Poziom rozwoju gospodarczego województw w ujęciu dynamicznym

• Authors: Jadwiga Bożek , Janina Szewczyk , Monika Jaworska

Title variants

EN

The level of economic development of voivodships in dynamic terms

Abstracts

EN

The aim of the study is to present changes in the level of economic development of voivodships in the period 2010–2019. The spatial disproportions in the development of territorial units that have persisted for years justify the need for such research, especially in the context of the policy of leveling out regional development differences. The research was carried out on the basis of GUS data for 2010, 2014 and 2019. The method of linear ordering of multidimensional objects in a dynamic approach was used. On the basis of the dynamic synthetic measure, which included 13 selected diagnostic features describing the economic situation, rankings of voivodships were prepared and the scale of changes in the level of development of voivodships in the analyzed period was calculated. The conducted research confirms the disproportions in the economic development of voivodships. In 2019 the best situation in terms of the adopted set of diagnostic features was in the following voivodships: Mazowieckie, Śląskie, Dolnośląskie, Pomorskie and Wielkopolskie, and the lowest rates were recorded in the following voivodships: Lubelskie, Podlaskie, Warmińsko-Mazurskie and Świętokrzyskie. In all voivodships the level of economic development increased in the analyzed period, but the scale of changes was diversified. The greatest increase in the development level indicator occurred in voivodships with the highest level of development, as a result of which the disproportions between voivodships in terms of the studied phenomenon increased.

PL

Celem pracy jest przedstawienie zmian poziomu rozwoju gospodarczego województw w okresie 2010–2019. Utrzymujące się od lat dysproporcje przestrzenne w zakresie rozwoju jednostek terytorialnych uzasadniają potrzebę takich badań, zwłaszcza w kontekście polityki wyrównywania regionalnych różnic rozwojowych. Badania prze- prowadzono na podstawie danych GUS. Zastosowano metodę porządkowania liniowego obiektów wielowymiarowych w ujęciu dynamicznym. Na podstawie dynamicznego miernika syntetycznego, który obejmował 13 wybranych cech diagnostycznych, sporządzono rankingi województw oraz obliczono skalę zmian w poziomie rozwoju województw. Badania potwierdzają dysproporcje w rozwoju gospodarczym województw. W 2019 r. najlepsza sytuacja pod względem przyjętego zestawu cech diagnostycznych panowała w województwach: mazowieckim, śląskim, dolnośląskim, pomorskim i wielkopolskim, a najniższe wskaźniki odnotowano w województwach: lubelskim, podlaskim, warmińsko--mazurskim i świętokrzyskim. We wszystkich województwach poziom rozwoju gospodarczego wzrósł w badanym okresie, ale skala zmian była nierównomierna. Największy wzrost wskaźnika poziomu rozwoju nastąpił w województwach o najwyższym poziomie rozwoju, w wyniku czego wzrosły dysproporcje między województwami pod względem badanego zjawiska.

Keywords

EN

The level of economic development; voivodships; dynamic indicator of the level of development

PL

poziom rozwoju gospodarczego; województwa; dynamiczny wskaźnik poziomu rozwoju

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
• Year: 2021
• Issue: 57
• Pages: 11-24

Dates

published

2021

Contributors

author

Jadwiga Bożek

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Katedra Statystyki i Polityki Społecznej

• https://orcid.org/0000000303225646

author

Janina Szewczyk

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Katedra Statystyki i Polityki Społecznej

• https://orcid.org/0000000285970422

author

Monika Jaworska

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Katedra Statystyki i Polityki Społecznej

