Values in Zygmunt Ziembiński’s theory of legal interpretation: sources

• Authors: Marzena Kordela

Title variants

PL

Wartości w teorii wykładni prawa Zygmunta Ziembińskiego: źródła

Abstracts

PL

Wczesna faza teorii wykładni prawa Zygmunta Ziembińskiego to okres od końca lat 50. do początku lat 70. XX w. Od samego początku w teorii rozwijanej przez Ziembińskiego wartości były składnikiem aksjologicznego systemu prawodawcy. Określone wartości, takie jak bezpieczeństwo prawne oraz zgodność prawa z praktyką społeczną, stały się kluczowe dla dwóch typów interpretacji: statycznej i dynamicznej. Ziembiński jako pierwszy polski teoretyk prawa zdefiniował wykładnię funkcjonalną jako paradygmat odwołujący się do wartości prawodawcy. Jak argumentował, dwa typy wykładni funkcjonalnej: analogia legis czy wykładnia rozszerzająca mają swoje zakotwiczenie w przyjętych wartościach, przez co uniemożliwiają wyłączenie spod regulacji przypadków, które są silnie uzasadnione aksjologicznie tymi wartościami. Wartości umożliwiają również identyfikację norm-wniosków wyprowadzanych w drodze analogia iuris i argumenta a fortiori. Będąc podstawą rządów prawa, wartości ostatecznie chronią system prawny przed nadużyciami.

EN

The early phase of Zygmunt Ziembiński’s theory of law interpretation was developed between the late 1950s and early 1970s. From the very outset, values would feature permanently in the theory as components of the axiological system of the legislator. Certain values, such as legal certainty and the correspondence between law and social life, became central to two interpretations: static and dynamic interpretation, respectively. Ziembiński was the first Polish legal theorist to define functional interpretation as a paradigm that invokes the legislator’s values. As he argued, two types of functional interpretation: analogia legis or extensive interpretation have their effect anchored in the adopted values, thus preventing cases which happen to be strongly justified axiologically by such values from being excluded from regulation. Values also enable identification of the norms-conclusions derived through analogia juris and argumentaa fortiori. By providing grounds for the postulation of the rule of law, values ultimately safeguard the legal system from abuse.

Keywords

EN

law interpretation; values; axiologically rational legislator

PL

wykładnia prawa; wartości; aksjologicznie racjonalny prawodawca

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2023
• Volume: 85
• Issue: 2
• Pages: 63-71

Dates

published

2023

Contributors

author

Marzena Kordela

• Adam Mickiewicz University Poznań

• https://orcid.org/0000000297859529

References

• Łopatka A., Wąsowicz, S., Wojtkowiak, D., Ziembiński, Z. (1959). Kurs teorii państwa i prawa dla studentów studium dla pracujących [A Course on the Theory of State and Law for Extramural Students]. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
• Wróblewski, J. (1959). Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego [Issues in the Theory of Interpretation of Folk’s Law]. Warsaw: Wydawnictwo Prawnicze.
• Ziembiński, Z. (1958). Materiały do nauki teorii państwa i prawa dla studentów studium dla pracujących. Niektóre wykłady [Materials for the Study of the Theory of State and Law for Students of the Extramural Students: Selected Lectures]. Poznań.
• Ziembiński, Z. (1960). Przepis prawny a norma prawna. Ruch Prawniczy i Ekonomiczny 22(1): 105–122 [published in English as Legal provisions and legal norms. In M. Smolak, P. Kwiatkowski (eds.), Poznań School of Legal Theory (pp. 159–176), Leiden–Boston: Brill and Rodopi, 2020.
• Ziembiński, Z. (1966). Logiczne podstawy prawoznawstwa [Logical Foundations of Jurisprudence]. Warsaw: Wydawnictwo Prawnicze.
• Ziembiński, Z. (1969). Teoria państwa i prawa. Część druga: Zagadnienia teorii prawa [Theory of State and Law. Part 2: Issues of Theory of Law. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Ziembiński, Z. (1972). Teoria prawa [Theory of Law]. Warsaw–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ziembiński, Z. (1974). Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa [Methodological Issues of Jurisprudence]. Warszawa: PWN.
• Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa [Fundamental Problems of Jurisprudence]. Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
• Ziembiński, Z. (1988). Oceny i wypowiedzi wyrażające oceny. In M. Zieliński, Z. Ziembiński, Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie (pp. 40–55). Warsaw [published in English as Justifications of Statements, Evaluations and Norms in Jurisprudence, in M. Smolak, P. Kwiatkowski (eds.), Poznań School of Legal Theory (pp. 110–139), Leiden–Boston: Brill and Rodopi, 2020.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2023.85.2.06

Biblioteka Nauki

28825314