„Małoletniość” a problematyka ustawowych wskazań sądowego wymiaru kary – wybrane zagadnienia

• Authors: Agnieszka Kania-Chramęga

Title variants

EN

‘Minors’ and problematic aspects of judicial sentencing – selected problems

Abstracts

EN

The purpose of this article is to determine the meaning of ‘minors’ in provisions shaping judicial sentencing. The theoretical and legal considerations serve primarily to assess whether the young age of both the perpetrator and the crime victim may arbitrarily determine the direction of interpretation of the statutory indications for the penalty, and consequently unconditionally determine the type and length of the criminal sanction imposed in such cases. The considerations were based on the analysis of the solutions provided for in the following articles of the Polish Penal Code: 10 § 3, 53 § 2, and 54.

PL

Celem niniejszego artykułu jest ustalenia znaczenia „małoletniości” na gruncie przepisów kształtujących sądowy wymiar kary. Analizując niniejsze zagadnienie od strony teoretycznoprawnej, w opracowaniu odwołano się do regulacji wybranych rozwiązań części ogólnej Kodeksu karnego, ponieważ uznano, że przewidziane w nich unormowania oddziałują na kierunek sądowego wymiaru kary. Podjęte rozważania między innymi miały wykazać, czy młody wiek zarówno sprawcy, jak i ofiary przestępstwa mogą w sposób arbitralny przesądzać o wypracowaniu czy utrwaleniu w tym zakresie określonego kierunku linii orzeczniczej, a w konsekwencji determinować rodzaj oraz rozmiar orzekanej w tego rodzaju przypadkach sankcji karnej. Opierały się one na analizie rozwiązań przewidzianych w artykułach: 10 § 3 k.k., 53 § 2 k.k. oraz 54 k.k.