• https://orcid.org/0000000246583593

References

• Bożek J. 2002. O niektórych metodach porządkowania liniowego. Wiadomości Statystyczne, 9: 10-16.
• Bożek J., Szewczyk J. 2021. Ocena poziomu rozwoju społecznego powiatów województwa małopolskiego z zastosowaniem dynamicznego miernika syntetycznego. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 66(4): 45-63. DOI: 10.5604/01.3001.0014.8325
• Bożek J., Szewczyk J., Jaworska M. 2021. Zmiany w poziomie rozwoju społecznego województw w latach 2010 i 2019 z zastosowaniem dynamicznego miernika syntetycznego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 65(1): 109-123. DOI: 10.15584/nsawg.2021.1.6
• Chrzanowska M., Drejersk N. 2016. Ocena rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa mazowieckiego z wykorzystaniem metody analizy wielowymiarowej. Wiadomości Statystyczne, 6: 59-69.
• Czyż T. 2012. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego Polski w ujęciu subregionalnym. Przegląd Geograficzny, 84(2): 219-236
• Dębkowska K., Jarocka M. 2013. The impact of the methods of the data normalization on the result of linear ordering. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomika, 286: 181-188.
• Drożyński T., 2009, Przyczyny regionalnych nierówności gospodarczych w świetle wybranych teorii. Studia Prawno-Ekonomiczne, 80: 179-199.
• Dyba W.M., Stryjakiewicz T. 2012. Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa wielkopolskiego w świetle realizacji polityki intraregionalnej. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM w Poznaniu, Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 19.
• Gawlikowska-Hueckel K., Szlachta J. (red.) 2014. Wrażliwość polskich regionów na wyzwania współczesnej gospodarki. Implikacje dla polityki rozwoju regionalnego. Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa
• Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A. 1989. Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-gospodarczych. PWN, Warszawa.
• Jarocka M. 2015. Wybór procedury normalizacyjnej w analizie porównawczej obiektów wielocechowych. Economics and Management, 1: 113-126, DOI: 10.12846/j.em.2015.01.08
• Józefowicz K., Smolińska K. 2019. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego w powiatach województwa wielkopolskiego. Turystyka i Rozwój Regionalny, 1: 37-49.
• Kudełko J. 2005. Rozwój regionalny a konkurencyjność regionów. [W:] Z. Zioło (red.), Uwarunkowania rozwoju i konkurencyjności regionów. Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Kraków-Rzeszów, s. 57.
• Kukuła K. 2000, Metoda unitaryzacji zerowanej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kukuła K. 2017. Zanieczyszczenia środowiska a działalność proekologiczna w Polsce w 2015 r. w świetle wielowymiarowej analizy porównawczej. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 17(3): 226-238 (https://doi. org/10.22630/PRS.2017.17.3.69).
• Łapińska J., Escher I., Kądzielawski G., Brzustewicz P. 2020. Ocena zakresu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju w przemyśle cementowym w Polsce z zastosowaniem wielowymiarowej analizy porównawczej. Cement Wapno Beton, 25: 39-44. DOI: 10.32047/CWB.2020.25.1.4
• Łuczak A., Wysocki F. 2012. Zastosowanie uogólnionej miary odległości GDM oraz metody TOPSIS do oceny poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa wielkopolskiego. Przegląd Statystyczny, 59(2): 298-311.
• Malina A. 2020. Analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski w latach 2005-2017. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 61: 138-155.
• Marciniak S. 1997. Innowacje i rozwój gospodarczy. Ośrodek Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, Warszawa,s. 50.
• Michoń D. 2017. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw ze względu na realizację celów polityki spójności. Wiadomości Statystyczne, 12(679): 80-94.
• Miłek D. 2018. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa świętokrzyskiego. Wiadomości Statystyczne, 6(685): 39-56.
• Nazarczuk J. 2013. Potencjał rozwojowy a aktywność inwestycyjna województw i podregionów Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
• Pawełek B. 2008. Metody normalizacji zmiennych w badaniach porównawczych złożonych zjawisk ekonomicznych. Zeszyty Naukowe, Seria Specjalna, Monografie, 187.
• Parysek J. 2018. Rozwój społeczno-gospodarczy oraz czynniki i uwarunkowania rozwoju. [W:] P. Churski (red.), Teoretyczne i aplikacyjne wyzwania współczesnej geografii społeczno-ekonomicznej. Studia KPZK PAN: 37-56.
• Piszczek S. 2013. Zróżnicowanie przestrzenne poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich województwa kujawsko-pomorskiego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 31: 334-346.
• Prus B., Król K. 2017. Ocena zastosowania wybranych metod taksonomicznych do klasyfikacji zjawisk społeczno-gospodarczych. Acta Scientiarum Polonorum, Formatio Circumiectus, 16(2): 179-197.
• Siudek T., Drabarczyk K., Jakubiec A. 2017. Rozwój gospodarczy powiatów i podregionów województwa mazowieckiego. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 117: 33-46.
• Stec M. 2012. Analiza porównawcza rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa podkarpackiego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 25: 180-190.
• Wojewodzic T. 2002. Ocena poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa małopolskiego. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Agrobiznes, 941: 483-487.
• Ziemiańczyk U. 2010. Ocena poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w województwie małopolskim. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 14: 31- 40.
• Zioło M., Jaworska M. 2007. Zróżnicowanie banków spółdzielczych woj. lubelskiego pod względem wskaźników efektywności. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 9(3): 247-251.

Identifiers

DOI

10.14746/rrpr.2021.57.02

Biblioteka Nauki

2106164