Uwarunkowania konsensualnego modelu dialogu społecznego i dialogu obywatelskiego na poziomie regionalnym w Polsce

• Authors: Joanna Podgórska-Rykała , Jacek Sroka

Title variants

EN

The determinants of the consensual model of social dialogue and civic dialogue at the regional level in Poland

Abstracts

EN

This article focuses on searching for a consensual model of similarities, differences, transfers of practices, and lending networks in regional dialogue, which would be appropriate for Polish realities. These considerations are made within the framework of an analysis of two institutionalized varieties of dialogue: social and civil dialogue at the level of voivodship. Elements of a model answer to the issues addressed by the authors are constructed with reference to the Malopolska region, which was selected due to the results of nationwide research – conducted earlier by one of the authors – indicating that this region has a clear potential which favours the development of dialogue institutions. The authors use the categories indicated, taking into account the tool of public deliberation. Following theorists and practitioners, they consider deliberation as one of the most optimal dialogical (pre)decision-making paths, since it leads to effective and acceptable decisions and enables the optimal, fair and transparent public management of environmental resources. It is assumed that the mutual learning of new ways of doing things by specific institutions engaged in social and civil dialogue enables the correction of already established nondialogue elements in the future. It is also assumed that, according to the concept of so-called learning regions, other regions are able to learn dialogue from one region. The authors use the methodology of the social sciences, and in particular they reach for proposals of public policy studies, which they supplement with elements of formal and institutional analysis. The method used for this purpose is a comparative analysis of social and civil dialogue in Polish regions, along with the use of legal analysis and borrowings from case studies carried out in earlier research.

PL

Artykuł koncentruje się na poszukiwaniach odpowiedniego dla polskich realiów, konsensualnego modelu podobieństw, różnic, transferów praktyk oraz użyczania sieci współpracy w dialogu regionalnym. Rozważania te czynione są w ramach analizy dwóch zinstytucjonalizowanych odmian dialogu: społecznego i obywatelskiego na poziomie województwa. Elementy modelowej odpowiedzi na podejmowane przez autorów kwestie konstruuje się w odniesieniu do regionu małopolskiego, ponieważ wcześniejsze badania wykazały, że region ten posiada wyraźny potencjał sprzyjający rozwojowi instytucji dialogowych. Autorzy posługują się wskazanymi kategoriami, uwzględniając narzędzie, jakim jest publiczna deliberacja. Za teoretykami i praktykami uznają deliberację za jedną z najbardziej optymalnych dialogowych ścieżek (przed)decyzyjnych, które prowadzą ku skutecznym i akceptowalnym rozstrzygnięciom i umożliwiają optymalne, sprawiedliwe i przejrzyste publiczne zarządzanie zasobami środowiskowymi. Wychodzą w tekście z założenia, że wzajemne uczenie się nowych sposobów działania przez konkretne instytucje dialogu społecznego i obywatelskiego umożliwia korygowanie w przyszłości utrwalonych już elementów niedialogowych. Zakładają również, że w myśl koncepcji tzw. uczących się regionów, od jednego regionu są w stanie uczyć się dialogu inne województwa. Autorzy korzystają z metodologii nauk społecznych, a w szczególności sięgają do propozycji studiów z polityki publicznej, które uzupełniają elementami analizy formalno-instytucjonalnej: wykorzystują analizę porównawczą dialogu społecznego i obywatelskiego w polskich regionach, a także analizę prawną oraz studia przypadków.

Keywords

EN

social dialogue; civil dialogue; deliberation; region; Lesser Poland Voivodeship (województwo małopolskie)

PL

dialog społeczny; dialog obywatelski; deliberacja; region; województwo małopolskie

