Sporne problemy typizacji usiłowania

• Authors: Agnieszka Liszewska

Title variants

EN

Contentious problems in classifying an attempted crime

Abstracts

EN

This article discusses various ideas concerning the legal nature of attempted crime, which has traditionally been viewed as a stage of crime. Using the method of analysing criminal law provisions based on a systemic examination of the normative structures encoded in these provisions, some authors have come to a different conclusion and posited that an attempt is a separate type of prohibited act. The article attempts to interpret this method which, taking into account the scholarly achievements to date in the field of normative analyses of penal provisions, does not question the nature of an attempt as a stage of crime that does not have an independent existence. A separate problem related to the way of interpreting the normative nature of an attempt is the issue of the application of the provisions on attempted offenses to those that are delictum sui generis of an attempt. A normative analysis of the attempt, shaped in the penal code as a stage of crime, leads to the conclusion that the basis of this legal structure is a violation of the same sanctioned norm that we extrapolate from the provision specifying the act.

PL

W artykule omówiono różne koncepcje na temat charakteru prawnego usiłowania postrzeganego tradycyjnie jako forma stadialna przestępstwa. Stosując metodę analizy przepisów prawnokarnych opartą na systemowym badaniu struktur normatywnych zakodowanych w tych przepisach, niektórzy autorzy dochodzą do odmiennych wniosków i przyjmują, że usiłowanie jest odrębnym typem czynu zabronionego. W artykule podjęto próbę takiego sposobu interpretacji, który uwzględniając dotychczasowy dorobek nauki w zakresie analiz normatywnych przepisów karnych, nie kwestionuje jednocześnie charakteru usiłowania jako nieposiadającej bytu samoistnego postaci stadialnej przestępstwa. Osobnym problemem, związanym ze sposobem odczytania charakteru normatywnego usiłowania, jest kwestia stosowania przepisów o usiłowaniu do przestępstw będących delictum sui generis usiłowania. Analiza normatywna usiłowania ukształtowanego w kodeksie karnym jako forma stadialna przestępstwa prowadzi do wniosku, że u podstaw tej konstrukcji prawnej leży naruszenie tej samej normy sankcjonowanej, którą odczytujemy z przepisu typizującego dokonanie.

Keywords

EN

attempt; coupled norms; stages of crime; criminalization

PL

usiłowanie; normy sprzężone; formy stadialne przestępstwa; kryminalizacja

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 4
• Pages: 5-17

Dates

published

2021

Contributors

author

Agnieszka Liszewska

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000000249524847

References

• Dąbrowska-Kardas, M. (2012). Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej kodeksu karnego. Warszawa.
• Dębski, R. (1995). Pozaustawowe znamiona przestępstwa. O ustawowym charakterze norm prawa karnego i znamionach typu czynu zabronionego nie określonych w ustawie. Łódź.
• Dębski, R. (1998). O teoretycznych podstawach regulacji współdziałania przestępnego w kodeksie karnym z 1997 r. Studia Prawno-Ekonomiczne 58: 105–127.
• Jescheck, H.H., Weigend, T. (1996) Lehrbuch des Strafrechts. Allgemeiner Teil, Berlin.
• Kardas, P. (2001). Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za przestępne współdziałanie. Kraków.
• Kardas, P. (2011). Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna. Warszawa.
• Kardas, P. (2012). O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 4: 5–63.
• Kardas, P. (2016). Art. 298, [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom 3: Komentarz do art. 278–363. Warszawa: 658–677.
• Królikowski, M. (2020). Metody rozumowania dogmatycznego w prawie karnym. Forum Prawnicze 4: 17–37.
• Krzymuski, E. (1884). Zasady nauki o usiłowaniu przestępstw. Warszawa.
• Liszewska, A. (2000). Podżeganie i pomocnictwo a usiłowanie. Państwo i Prawo 55(6): 51–63.
• Liszewska, A. (2004). Współdziałanie przestępne w polskim prawie karnym. Łódź.
• Liszewska, A. (2017). Formy stadialne popełnienia czynu zabronionego, [w:] R. Dębski (red.), System prawa karnego. Tom 3: Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności. Warszawa: 743–871.
• Majewski, J. (1997). Prawnokarne przypisywanie skutku przy zaniechaniu. Zagadnienia węzłowe. Kraków.
• Małecki, M. (2016). Przygotowanie do przestępstwa. Analiza dogmatycznoprawna. Warszawa.
• Oczkowski, T. (2004). Oszustwo jako przestępstwo majątkowe i gospodarcze. Kraków.
• Pohl, Ł. (2001). Formy stadialne czynu zabronionego w odniesieniu do podżegania i pomocnictwa według kodeksu karnego z 1997 r. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 63(1/2): 67–74.
• Pohl, Ł. (2007). Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym. Zagadnienia ogólne. Poznań.
• Pohl, Ł. (2012). Prawo karne. Wykład części ogólnej. Warszawa.
• Sitarz, O. (2015). Czynny żal związany z usiłowaniem w polskim prawie karnym. Analiza dogmatyczna i kryminalnopolityczna. Katowice.
• Śliwiński, S. (1946). Prawo karne. Warszawa.
• Wolter, W. (1973). Nauka o przestępstwie. Warszawa.
• Wróbel, W. (1993). Struktura normatywna przepisu prawa karnego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 55(3): 93–103.
• Zawłocki, R. (2011). Art.17, [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom 1: Komentarz do artykułów 1–31. Warszawa: 631–640.
• Zoll, A. (1990). O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, Krakowskie Studia Prawnicze 23: 69–95.
• Zoll, A. (1995). Podstawy teoretyczne regulacji współdziałania przestępnego w projekcie kodeksu karnego. Państwo i Prawo 50(6): 31–41.
• Zoll, A. (2007). Odpowiedzialność karna za czyn niesprowadzający zagrożenia dla dobra prawnego w świetle Konstytucji, [w:] J. Majewski (red.), Formy stadialne i postacie zjawiskowe popełnienia przestępstwa. Toruń: 9–21.
• Zoll, A. (2012). Formy popełnienia przestępstwa, [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom 1. Warszawa: 240–286.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2021.83.4.1

Biblioteka Nauki

2037231