecznej, jaką mogą wykonywać prawnicy, określanej mianem lawyer as peacemaker. W toku rozważań przedstawiono przyjmowane rozumienie roli i celów prawnika jako peacemaker, bazujące na autorskiej koncepcji holistycznego podejścia do prawa i praktyki prawniczej. Następnie podjęto kwestie dotyczące istoty aktu przeprosin, przebaczenia i pojednania w kontekście opanowywania sporów prawnych zgodnie z tzw. peacemaking. Ponadto w tekście zidentyfikowane zostały regulacje polskiego prawa cywilnego i karnego odnoszące się do przeprosin, przebaczenia oraz pojednania.

EN

The constant search, research and application of various, amicable forms of dispute resolution, including those using institutions such as apology, forgiveness and reconciliation, should be considered as justified, as it can bring benefits in the individual, interpersonal and social spheres. The aim of the article is to present the specific professional or social role that lawyers can perform, especially during dispute resolution, known as lawyer as peacemaker. This paper describes the understanding of the lawyer’s specific role as a peacemaker, based on the author’s concept of a holistic approach to law and legal practice. The paper analyses the essence of the institution of apology, forgiveness and reconciliation, which are particularly significant for the practice of alternative dispute resolution, based on peacemaking. Finally, selected Polish civil and criminal law regulations referring to apology, forgiveness or reconciliation are identified.

Keywords

PL

prawnik; peacemaker; przeprosiny; przebaczenie; pojednanie; Alternative Dispute Resolution; holizm prawniczy

EN

lawyer; peacemaker; apology; forgiveness; reconciliation; Alternative Dispute Resolution; holistic approach to law and legal practice; lawyer; peacemaker; apology; forgiveness; reconciliation; Alternative Dispute Resolution; holistic approach to law and legal practice

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2019
• Volume: 81
• Issue: 4
• Pages: 43-57

