Zasada trójpodziału władzy a tak zwane specustawy inwestycyjne konkretnego celu – refleksje w przedmiocie granic pomiędzy stanowieniem a stosowaniem prawa

• Authors: Sławomir Pawłowski

Title variants

EN

The principle of the separation of powers and the so-called investment ‘special acts’ for a specific purpose: reflections on the boundaries between lawmaking and application (towards a general administrative act)

Abstracts

EN

The article deals with the issues of the increasingly common adoption of the so-called one-off special investment laws. Initially, these exceptional means were sporadically employed, but in recent times their use has become more commonplace (Central Communication Port, the Vistula Spit cut, etc.). The adoption of such laws is juxtaposed with the principle of the separation of powers, which is organically linked to the freedom of the individual and possible violations of this freedom. The study presents the thesis that the acts regulating the implementation of the indicated investments do not meet the characteristics of abstraction. They contain general-specific norms constituting the domain of the executive, not legislation, and consequently they are closer to general acts of law application (general administrative acts) than to normative acts. Their adoption may therefore constitute an abuse of the law, as the implementation of such investments in this manner violates, inter alia, the right to a fair trial. The study mainly uses the comparativelegal method, in particular the rulings of the Czech constitutional court, which twice negated thepossibility of passing incidental laws on a specific case.

PL

W artykule poruszano problematykę coraz bardziej powszechnego uchwalania tzw. jednorazowych specustaw inwestycyjnych, która to początkowa sporadyczna praktyka sięgania po te wyjątkowe środki nabrała ostatnimi czasy dynamiki (Centralny Port Komunikacyjny, przekop Mierzei Wiślanej itp.) Uchwalanie takich ustaw jest konfrontowane z zasadą trójpodziału władzy, która jest organicznie powiązana z wolnościowym statusem jednostki i jej ewentualnymi naruszeniami. W opracowaniu zaprezentowano teza, że ustawy normujące realizacje wskazanych inwestycji nie spełniają cechy abstrakcyjności. Zawierają one normy generalno-konkretne stanowiące domenę egzekutywy, a nie legislatywy i w konsekwencji bliżej im do ogólnych aktów stosowania prawa (generalnych aktów administracyjnych) niż do aktów normatywnych. Ich uchwalanie może zatem stanowić przejaw nadużycia prawa, gdyż realizacja takich inwestycji w tym trybie narusza między innymi prawo do sądu. W opracowaniu w istotnej części wykorzystano metodę prawnoporównawczą, w szczególności orzeczenia czeskiego sądu konstytucyjnego, który dwukrotnie zanegował możliwość uchwalania ustaw incydentalnych na konkretny przypadek.

Keywords

EN

principle of the separation of powers; special acts; incidental acts; general administrative act (general act of applying the law); right to a fair trial; minimum exclusivity of competence

PL

zasada trójpodziału władzy; specustawy; ustawy incydentalne; generalny akt administracyjny (ogólny akt stosowania prawa); prawo do sądu; minimum wyłączności kompetencyjnej

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 3
• Pages: 21-34

Dates

published

2021

Contributors

author

Sławomir Pawłowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000220606638

References

• Akerman, B. (2019). Good-bye, Montesque, [w:] S. Rose-Ackerman, P.L. Lindseth, B. Emerson (eds.), Comparative Administrative Law. Cheltenham–Northampton: 38–43.
• Bogusz, M. (2005). Granice przedmiotowe prawa do sądu w sprawach z zakresu administracji publicznej. Gdańskie Studia Prawnicze 1: 355–364.
• Bożyk, S. (2006). Prawonoustrojowy status opozycji parlamentarnej w Sejmie RP. Białystok.
• Czeszejko-Sochacki, Z. (1997). Prawo do sądu w świetle Konstytucji RP. Państwo i Prawo 52(11/12): 86–105.
• Działocha, K. (2006). Konstytucyjna koncepcja prawa i jego źródeł, [w:] M. Zubik (red.), Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: 303–332.
• Florczak-Wątor, M. (2019). Komentarz do art. 10, [w:] P. Tuleja (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: 55–58.
• Garlicki, L. (2012). Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa.
• Garlicki, L. (2014). Polskie prawo konstytucyjne. Warszawa.
• Gerhold, S. (2010). The Rise and Fall of the Surrey Iron Railway, 1802–1846. London.
• Granat, M. (red.) (2013). Ustawy incydentalne w polskim porządku prawnym. Warszawa.
• Kisiorowski, G. (2010). Normatywny charakter aktu prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Państwo i Prawo 65(7): 32–45.
• Knapp, V. (1995). Theory of Law. Prague.
• Komarnicki, W. (1922). Polskie prawo polityczne. Warszawa.
• Kulesza, M. (1998). „Źródła prawa” i przepisy administracyjne w świetle nowej Konstytucji. Państwo i Prawo 53(2): 12–19.
• Leoński, L. (2004). Zarys prawa administracyjnego. Warszawa.
• Małajny, R.M. (2008). Pojęcie ustawy i ich rodzaje, [w:] C. Martysz, Z. Tobor (red.), Studia z wykładni prawa. Bydgoszcz–Katowice: 45–57.
• Maliniak, W. (1937). Zagadnienie podziału władz w prawie państwowym nowoczesnym. Warszawa. [Przedrukowane w zbiorze Przeciw fetyszyzmowi konstytucyjnemu, Kraków 2012].
• Parchomiuk, J. (2018). Nadużycie prawa w prawie administracyjnym. Warszawa.
• Sarnecki, P. (2003). Komentarz do art. 45, [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 5. Warszawa: 1–7.
• Sarnecki, P. (2007). Komentarz do art. 10, [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 5. Warszawa: 1–23.
• Sarnecki, P. (2008). Ustroje konstytucyjne państw współczesnych. Warszawa.
• Sokolewicz, W. (1995). Podział władz – idea polityczna czy zasada prawna? [w:] Prawo w okresie przemian ustrojowych w Polsce. Warszawa: 17–24.
• Szewczyk, M., Szewczyk, E. (2014). Generalny akt administracyjny. Warszawa.
• Turski, J. (2017). Uchylenie przez sąd administracyjny decyzji administracyjnej w części obejmującej uzasadnienie lub jego fragmenty. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1: 51–64.
• Weyr, F. (1937). Československé ústavní právo. Praga.
• Wronkowska, S. (2005). Podstawowe pojęcia prawa i prawodawstwa. Poznań.
• Zimmermann, J. (2010). Znaczenie uzasadnienia rozstrzygnięcia organu administracji publicznej dla orzecznictwa sądowoadministracyjnego. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 5/6: 511–524.
• Zimmermann, J. (2017). Aksjomaty postępowania administracyjnego. Warszawa.
• Zimmermann, M. (1956). Formy działania administracji publicznej. Akt administracyjny, [w:] M. Jaroszyński, Z. Zimmermann, W. Brzeziński, Polskie prawo administracyjne. Część ogólna. Warszawa: 320–359.
• Zubik, M. (2014). Ustawa a bieżące potrzeby polityki państwa. Przegląd Legislacyjny 88(2): 9–22.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2021.83.3.2

Biblioteka Nauki

2037291