Sądowa ocena zasadności umieszczenia osoby z zaburzeniami psychicznymi w szpitalu psychiatrycznym bez jej zgody (wybrane zagadnienia)

• Authors: Agnieszka Wojcieszak-John

Title variants

EN

Judicial evaluation of the legitimacy of placing a mentally disturbed person in a psychiatric hospital without their consent (selected issues)

Abstracts

EN

The purpose of the article is to determine how the judicial evaluation of the appropriateness of admitting a person with mental disorders to a psychiatric hospital is carried out, from the perspective of meeting psychiatric-psychological and formal prerequisites. The considerations undertaken focus on the analysis of the prerequisites for admission to a psychiatric hospital in the so-called emergency and observation mode. The file research was carried out at the district court in Poznań and included cases from 2018–2020. The results of the research showed that it is necessary to introduce legislative changes consisting, among other things, in the introduction of a statutory deadline within which the court is obliged to issue a decision on the validity or lack of grounds for admission to a psychiatric hospital; as well as the amendment of Article 23 of the Act on the Protection of Mental Health in such a way that admission to a hospital would require approval by the head of the ward (the doctor in charge of the ward) within 24 hours of admission, and the head of the hospital would notify the court of the above within 72 hours of admission.

PL

Celem artykułu jest ustalenie, w jaki sposób przebiega sądowa ocena zasadności przyjęcia osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego z perspektywy spełnienia przesłanek psychiatryczno-psychologicznych oraz przesłanek formalnych. Podjęte rozważania koncentrują się wokół analizy przesłanek przyjęcia do szpitala psychiatrycznego w tzw. trybie nagłym i obserwacyjnym. Badania aktowe przeprowadzono na terenie okręgu Sądu Okręgowego w Poznaniu i objęły one sprawy z lat 2018–2020. Wyniki badań pokazały, że konieczne jest wprowadzenie zmian legislacyjnych polegających m.in. na wprowadzeniu ustawowego terminu, w którym sąd obowiązany jest wydać orzeczenie w przedmiocie zasadności albo braku podstaw przyjęcia do szpitala psychiatrycznego, a także znowelizowaniu art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego w taki sposób, aby przyjęcie do szpitala wymagało zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 24 godzin od chwili przyjęcia, a kierownik szpitala zawiadamiałby o powyższym sąd w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.

Keywords

EN

person with mental disorders; psychiatric hospital; forced hospitalization; forced treatment

PL

osoba z zaburzeniami psychicznymi; szpital psychiatryczny; przymusowa hospitalizacja; przymusowe leczenie

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2023
• Volume: 85
• Issue: 1
• Pages: 169-181

Dates

published

2023

Contributors

author

Agnieszka Wojcieszak-John

• Adam Mickiewicz University in Poznań

• https://orcid.org/0000000317394037

References

• Ciechorski, J. (2013). Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2012 r., sygn. II CSK 678/11 (LEX nr 1215054). Prawo i Medycyna 1/2: 218–234.
• Ciechorski, J. (2015). Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 marca 2014 r., sygn. I ACa 834/13. Prawo i Medycyna 1: 181–191.
• Ciechorski, J. (2016). Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2012 r., sygn. IV CSK 373/11. Prawo i Medycyna 1: 149–159.
• Ciechorski, J. (2018). Ustalenie winy jako przesłanka uwzględnienia zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych – glosa. Monitor Prawniczy 17: 946–952.
• Ciechorski, J. (2019). Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2015 r., sygn. I CSK 524/14. Przegląd Prawa Medycznego 2: 163–177.
• Duda, J. (2012). Komentarz do art. 23. W: J. Duda (red.), Komentarz do ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (s. 233–245). Warszawa: LexisNexis.
• Falicki, Z., Rukiewicz, W. (1996). Dyskusyjne problemy w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego. Psychiatria Polska 30(4): 561–567.
• Gałecki, P., Bobińska, K. (2016). Komentarz do art. 23. W: P. Gałecki, K. Bobińska, K. Eichsteadt (red.), Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Komentarz (s. 143–155). Warszawa: Wolters Kluwer.
• Gardocka, T. (2013): Efektywność sądowej kontroli przestrzegania praw osób z zaburzeniami psychicznymi, przebywających w domach pomocy społecznej i zakładach leczenia psychiatrycznego. Prawo w Działaniu. Sprawy Karne 13: 7–31.
• Janiszewska, B. (2008). Zadania sądu opiekuńczego w świetle przepisów ustawo o ochronie zdrowia psychicznego. Rodzina i Prawo 9/10: 34–64.
• Janiszewska, B. (2013a). Podmiotowe uwarunkowania hospitalizacji psychiatrycznej w celu obserwacji. Monitor Prawniczy 3: 158–160.
• Janiszewska, B. (2013b). Zgoda na udzielenie świadczenia zdrowotnego. Ujęcie wewnątrzsystemowe. Warszawa: C.H. Beck.
• Karczewska-Kamińska, N. (2018). Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kmieciak, B. (2018). Leczenie szpitalne w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień. Prawa pacjenta z zaburzeniami psychicznymi. W: A. Jacek, B. Kmieciak, E. Sarnacka (red.), Prawo dla lekarzy psychiatrów (s. 126–180). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Kubiak, R. (2017). Prawo medyczne. Warszawa: C.H. Beck.
• Markiewicz, I., Heitzman, J., Gardyńska-Ziemba, E. (2016). Przymusowa hospitalizacja psychiatryczna – struktura przyjęć bez zgody w trybie nagłym na przykładzie IPiN w Warszawie. Psychiatria Polska 50(1): 7–18.
• Prycak-Górowska, M. (2021). Przymusowe umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym (artykuł 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego). W: A. Barczak-Oplustil, M. Prycak-Górowska, A. Zoll (red.), Środki zabezpieczające. Ujęcie systemowe (s. 551–727). Kraków: Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja.
• Sroka, T. (2018). Ochrona zdrowia psychicznego. W: L. Bosek, A. Wnukiewicz-Kozłowska (red.), System prawa medycznego. Tom 2: Szczególne świadczenia zdrowotne (s. 419–503). Warszawa: C.H. Beck.
• Turzańska-Szacoń, B. (2012). Ochrona zdrowia psychicznego. Wrocław: Wydawnictwo Gaskor.
• Wilczkowski, E., Bukowczyk, A. (1970). Zarys diagnostyki psychiatrycznej. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
• Wojcieszak, A. (2021). Autonomia pacjenta z zaburzeniami psychicznymi. Warszawa: C.H. Beck.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2023.85.1.13

Biblioteka Nauki

28791232