Ruch spółdzielczy w energetyce. Nowe trendy w energetyce lokalnej

• Authors: Mariusz Szyrski

Title variants

EN

The cooperative movement in the energy sector: new trends in local energy

Abstracts

EN

The cooperative movement has played a significant role in increasing the competitiveness of the economy and has promoted the European values of solidarity, self-government and democracy. In recent years, the cooperative idea has been linked with the local energy sector – in Europe and in Poland. The decentralization of energy production to local communities – thanks to the incredible development of new technologies in renewable energy – is now becoming a standard in Western Europe. These trends have also been visible in Poland for some time. Unfortunately, in Polish conditions the institution of cooperatives, including energy cooperatives, is negatively associated with the communist era. The main research question, around which the considerations in this article revolve, is as follows – why, despite the existence of a legal basis in Poland from 2016, energy cooperatives have not been created. The article will analyse the legal regulations relating to the functioning of the energy cooperative, taking into account its current status in the energy law.

PL

Ruch spółdzielczy odegrał znaczącą rolę w napędzaniu wzrostu i podnoszeniu konkurencyjności gospodarki oraz wspierał europejskie wartości solidarności, samorządności i demokracji. W ostatnich latach idea spółdzielczości związana jest z energetyką lokalną – europejską oraz polską. Decentralizacja energetyki idąca w kierunku wytwarzania energii na poziomie społeczności lokalnych – dzięki niesamowitemu rozwojowi nowych technologii w energetyce odnawialnej staje się dziś w Europie Zachodniej standardem. Trendy te widoczne są również od jakiegoś czasu w Polsce. Niestety, w polskich warunkach instytucja spółdzielni, w tym energetycznej, kojarzy się negatywnie – w związku z okresem PRL. Głównym pytaniem badawczym, wokół którego toczyć się będą rozważania w tym artykule, będzie pytanie – dlaczego mimo istnienia podstawy prawnej z 2016 roku w Polsce spółdzielnie energetyczne jednak nie powstają. W artykule tym analizie zostanie poddana regulacja prawna odnosząca się do funkcjonowania spółdzielni energetycznej, mając na uwadze obecny jej status w prawie energetycznym.

Keywords

EN

energy cooperative; local energy; energy law; energy community; RED II; energy citizen; energy decentralization

PL

spółdzielnia energetyczna; energetyka lokalna; prawo energetyczne; społeczność energetyczna; RED II; energetyka obywatelska; decentralizacja energetyczna

