Symbole pamięci i prawa pamięci w Izraelu

• Authors: Aleksandra Gliszczyńska-Grabias

Title variants

EN

Symbols of remembrance and the memory laws in Israel

Abstracts

EN

The governance over collective memory and narratives about the past is an element of the memory policy of the majority of states in the world. This policy is carried out by means of various instruments, including those belonging to the catalogue of legal measures and often manifesting themselves in the form of mnemonic constitutionalism. In the case of Israel, the memory policy has a special character, however. It is focused on the crime of the Holocaust, established not only as a universal symbol of ultimate evil and genocide, but also as a cornerstone of the emergence of the Israeli statehood. The reference to the Holocaust in Israel is also a determinant of the attitude of the state – and the law – to Palestinian collective historical memory and attempts to regulate it. In the view of the lasting conflict, it also seems necessary to consider this aspect of mnemonic policy. The aim of the scholarly reflection in the present article is to analyse the measures, and in particular the legal measures, by which Israel has built and continues to shape its identity, as well as the most controversial methods of creating this identity, including legal ones. This article attempts to present the role of the Holocaust in the Israeli mnemonic policy and constitutionalism, with particular focus placed on the context of the permanent crisis in the Palestinian-Israeli relations, or more broadly, Arab-Israeli relations. The analysis carried out leads to the conclusion that, although Israel’s motives in pursuing a particular policy of remembrance remain largely understandable and legitimate, their implementation sometimes causes not only violations of certain standards of human rights protection, but are also used to the detriment of an already fragile, if not currently broken, peace process.

PL

Zarządzanie zbiorową pamięcią i narracją na temat przeszłości stanowi element polityki historycznej większości państw świata. Polityka ta prowadzona jest za pomocą wielu instrumentów, w tym tych należących do katalogu środków prawnych, ujętych często w postać konstytucjonalizmu pamięci. W przypadku Izraela polityka pamięci ma jednak charakter szczególny. Osadzona jest bowiem wokół zbrodni Holocaustu, stanowiącej nie tylko uniwersalny symbol ostatecznego zła i ludobójstwa, lecz również kamień węgielny powstania izraelskiej państwowości. Odniesienia do Holocaustu stanowią w Izraelu także istotny wyznacznik stosunku państwa – i prawa – do palestyńskiej kolektywnej pamięci historycznej oraz prób jej regulowania. W obliczu nadal trwającego konfliktu i ten jego aspekt wydaje się zatem konieczny do rozważenia. Celem podjęcia naukowej refleksji jest w tym przypadku chęć dokonania analizy sposobów, a w szczególności sposobów prawnych, za pomocą których Izrael zbudował i nadal kształtuje swoją tożsamość oraz najbardziej kontrowersyjnych, również pod względem prawnym, metod tworzenia tej tożsamości. W artykule podjęta została próba przedstawienia roli Holocaustu w izraelskiej polityce i konstytucjonalizmie pamięci, ze szczególnym uwzględnieniem tej roli w kontekście trwałego kryzysu w stosunkach palestyńsko-izraelskich, lub szerzej, arabsko-izraelskich. Wnioski przeprowadzonej analizy skłaniają ku stwierdzeniu, że choć motywy, którymi kieruje się Izrael, prowadząc określoną politykę pamięci, pozostają w dużej mierze zrozumiałe i uzasadnione, ich realizacja następuje jednak niekiedy nie tylko z naruszeniem określonych standardów ochrony praw człowieka, lecz także ze szkodą dla i tak kruchego, czy wręcz obecnie przerwanego, procesu pokojowego.

Keywords

EN

Holocaust; Israel; mnemonic policy; memory laws; mnemonic constitutionalism

PL

Holocaust; Izrael; polityka pamięci; prawa pamięci; konstytucjonalizm pamięci

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2023
• Volume: 85
• Issue: 3
• Pages: 219-234

Dates

published

2023

Contributors

author

Aleksandra Gliszczyńska-Grabias

• Poznańskie Centrum Praw Człowieka, Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