Keywords

EN

minor; judicial sentencing; educational objectives

PL

małoletni; sądowy wymiar kary; cele wychowawcze

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 1
• Pages: 60-72

Dates

published

2021

Contributors

author

Agnieszka Kania-Chramęga

• Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/0000000162463172

References

• Cieślak, M. (1969). O węzłowych pojęciach związanych z sensem kary. Nowe Prawo 2: 195–213.
• Dudka, K. (2006). Skuteczność instrumentów ochrony praw pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym w świetle badań empirycznych. Lublin.
• Giezek, J. (2007). Komentarz do art. 53 k.k., [w:] J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Warszawa: 387–405.
• Golonka, A. (2008). Nowe oblicze walki z pedofilią w świetle nowelizacji Kodeksu karnego. Palestra 3/4: 28–43.
• Grześkowiak, A. (1983). Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dn. 8 października 1981 r., IV KR 193/81. Państwo i Prawo 38(7): 138–142.
• Hałas, R.G. (2006). Odpowiedzialność karna nieletniego na tle kodeksu karnego z 1997 r. Lublin.
• Kaczmarek, T. (1980). Ogólne dyrektywy wymiaru kary w teorii i praktyce sądowej. Wrocław.
• Kaczmarek, T. (2017). Kara kryminalna i jej racjonalizacja, [w:] T. Kaczmarek (red.), System prawa karnego. Tom 5: Sądowy wymiar kary. Warszawa: 12–91.
• Kaczor, R. (2002). Uwagi o celach kary na tle art. 53 § 1 kodeksu karnego. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 10: 35–50.
• Kania, A. (2016a). Judicial sentencing of minor and juvenile offenders. Remarks in the context of the Polish Criminal Code. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 42: 41–51.
• Kania, A. (2016b). Rola celów wychowawczych w procesie wymiaru kary młodocianym sprawcom przestępstw (art. 54 § 1 k.k.). Uwagi na tle poglądów orzecznictwa. Ius Novum 1: 24–40.
• Kania, A. (2019). „Popełnienie przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia” jako okoliczność wpływająca na wymiar kary. Rozważania na tle regulacji art. 53 § 2 k.k., [w:] H. Paluszkiewicz (red.), Zmiany w prawie karnym materialnym i procesowym w latach 2013–2017. Zagadnienia wybrane. Tom 2. Zielona Góra 2019: 21–33.
• Kłączyńska, N. (2012). Komentarz do art. 51 k.k., [w:] J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Warszawa: Lex/el. [dostęp: 12.3.2021].
• Kołakowska-Przełomiec, H. (1977). Młodociani przestępcy, [w:] W. Świda (red.), Kryminologia. Warszawa: 221–231.
• Konarska-Wrzosek, V. (2002). Dyrektywy wyboru kary w polskim ustawodawstwie karnym. Toruń.
• Konarska-Wrzosek V. (2011). Projektowane zmiany w zakresie postępowania z nieletnimi w Polsce. Państwo i Prawo 66(4): 18–44.
• Lubelski, M.J. (1988). Odpowiedzialność karna młodocianych. Studium nad kryteriami karania. Katowice.
• Lubelski, M.J. (2001). Zagadnienia stykowe KK i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (art. 10 § 2, art. 10 § 3, art. 10 § 4, art. 38 § 3, art. 1 § 3 KK), [w:] T. Bojarski, E. Skrętowicz (red.), Teoretyczne i praktyczne problemy stosowania ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Lublin: 51–60.
• Lubelski, M. (2013). Zasady i dyrektywy wymiaru kary (rozstrzygnięć o karze i środkach karnych) – próba ujęcia systemowego, [w:] W. Górowski, P. Kardas, W. Wróbel, T. Sroka (red.), Zagadnienia teorii i nauczania prawa karnego. Kara łączna. Księga Jubileuszowa Profesor Marii Szewczyk. Warszawa: 238–256.
• Majewski J. (2010). Czy wolno wymierzyć nieletniemu karę 25 lat pozbawienia wolności? [w:] red. J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, V. Konarska-Wrzosek (red.), Węzłowe problemy prawa karnego kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi. Warszawa: 383–391.
• Melezini, M., Sakowicz, A. (2007–2008). Zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją lub z opieką nad nimi jako nowy środek karny. Archiwum Kryminologii 29/30: 567–580.
• Peiper, L. (1933). Komentarz do Kodeksu karnego. Kraków.
• Petasz, P. (2005). Sens, istota i cele kary kryminalnej. Gdańskie Studia Prawnicze 14: 1117–1130.
• Petasz, P. (2013). Zarys koncepcji celów kary kryminalnej Profesora Mariana Cieślaka, [w:] W. Cieślak, S. Steinborn (red.), Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje. Warszawa: 404–411.
• Petasz, P., Gorczyńska, A. (2004). Kilka uwag o dyrektywach wyboru kary. Apelacja Gdańska 3/4: 6–97.
• Romańczuk-Grącka, M. (2017). Osoba nieporadna jako przedmiot czynności wykonawczej po nowelizacji z 23 marca 2017 r., [w:] W. Cieślak, M. Romańczuk-Grącka (red.), Między stabilnością a zmiennością prawa karnego. Dylematy ustawodawcy. Olsztyn: 493–506.
• Sienkiewicz, Z. (2015). Dyrektywy wymiaru kary wobec nieletnich i młodocianych, [w:] T. Kaczmarek (red.), System prawa karnego. Tom 5: Sądowy wymiar kary. Warszawa: 382–404.
• Siwek, M. (2004). Glosa do post. SN z 23.4.2002 r., I KZP 10/02. Prokuratura i Prawo 3: 113–119.
• Stańdo-Kawecka, B. (2007). Prawo karne nieletnich. Od opieki do odpowiedzialności. Warszawa.
• Stefański, R.A. (2020). Komentarz do art. 43c k.k., [w:] R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: Legalis [dostęp: 12.3.2021].
• Szczepaniec, M. (2014). Wybór optymalnej kary w świetle sądowych dyrektyw wymiaru kary. Prokuratura i Prawo 3: 32–45.
• Szkotnicki, W. (1982). Stanowisko doktryny i Sądu Najwyższego co do niektórych kwestii związanych z wymiarem kary wobec młodocianych przestępców. Palestra 8: 57–69.
• Wróblewski, B. (1936). Ustawowy a sędziowski wymiar kary. (Referat sprawozdawczy). Warszawa.
• Zoll, A. (2016). Komentarz do art. 10 k.k., [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–52. Tom 1. Część 1. Warszawa: 170–187.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2021.83.1.5

Biblioteka Nauki

1036849