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 3
• Pages: 183-197

Dates

published

2021

Contributors

author

Mariusz Szyrski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000185364054

References

• Boer, J., Zuidema, C., Gugerell, K. (2018). New interaction paths in the energy landscape: the role of local energy initiatives. Landscape Research 4: 489–502.
• Czaja, R., Ramczykowski, M. (2020). Klastry i spółdzielnie energetyczne w Hiszpanii – prawodawstwo i systemy wsparcia w zakresie energii rozproszonej. <https://www.er.agh.edu.pl/media/filer_public/78/65/78656239-bf6-4e85-90a6-743a250829f8/klastry_i_spoldzielnie_energetyczne_w_hiszpanii.pdf>.
• Dragan, A. (2016). Spółdzielczość w Unii Europejskiej. Ruch spółdzielczy w Europie i instrumenty wsparcia. Opracowania tematyczne OT-644. Kancelaria Senatu RP. Biuro Analiz i Dokumentacji. Warszawa: 14–20.
• Dzikowski, R., Mielczarski, W. (2019). Poprawa bezpieczeństwa energetycznego poprzez rozwój energetyki regionalnej. IKAR 5(8): 23–32.
• Fraś, B., Ivashchuk, O. (2017). Rola klastrów w zrównoważonym rozwoju energetyki w Polsce. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal 20: 25–40.
• Frąckowiak, A., Szambelańczyk, M. (2015). Spółdzielnie energetyczne – sposoby wdrożenia w Polsce. Czysta Energia 1: 1–3.
• Gawlik, L., Mokrzycki, E. (2019). Changes in the structure of electricity generation in Poland in view of the EU climate package. Energies 12: 3323.
• Heldeweg, M.A., Saintier, S. (2020). Renewable energy communities as socio-legal institutions: a normative frame for energy decentralization? Renewable and Sustainable Energy Reviews 119. doi:10.1016/j.rser.2019.109518
• Kawa, M., Kuźniar, W. (2019). Rola spółdzielczości w rozwoju społeczno-gospodarczym w Polsce. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy 3: 119–130.
• Krasnowolski, A. (2016). Wprowadzenie, [w:] Ruch spółdzielczy w Europie i instrumenty wsparcia. Analiz i Dokumentacji Senatu RP. Warszawa: 3–13.
• Lipowicz, I. (2019). Kilka uwag w kwestii racjonalności w prawie administracyjnym, [w:] D.R. Kijowski, A. Miruć, A. Budnik (red.), Racjonalny ustawodawca. Racjonalna administracja. Pamięci Profesora Eugeniusza Smoktunowicza. Białystok: 63–72.
• Lowitzsch, J., Hoicka, C.E., Tulder, F.J. (2020). Renewable energy communities under the 2019 European Clean Energy Package – governance model for the energy clusters of the future? Renewable and Sustainable Energy Reviews 122. doi:10.1016/j.rser.2019.109489
• Ringela, M., Knodt, M. (2018). The governance of the European Energy Union: efficiency, effectiveness and acceptance of the Winter Package 2016. Energy Policy 112: 209–220.
• Rosenow, J., Cowart, R., Bayer, E., Fabbri, M. (2017). Assessing the European Union’s energy efficiency policy: will the winter package deliver on efficiency first? Energy Research & Social Science 26: 72–79.
• Selvakkumaran, S., Ahlgren, E.O. (2018). Understanding the local energy transitions process: a systematic review. International Journal of Sustainable Energy Planning and Management 14: 57–78.
• Soeiro S., Dias, M. (2020). Energy cooperatives in southern European countries: Are they relevant for sustainability targets? Energy Reports 6: 448–453.
• Stefaniak, A. (2018). Prawo spółdzielcze. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Komentarz. Lex.
• Suchoń, A. (2019a). Spółdzielnie w Niemczech wobec wyzwań współczesnego rolnictwa – wybrane aspekty prawne. Prawo i Więź 4: 74–99.
• Suchoń, A. (2019b). Zrzeszanie się producentów rolnych, [w:] M. Korzycka (red.), Instytucje prawa rolnego. Lex/el.
• Szyrski, M. (2019). Energetyka lokalna. Warszawa.
• Tarka, M. (2020). Komentarz do ustawy o odnawialnych źródłach energii, [w:] M. Czarnecka, T. Ogłódek (red.), Prawo energetyczne. Ustawa o odnawialnych źródłach energii. Ustawa o rynku mocy. Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Komentarz. Legalis.
• Tomaszewski, K. (2019). Klastry energii w Polsce – w kierunku poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Koncepcje i uwarunkowania. Państwo i Prawo 74(4): 68–78.
• Tomaszewski, K., Sekściński, A. (2020). Odnawialne źródła energii w Polsce – perspektywa lokalna i regionalna. Rynek Energii 4(149): 10–19.
• Vernay, A.L., Sebi, C. (2020). Energy communities and their ecosystems: a comparison of France and the Netherlands, Technological Forecasting and Social Change 158. doi:10.1016/j.techfore.2020.120123
• Wieg, A., Veßhoff, J., Boenigk, N., Dannemann, B., Thiem, C. (2016). Spółdzielnie energetyczne. Obywatele, społeczności i gospodarka lokalna w dobrym towarzystwie. DGRV – Deutscher Genossenschafts und Raiffeisenverband e.V .
• Wójcicki, R. (2018). Spółdzielnia energetyczna – generacja rozproszona metodą na zwiększenie efektywności energetycznej na obszarach miejskich. Napędy i Sterowanie 2: 51–57.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2021.83.3.13

Biblioteka Nauki

2037350