A developed conception of the sources of law: the context of the role of political justification, custom and precedent

• Authors: Leszek Leszczyński

Title variants

EN

Rozwinięta koncepcja źródeł prawa: kontekst roli uzasadnienia politycznego, zwyczaju i precedensu

Abstracts

EN

W opracowaniu analizie poddano, niezwykle ważną w polskiej teorii prawa, rozwiniętą koncepcję źródeł prawa autorstwa Zygmunta Ziembińskiego. Jej cechą jest odejście od wyłączności traktowania przepisów prawnych jako źródła prawa. Wprawdzie kompetencje ustawodawcze odgrywają w niej podstawową rolę, ale o przynależności danej normy do systemu decydują także inne czynniki. Najbardziej charakterystyczne w tym kontekście jest włączenie, obok reguł egzegezy (interpretacyjnych, inferencyjnych i kolizyjnych), trzech innych omawianych w tym artykule czynników: uzasadnienia politycznego (legitymizującego system prawny jako całość), zwyczaju (norm społecznych wprowadzanych do systemu prawa przez decyzje sądowe) oraz precedensu (potwierdzającego normę pozaprawną lub tworzącego normę prawną po akceptacji.

PL

The study analyses the ‘developed concept of sources of law’ created by Zygmunt Ziembiński in the second half of the 1960s, which was extremely important in Polish legal theory. Its main feature is a departure from the exclusivity of treating legal regulations as a source of law. While legislative competence plays a primary role in the conception, the inclusion of a norm in the system of law is also determined by other factors. The most characteristic in this context is the presence, in addition to the rules of exegesis (interpretative, inferential and conflict-solving), of three other factors discussed in this paper: political justification (legitimizing the legal system as a whole), customs (social norms introduced into the legal system by judicial decisions) and precedent (confirming an extra-legal norm or creating a legal norm after the acceptance of such an act by legal doctrine). This is why the concept not only breaks the positivist theoretical-legal paradigm, but also creates a realistic picture of the sources used in the decision-making processes of applying the law.

Keywords

EN

sources of law; political justification; custom; precedent

PL

źródła prawa; uzasadnienie polityczne; zwyczaj

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2023
• Volume: 85
• Issue: 2
• Pages: 17-29

Dates

published

2023

Contributors

author

Leszek Leszczyński

• Maria Curie-Skłodowska University

• https://orcid.org/0000000343005461

References

• Hart, H.L.A. (1961). The Concept of Law. Oxford: Oxford University Press.
• Kordela, M. (2015). Teoria prawa Zygmunta Ziembińskiego [Theory of law by Zygmunt Ziembiński]. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 4(1): 230–249. https://doi.org/10.14746/fped.2015.4.1.12
• Leszczyński, L. (2021). Kryteria pozaprawne w sądowej wykładni prawa [Non-Legal Criteria in the Judicial Interpretation of the Law]. Warsaw: Wolters Kluwer.
• Leszczyński, L., Liżewski, B., Szot, A. (eds.) (2018). Precedens w polskim systemie prawnym [Precedents in the Polish Legal System]. Warsaw: C.H. Beck.
• Redelbach, A., Wronkowska, S., Ziembiński, Z. (1992). Zarys teorii państwa i prawa [Introduction to Theory of State and Law]. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Stelmachowski, A. (1967). Prawotwórcza rola sądów (w świetle orzecznictwa cywilnego) [The lawmaking role of the courts (in the light of civil case-law)]. Państwo i Prawo 22(4/5): 611–626.
• Stelmachowski, A. (1990). W kwestii koncepcji źródeł prawa (na tle zasad prawa cywilnego) [On the concept of sources of law (in the context of civil law principles)]. In S. Wronkowska, M. Zieliński (eds.), Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych [An Outline of Legal Theory and Particular Legal Sciences] (pp. 83–96). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Wróblewski, J. (1967). Sądowe stosowanie prawa a prawotwórstwo [Judicial application of the law and lawmaking]. Państwo i Prawo 22(6): 865–878.
• Wróblewski, J. (1969). Podstawa normatywna i reguła decyzji w sądowym stosowaniu prawa [Normative foundation and rule of decision in the judicial application of the law]. Studia Prawno-Ekonomiczne 3: 7–19.
• Wronkowska, S. (2022). Zygmunt Ziembiński: „Ghandi”. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Wronkowska, S., Ziembiński, Z. (1997). Zarys teorii prawa [Introduction to the Theory of State and Law]. Poznań: Ars boni et aequi.
• Ziembiński, Z. (1967). Kilka uwag metodologicznych o koncepcjach źródeł prawa [Some methodological remarks on the concept of the sources of law]. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 29(2): 87–97. http://hdl.handle.net/10593/19831
• Ziembiński, Z. (1969). Teoria państwa i prawa. Część druga: Zagadnienia teorii prawa [Theory of State and Law. Part 2: Issues of Legal Theory]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Ziembiński, Z. (1972). Teoria prawa [Theory of Law]. Warsaw–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ziembiński, Z. (1974). Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa [Methodological Issues of Jurisprudence]. Warszawa: PWN.
• Ziembiński, Z. (1977). Teoria prawa [Theory of Law]. Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa [Fundamental Problems of Jurisprudence]. Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ziembiński, Z. (1990). Wstęp do aksjologii dla prawników [An Introduction to Axiology for Lawyers]. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Ziembiński, Z. (1992). O pojmowaniu sprawiedliwości [On the Understanding of Justice]. Lublin: Instytut Wydawniczy Daimonion.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2023.85.2.03

Biblioteka Nauki

28823355