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 1
• Pages: 309-326

Dates

published

2021

Contributors

author

Joanna Podgórska-Rykała

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

• https://orcid.org/0000000257230363

author

Jacek Sroka

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

• https://orcid.org/0000000244323720

References

• Althemeyer, B. (1996). The Authoritarian Specter. Cambridge.
• Arrow, K.J. (1951). Social Choice and Individual Values. New York.
• Chambers, S. (1996). Reasonable Democracy: Jürgen Habermas and the Politics of Discourse. Ithaca–New York.
• Baron-Cohen, S. (2014). Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa. Tłum. A. Nowak, Sopot.
• Black, D. (1948). On the Rationale of Group Decision Making. Journal of Political Economy 56: 23–34.
• Cisek-Lachowicz, M., Kichewko, K. (2018). Dialog obywatelski w praktyce. Studia z Polityki Publicznej 2(18): 59–72.
• Copeland, B.R., Taylor, M.S. (2009). Trade, tragedy, and the commons. American Economic Review 99(3): 725–49.
• Dahl, R. (2000). O demokracji. Tłum. M. Król, Kraków.
• Dahl, R. (2012). Demokracja i jej krytycy. Tłum. S. Amsterdamski, Warszawa.
• David, P.A. (2000). Path dependence, its critics and the quest for ‘historical economics’, [w:] P. Garrouste, S. Ioannides (eds.), Evolution and Path Dependence in Economic Ideas: Past and Present. Cheltenham: 15–40.
• Douglas, M. (2012). Jak myślą instytucje. Tłum. O. Siara. Warszawa.
• Dryzek, J. (2002). Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations. New York.
• Eysenck, H.J. (1954). The Psychology of Politics. London.
• Florida, R. (1995). Toward the learning region. Futures 27: 527–536.
• Garvin, D.A. (1993). Building a learning organization. Harvard Business Review 71(4):78–91.
• Gibbard, A. (1973). Manipulation of voting schemes: a general result. Econometrica 41: 587–601.
• Gittell, R., Vidal, A. (1998). Community Organisations. Building Social Capital as a Development Strategy. Thousand Oaks.
• Granovetter, M.S. (1973). The strength of weak ties. American Journal of Sociology 78(6): 1360–1380.
• Hess, C., Ostrom, E. (2001). Artifacts, facilities, and content: information as a common-pool resource. .
• Hindmoor, A. (1998). The importance of being trusted: transaction costs and policy network theory. Public Administration 76(1): 25–43.
• Kaase, M. (1999). Interpersonal trust: political trust and non-institutional political participation in Western Europe. West European Politics 22(3): 1–23.
• Lehner, F. (1987). Interest intermediation, institutional structures and public policy, [w:] H. Keman, H. Paloheimo, P. Whiteley (eds.), Coping with the Economic Crisis: Alternative Responses to Economic Recession in Advanced Industrial Societies. London: 54–82.
• Lijphart, A. (2012). Patterns of Democracy: Government Forms & Performance in Thirty-six Countries. New Haven.
• McKelvey, R.D. (1976). Intransivities and multidimensional voting models and some implications for agenda control. Journal of Economic Theory 12(3): 472–482.
• Maia, R.C.M., Danila, C., Bargas, J.K.R., Oliveira, V.V., Rossini, P.G.C., Sampaio, R.C. (2017).
• Authority and Deliberative Moments: Assessing Equality and Inequality in Deeply Divided Groups. Journal of Public Deliberation 13(2), Art. 7. Mansbridge, J.J, Flaster, K. (2007). The cultural politics of everyday discourse: the case of “male chauvinist”. Critical Sociology 33(4): 627–660.
• Mansbridge, J.J., Bohman, J., Chambers, S., Estlund, D., Føllesdal, A., Fung, A., Lafont, Ch., Manin, B., Marti, J.L. (2010). The place of self-interest and the role of power in deliberative democracy. Journal of Political Philosophy 18(1): 64–100.
• Marsh, D., Rhodes, R.A.W. (1992). Policy Networks in British Government. Oxford.
• Merton, R. (2002). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Tłum. E. Morawska, Warszawa.
• Noworól, A. (2014). Zarządzanie rozwojem funkcjonalnych obszarów miejskich w świetle koncepcji Adaptive Governance Elinor Ostrom, [w:] A. Kołomycew, B. Kotarba (red.), Partnerstwa w sferze publicznej. Warszawa: 99–110.
• Olson, M. (1971). The Logic of Collective Action: Public Goods and Theory of Groups. Cambridge–London.