• https://orcid.org/0000000205786669

References

• Adelman, H., Barkan, E. (2011). No Return, No Refuge: Rites and Rights in Minority Repatriation. New York: Columbia University Press.
• Ariely, G. (2021). Collective memory and attitudes toward asylum seekers: evidence from Israel. Journal of Ethnic and Migration Studies 47(5): 1084–1102.
• Bachmann, K., Garuka, Ch. (eds.) (2020). Criminalizing History: Legal Restrictions on Statements and Interpretations of the Past in Germany, Poland, Rwanda, Turkey and Ukraine. Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Warsaw, Wien: Peter Lang.
• Barkan, E., Lang, A. (eds.) (2022). Memory Laws and Historical Justice: The Politics of Criminalizing the Past. London: Palgrave Macmillan.
• Belavusau, U. (2020). Mnemonic constitutionalism and rule of law in Hungary and Russia. Interdisciplinary Journal of Populism 1(1): 16–29. https://ssrn.com/abstract=3768037
• Botelho, G. (2015). Israeli PM Benjamin Netanyahu criticized for saying Holocaust was mufti’s idea, not Hitler’s. CNN, October 22, 2015. https://edition.cnn.com/2015/10/21/middleeast/netanyahu-hitler-grand-mufti-holocaust/index.html
• Brog, M. (2003). Victims and Victors: Holocaust and Military Commemoration in Israel Collective Memory. Israel Studies 8(3): 65–99.
• Davidson, N.R., Hostovsky Brandes, T. (2022). Israeli Courts and the Paradox of International Human Rights Law. European Journal of International Law 33(4): 1243–1261.
• Douglas, L. (2005). The Memory of Judgment: Making Law and History in the Trials of the Holocaust. New Haven: Yale University Press.
• Freund, M. (2022, 10 March). President Zelensky: Stop invoking the Holocaust – opinion. The Jerusalem Post. https://www.jpost.com/opinion/article-700918
• Fronza, E. (2018). Memory and Punishment: Historical Denialism, Free Speech and the Limits of Criminal Law. Berlin: Springer.
• Gensburger, S. (2011). The Righteous among the Nations as elements of collective memory. International Social Science Journal 62(203/204): 135–146.
• Gliszczyńska-Grabias, A. (2021). ‘Never Again’ as a cornerstone of the Strasbourg system: the reminiscence of the Holocaust in the jurisprudence of the European Court of Human Rights. W: H. Ast, E. Demir (eds.), The European Court of Human Rights: Current Challenges in Historical and Comparative Perspective (s. 200–220). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Goldberg, A. (2012). The ‘Jewish narrative’ in the Yad Vashem global Holocaust museum. Journal of Genocide Research 14(2): 187–213.
• Gutman, Y., Tirosh, N. (2021). Balancing atrocities and forced forgetting: memory laws as a means of social control in Israel. Law & Social Inquiry 46(3): 705–730.
• Halpern, B., Reinharz, J. (1998). Zionism and the Creation of a New Society. New York: Oxford University Press.
• Hazony, Y. (2018). The current crisis in Israel’s Constitution. W: S. Rabinovitch (eds.), Defining Israel: The Jewish State, Democracy, and the Law (s. 145–158). Cincinnati: Hebrew Union College Press.
• Heinze, E. (2017). Beyond ‘memory laws’: towards a general theory of law and historical discourse. W: U. Belavusau, A. Gliszczyńska-Grabias (eds.), Law and Memory: Towards Legal Governance of History (s. 413–433). Cambridge: Cambridge University Press.
• Kapshuk, Y., Strömbom, L. (2021). Israeli pre-transitional justice and the Nakba Law. Israel Law Review 54(3): 305–323.
• Koposov, N. (2017). Memory Laws, Memory Wars: The Politics of the Past in Europe and Russia. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kretzmer, D., Ronen, Y. (2021). The Occupation of Justice: The Supreme Court of Israel and the Occupied Territories. New York: Oxford University Press.
• Krotoszyński, M. (2017). Modele sprawiedliwości tranzycyjnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Lipstadt, D. (2011). The Eichmann Trial. New York: Schocken.
• Mälksoo, M. (2023). Handbook on the Politics of Memory. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Margalit, A. (2002). The Ethics of Memory. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Młynarska-Sobaczewska, A. (2014). Normatywizacja pamięci zbiorowej w preambułach do konstytucji państw postkomunistycznych. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2(18): 233–250.
• Orentlicher, D. (2022). Victim participation and social impact: contemporary lessons of the Eichmann trial. Minnesota Journal of International Law 31(2): 35–55.
• Pendas, D.O. (2017). The Eichmann trial in law and memory. W: J. Meierhenrich, D.O. Pendas (eds.), Political Trials in Theory and History (s. 205–228). Cambridge: Cambridge University Press.
• Ram, M., Yacobi, H. (2012). African asylum seekers and the changing politics of memory in Israel. W: I. Glynn, J.O. Kleist (eds.), History, Memory and Migration: Perceptions of the Past and the Politics of Incorporation (s. 154–170). Houndmills, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Resnik, J. (2003). ‘Sites of memory’ of the Holocaust: shaping national memory in the education system in Israel. Nations and Nationalism 9(2): 297–317.
• Rubinstein, E. (1998). The Declaration of Independence as a basic document of the State of Israel. Israel Studies 3(1): 195–210.
• Shafir, G. (2016). Is Israel a colonial state? W: E. Ben-Rafael, J.H. Schoeps, Y. Sternberg, O. Glöckner (eds.), Handbook of Israel: Major Debates (s. 794–808). Berlin, Boston: De Gruyter.
• Shapira, A. (2016). The debate over the “New Historians” in Israel. W: E. Ben-Rafael, J.H. Schoeps, Y. Sternberg, O. Glöckner (eds.), Handbook of Israel: Major Debates (s. 888–908). Berlin, Boston: De Gruyter.
• Shindler, C. (2013). A History of Modern Israel. Cambridge: Cambridge University Press.
• Shohat, E. (1988). Sephardim in Israel: Zionism from the standpoint of its Jewish victims. Social Text 19(20): 1–35.
• Urquhart, C. (2004, 22 December). Settlers fight back with symbol of the Holocaust. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2004/dec/22/israel
• Wistrich, R. (1997). Israel and the Holocaust trauma. Jewish History 11(2): 13–20.
• Zweig, R.W. (2001). German Reparations and the Jewish World: A History of the Claims Conference. London: Routledge.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2023.85.3.13

Biblioteka Nauki

28865405