Dates

published

2019-12-27

Contributors

author

Adam Zienkiewicz

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000-0002-2824-7123

References

• Augustyn, J. (2011). Kazanie na Górze. Rozważania rekolekcyjne oparte na „Ćwiczeniach duchownych” św. Ignacego Loyoli. Synteza. Kraków.
• Baruch Bush, R., Folger, J. (2005). The Promise of Mediation. The Transformative Approach to Conflict. New and Revision Edition. San Francisco.
• Berman, G., Feinblatt, J. (2002). Judges and Problem-Solving Courts. New York.
• Bieliński, A. (2013). Prawnik i jego misja w ramach procedur alternatywnego rozwiązywania sporów w warunkach kryzysu klasycznego wymiaru sprawiedliwości. Kwartalnik ADR. Arbitraż i Mediacja 2(22): 25-34.
• Burger, W.E. (1980). The role of the law school in the teaching of legal ethics and professional responsibility. Cleveland State Law Review 29: 377–395.
• Carter, C. (ed.) (2010). Conflict Resolution and Peace Education: Transformations across Disciplines. New York.
• Ciszewski, J. (2014). Komentarz do art. 930 Kodeksu cywilnego [stan prawny: 1.05.2014]. System Informacji Prawnej Lex (Lex Omega), [dostęp: 6.09.2019].
• Cohen, J. (1999). Advising clients to apologize. Southern California Law Review 72: 1009–1069.
• Daicoff, S. (2011). Comprehensive Law Practice, Law as a Healing Profession. Durham.
• Daicoff, S. (2013). Apology, forgiveness, reconciliation, & therapeutic jurisprudence. Pepperdine Dispute Resolution Law Journal 13: 131–180.
• Domański, M. (2017). Orzekanie o winie rozkładu pożycia w wyroku rozwodowym. Raport z badania pilotażowego. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, <https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/08/IWS-Doma%C5%84ski-M.-Orzekanie-o-winie-rozk%C5%82adu-po%C5%BCycia-w-wyroku-rozwodowym.pdf> [dostęp: 16.09.2019].
• Gutterman, S. (2004). Collaborative Law: A New Model of Dispute Resolution. Denver.
• Kaczmarek, P. (2014). Tożsamość prawnika jako wykonawcy roli zawodowej. Warszawa.
• Karaszewski, G. (2014). Komentarz do art. 899 Kodeksu cywilnego [stan prawny: 1.05.2014]. System Informacji Prawnej Lex (Lex Omega), [dostęp: 6.09.2019].
• King, M., Freiberg, A., Batagol, B., Hymas, R. (2009). Non-Adversarial Justice. Sydney.
• Kołakowski, L. (2007). Miniwykłady o maxisprawach. Trzy serie. Kraków.
• Korybski, A. (1993). Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA – studium teoretycznoprawne. Lublin.
• Krajewski, M. (1997). Przebaczenie i inne okoliczności wyłączające możliwość uznania spadkobiercy za niegodnego. Państwo i Prawo 52(5): 65–74.
• Księżak, P. (2006). Przebaczenie w polskim prawie cywilnym. Państwo i Prawo 61(11): 54–66.
• Lazare, A. (2005). On Apology. New York.
• Łojko, E. (2005). Role i zadania prawników w zmieniającym się społeczeństwie. Warszawa.
• Maliszewski, K. (2016). Szaleństwo niemożliwego versus przepracowanie – przebaczenie jako paradoksalny mechanizm rozwojowy. Paedagogia Christiana 38(2): 11–24.
• Martini, C.M. (2008). Kazanie na Górze. Medytacje biblijne. Kielce.
• Misztal-Konecka, J. (2013). Pojednanie w prawie polskim (zagadnienia wybrane). Prokuratura i Prawo 12: 65–78.
• Mularski, K. (2011). Czynności podobne do czynności prawnych. Warszawa.
• Noll, D. [b.d.]. What is Peacemaking? <http://www.mediate.com/articles/noll4.cfm> [dostęp: 9.09.2019].
• Ochotny, P. (2017). Nie mówię ci, że aż 7 razy, lecz aż 77 razy (Mt 18, 22). Czy przebaczenie można nakazać? Przebaczenie aktem sprawiedliwości czy miłości? Warszawskie Studia Pastoralne UKSW 2(35): 87–101.
• Perry, J. (2008). Thinking like a professional. Journal of Legal Education 58(2): 159–165.
• Płeszka, K., Czapska, J., Araszkiewicz, M., Pękala, M. (2017). Mediacja. Teoria, normy, praktyka. Warszawa.
• Rękas, A. (2011). Mediacja w Polsce w prawie karnym. Warszawa.
• Saint-Cheron, M. (2008). Rozmowy z Emmanuelem Lévinasem. Warszawa.
• Scheff, T. (1998). Community conferences: shame and anger in therapeutic jurisprudence. Revista Juridica U.P.R. 67: 104–106.
• Schiltz, P. (1999). On being a happy, healthy, and ethical member of an unhappy, unhealthy, and unethical profession. Vanderbilt Law Review 52(4): 871–951.
• Skąpska, G., Czapska, J., Kozłowska, M. (1989). Społeczne role prawników (sędziów, prokuratorów, adwokatów). Wrocław–Warszawa–Kraków–Łódź.
• Skowrońska-Bocian, E. (2017a). Komentarz do art. 930 Kodeksu cywilnego [stan prawny: 1.03.2017]. System Informacji Prawnej Lex (Lex Omega), [dostęp: 6.09.2019].
• Skowrońska-Bocian, E. (2017b). Komentarz do art. 1010 Kodeksu cywilnego [stan prawny: 1.03.2017]. System Informacji Prawnej Lex (Lex Omega), [dostęp: 6.09.2019].
• Stecki, L. (2011). Prawo zobowiązań – część szczegółowa, [w:] J. Rajski (red.), System prawa prywatnego. Tom 7. Warszawa: 356–357.
• Tesler, P. (2008). Collaborative Law. Achieving Effective Resolution in Divorce without Litigation. 2nd edn. Chicago.
• Trzaskowski, R. Komentarz do art. 899 Kodeksu cywilnego [stan prawny: 1.03.2017]. System Informacji Prawnej Lex (Lex Omega), [dostęp: 06.09.2019].
• Wiener, R., Brank, E. (eds.) (2013). Problem Solving Courts. Social Science and Legal Perspectives. New York–Heidelberg–Dordrecht–London.
• Wilejczyk, M. (2013). Cywilnoprawne znaczenie przebaczenia. Studia Prawnicze 1: 101–111.
• Wilejczyk, M. (2018). Krzywda, przebaczenie i zadośćuczynienie. Perspektywa prawna i etyczna. Ethos 2(122): 273–289.
• Winick, B., Wexler, D. (eds.) (2003). Judging in a Therapeutic Key: Therapeutic Jurisprudence and the Courts. Durham.
• Winnick, B. (2003). Therapeutic jurisprudence and problem solving courts. Fordham Urban Law Review 30: 1055–1090.
• Winick, B. (2013). Problem solving courts: therapeutic jurisprudence in practice, [w:] R. Wiener, E. Brank (eds.), Problem Solving Courts. Social Science and Legal Perspectives. New York–Heidelberg–Dordrecht–London.
• Wright, J.K. (2010). Lawyers as Peacemakers. Practicing Holistic, Problem Solving Law. Chicago.
• Zienkiewicz, A. (2007). Studium mediacji od teorii ku praktyce. Warszawa.
• Zienkiewicz, A. (2014). Specyfika dyskursu integracyjnego, [w:] J. Bralczyk, J. Dubois, G. Holoubek, C. Jaworski, Z. Krzemiński, G. Matyszkiewicz, J. Naumann, K. Piesiewicz, M. Radwan-Rohrenschef, A. Rościszewski, J. Stuhr, A. Tomaszek, J. Wasilewski, E. Wende, T. de Virion, Z. Zapasiewicz, J. Zajadło, K. Zeidler, A. Zienkiewicz, Wymowa prawnicza. Wydanie 4. Warszawa: 189–198.
• Zienkiewicz, A. (2018). Holizm prawniczy z perspektywy Comprehensive Law Movement. Studium teoretycznoprawne. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2019.81.4.4