• Olson, M. (1982). The Rise and Decline of Nations: Economic Growth, Stagflation and Social Rigidities. New Haven.
• Ostrom, E. (1999). Governing the Commons. The Evolution of Institutions for Collective Action. New York.
• Ostrom, E. (2013). Dysponowanie wspólnymi zasobami. Tłum. Z. Wiankowska-Ładyka. Warszawa.
• Ostrom, E., Gardner, R., Walker, R. (2006). Rules, Games, & Common-Pool Resources. Ann Arbor.
• Owen, D., Smith, G. (2015). Survey article: deliberation, democracy, and the systemic turn. Journal of Political Philosophy 23(2): 213–234.
• Parkinson, J. Mansbridge, J. (eds.) (2012). Deliberative Systems. New York.
• Pierson, P. (2000). Increasing returns. path dependence and the study of politics. American Political Science Review 94(2): 251–267.
• Podgórska-Rykała, J. (2017). Administrowanie, zarządzanie, współrządzenie w administracji publicznej. Różne koncepcje i ich konsekwencje dla obywateli, [w:] M. Gurdek (red.), Zarządzanie
• jednostkami samorządu terytorialnego w warunkach gospodarki rynkowej. Sosnowiec: 29–40.
• Podgórska-Rykała, J. (2020). Panele obywatelskie jako metoda deliberacji decyzyjnej. Warszawa.
• Podgórska-Rykała, J., Kępa, M. (2020). Współpraca międzysektorowa jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi. Kraków.
• Rhodes, R.A.W. (1996). The New Governance: Governing without Government. Political Studies 44: 652–667.
• Rhodes, R.A.W. (2008). Policy network analysis, [w:] M. Moran, M. Rein, Martin, R.E. Goodin (eds.), The Oxford Handbook of Public Policy. New York doi:10.1093/oxfordhb/9780199548453.003.0020.
• Rokeach, M. (1960). The Open and Closed Mind. New York.
• Sen, A.K. (1978). Collective Choice and Social Welfare, San Francisco.
• Senge, P. (2012). Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. Tłum. H. Korolewska-Mróz. Warszawa.
• Sroka, J. (2000). Europejskie stosunki przemysłowe w perspektywie porównawczej. Wrocław.
• Sroka, J. (2002). Zasoby organizacji grup interesu, [w:] B. Rogowska, J. Tomaszewski, K. Dziubka (red.), W kręgu historii i politologii. Wrocław: 264–275.
• Sroka, J. (2004). Polityka organizacji pracodawców i przedsiębiorców. Wrocław.
• Sroka, J. (red.) (2008). Wybrane instytucje demokracji partycypacyjnej w polskim systemie politycznym. Warszawa.
• Sroka, J. (2009). Deliberacja i rządzenie wielopasmowe. Wrocław.
• Sroka, J. (2016). Korporatyzm – inspiracje ideowe, cechy wzorca instytucjonalnego, polityka publiczna, [w:] M. Marczewska-Rytko, W. Ziętara (red.), Ideologie, doktryny, ruchy społeczne
• i polityczne. Wybrane problemy. Lublin: 165–172.
• Sroka, J., Błaszczyk, M. (red.) (2006). Sieci czy struktury? Dialog społeczny na poziomie regionalnym. Warszawa.
• Sroka, J., Podgórska-Rykała, J. (2020a). Deliberacyjne metody współdecydowania i niedeliberacyjne metody zasięgania opinii mieszkańców: ujęcie praktyczne. Samorząd Terytorialny 11: 8–18.
• Sroka, J., Podgórska-Rykała, J. (2020b). Deliberacja jako możliwa metoda współdecydowania w jednostkach samorządu terytorialnego. Ujęcie teoretyczno-modelowe. Samorząd Terytorialny 7/8: 54–65.
• Sroka, J., Podgórska-Rykała, J. (2020c). Intermediacja interesów, czyli o roli indywidualnych wkładów w grupowych działaniach: kiedy niezorientowana publicznie grupa interesu staje się zorientowanym publicznie interesariuszem? [w:] T. Grabińska, Z. Kuźniar (red.), Bezpieczeństwo personalne a bezpieczeństwo strukturalne. Tom 8: Struktura warstwowa bezpieczeństwa. Wrocław: 61–78.
• Sroka, J., Herbut, R., Sula, P. (2004). Dialog społeczny na poziomie regionalnym. Raport z badań. Warszawa.
• Sroka, J., Podgórska-Rykała, J., Zabdyr-Jamróz, M. (eds.) (2020). Local Governance – Ideas, Concepts, Experiences and Goals for the Future. Kraków.
• Steiner, J., Jaramillo, M.C., Mameli, S. (2017). Deliberation Across Deeply Divided Societies. Transformative Moments. Cambridge.
• Tomkins, S. (1963). Left and right: a basic dimension of ideology and personality, [w:] R.W. White (ed.), The Study of Lives. New York.
• Zabdyr-Jamróz, M. (2019). Wszechstronniczość. Deliberacja o emocjach, interesach własnych i wiedzy eksperckiej w polityce zdrowotnej. Kraków.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2021.83.1.22

Biblioteka Nauki

1036828