Ziemia rolnicza jako dobro publiczne – stanowisko austriackiej szkoły ekonomii

• Authors: Jacek Maśniak , Alina Daniłowska , Mariusz Chądrzyński , Kinga Gruziel

Title variants

EN

Agricultural land as a public good: the position of the Austrian school of economics

Abstracts

EN

The category of public goods is one of the fundamental elements of the concept of market failures and, at the same time, one of the arguments justifying state intervention. Supporters of this approach emphasize the specificity of land and its great importance in shaping sustainable economic development. The main goal of this article is to present a critical point of view towards the concept of agricultural land as a public good. The authors assumed that the theory of public goods, as a scientific justification for state interventionism in agriculture, including the agricultural land market, is much more polemical in nature than is presented in mainstream research. The position of the Austrian school of economics is presented as an alternative approach to researching the issue of agricultural land. The study is of a theoretical nature. The analysis is based on deductive reasoning and verbal logic. The analysis of the problem shows that, according to the criteria used in the theory of public goods, agricultural land is a typical private good. On the other hand, the issue of goods integrally connected with land, such as agricultural landscape and quality of the natural environment, is debatable. The specificity of these goods does not necessarily lead to the conclusion that state intervention is necessary. The following arguments are against state intervention: the inability to objectively identify social needs, the political and redistributive nature of state intervention, the existence of market mechanisms for financing public goods.

PL

Kategoria dóbr publicznych jest jednym z fundamentalnych elementów koncepcji zawodności rynku i jednocześnie jednym z argumentów uzasadniających interwencję ze strony państwa. Zwolennicy tego podejścia podkreślają specyfikę ziemi i jej duże znaczenie w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Celem artykułu jest przedstawianie krytycznego stanowiska wobec koncepcji ziemi rolniczej jako dobra publicznego. Przyjęto założenie, że teoria dóbr publicznych jako naukowe uzasadnienie interwencjonizmu państwowego w rolnictwie, w tym również na rynku ziemi rolniczej, ma dużo bardziej polemiczny charakter, niż jest to przedstawiane w głównym nurcie badań. Jako alternatywne podejście do badania kwestii ziemi rolniczej zaprezentowane zostało stanowisko austriackiej szkoły ekonomii. Praca ma charakter teoretyczny. W analizie wykorzystano wnioskowanie dedukcyjne i logikę w postaci werbalnej. Przeprowadzona analiza problemu wskazała, że według kryteriów stosowanych w teorii dóbr publicznych ziemia rolnicza jest typowym dobrem prywatnym. Dyskusyjna jest natomiast kwestia takich dóbr integralnie z ziemią związanych, jak krajobraz rolniczy i jakość środowiska naturalnego. Jednak specyfika tych dóbr nie musi prowadzić do wniosku, że interwencja państwa jest konieczna. Przeciwko interwencji państwa przemawiają takie względy, jak: brak możliwości obiektywnej identyfikacji potrzeb społecznych, polityczny i redystrybucyjny charakter interwencjonizmu państwowego, istnienie rynkowych mechanizmów finansowania dóbr publicznych.

Keywords

EN

agricultural land; agricultural system; theory of public goods; Austrian school of economics

PL

ziemia rolnicza; ustrój rolny; teoria dóbr publicznych; austriacka szkoła ekonomii

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 4
• Pages: 137-150

Dates

published

2021

Contributors

author

Jacek Maśniak

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000222260618

author

Alina Daniłowska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000249773210

author

Mariusz Chądrzyński

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000274788190

author

Kinga Gruziel

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000324293795

References

• Block, W. (2016). Ochrona środowiska a wolność gospodarcza – głos za prawami własności. <https://mises.pl/blog/2016/12/23/> [dostęp: 25.10.2020].
• Cooper, T., Hart, K., Baldock, D. (2009). Provision of Public Goods Through Agriculture in the European Union. Report prepared for DG Agriculture and Rural Development. Institute for European Environmental Policy, London.
• Czyżewski, A., Kułyk, P. (2011). Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa – ujęcie teoretyczne i praktyczne. Problemy Rolnictwa Światowego 11(2): 16−25.
• Daniłowska, A. (2014). Koncepcja dóbr publicznych a rolnictwo. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Fijor, J.M. (2011). Czy dobra publiczne są naprawdę publiczne? Studia Ekonomiczne. Economic Studies 1(66): 87−100.
• Hayek, F.A. (1948). Individualism and Economic Order. Chicago: University of Chicago Press.
• Holcombe, R.G. (1997). A theory of the theory of public goods. Review of Austrian Economics 10(1): 1−22.
• Hoppe, H.H. (1989). Fallacies of the public goods theory and the production of security. Journal of Libertarian Studies 9(1): 27−46.
• Huerta de Soto, J. (2011). Socjalizm, rachunek ekonomiczny i funkcja przedsiębiorcza. Tłum. W. Rybicki. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
• Kwaśnicki, W. (2010). Subsydiowanie rolnictwa – spojrzenie liberała. Wieś i Doradztwo 1/2 (61/62): 15−29.
• Kwiatkowski, S. (2013). Teoria dóbr publicznych i rynkowe metody ich produkcji, [w]: M. Machaj (red.), Pod prąd głównego nurtu ekonomii. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
• Mises, L. (2000). Interwencjonizm. Tłum. A. Łaska, J.M. Małek. Kraków: Arcana.
• Mises, L. (2007). Ludzkie Działanie. Traktat o ekonomii. Tłum. W. Falkowski. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
• Musgrave, R.A. (1957). A multiple theory of budget determination. Finanzarchiv 17(3): 333−343.
• Poczta, W. (2010). Wspólna Polityka Rolna UE po 2013 roku – uzasadnienie, funkcje, kierunki rozwoju w kontekście interesu polskiego rolnictwa. Wieś i Rolnictwo 3(148): 38−55.
• Rothbard, M.N. (1982). Law, property rights, and air pollution. Cato Journal 2(1): 55−99.
• Rothbard, M.N. (2009). Interwencjonizm, czyli władza a rynek. Tłum. R. Rydowski. Fijorr Publishing, Warszawa.
• Samuelson, P.A. (1954). The pure theory of public expenditure. The Review of Economics and Statistics 36(4): 387−389.
• Samuelson, P.A. (1955). Diagrammatic exposition of a theory of public expenditure. The Review of Economics and Statistics 37(4): 350−356.
• Stiglitz, J.E. (1987). Some theoretical aspects of agricultural policies. The World Bank Research Observer 2(1): 43−60.
• Wilkin, J. (2003). Interwencjonizm państwowy w rolnictwie – dlaczego był, jest i będzie, [w:] A. Kowalski (red.), Dostosowanie polskiego rynku rolnego do wymogów Unii Europejskiej. Warszawa: ARR, IERiGŻ, SGH: 39−50.
• Wilkin, J. (2010). Dobra dostarczane przez rolnictwo w świetle teorii dóbr publicznych, [w]: J. Wilkin (red.), Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. Warszawa: IRWiR: 42−52.
• Wilkin, J. (2018). Czy warto i dlaczego spojrzeć na zrównoważony rozwój przez pryzmat wykorzystania ziemi jako dobra wielofunkcyjnego? [w]: J. Wilkin (red.), Ziemia ginącym i podlegającym degradacji zasobem rolnictwa i obszarów wiejskich. Warszawa: Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa: 19−26.
• Zegar, J. (2010). Wspólna Polityka Rolna po 2013 roku. Wieś i Rolnictwo 3(148): 11−25.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2021.83.4.10

Biblioteka Nauki

2037181