Zmiany kierunków użytkowania gruntów ze szczególnym uwzględnieniem użytków rolnych w miastach powiatu poznańskiego w latach 2010 i 2020

• Authors: Mariusz Bąk , Dawid Abramowicz

Title variants

EN

Changes of land use directions especially considering agricultural land in the cities of Poznań county in the years 2010 and 2020

Abstracts

EN

The investment pressure observed in Poland contributes to changes in urban land use, which is particularly evident in the loss of agricultural land. In the literature, there are examples of studies carried out in this field in large cities in Poland, but in the case of smaller towns there is a lack of research. An important problem is to identify these changes in smaller towns. The aim of the study is to analyse the changes in the land use with a particular emphasis on the agricultural land in the cities of Poznan county in 2010 and 2020. In this period, the biggest changes occurred in Luboń, Swarzędz and Mosina. The area of agricultural land in these towns decreased by 17.5%, 10.0% and 9.5% respectively.

PL

Obserwowana  w  Polsce  presja  inwestycyjna  przyczynia  się  do  zmian w użytkowaniu gruntów w miastach, co przejawia się zwłaszcza ubywaniem gruntów rolnych. W literaturze istnieją przykłady badań prowadzonych w tym zakresie na terenie dużych miast w Polsce, jednak w przypadku mniejszych miast badań brakuje. Ważnym problemem jest rozpoznanie tych zmian w mniejszych miastach. Celem opracowania jest analiza zmian w użytkowaniu gruntów ze szczególnym uwzględnieniem gruntów rolnych w miastach powiatu poznańskiego w latach 2010 i 2020. W tym okresie największe zmiany zaszły w Luboniu, Swarzędzu i Mosinie. Powierzchnia gruntów rolnych w tych miejscowościach zmniejszyła się odpowiednio o 17,5%, 10,0% i 9,5%.

Keywords

EN

land use; agricultural land; urban areas development; Poznań county

PL

użytkowanie gruntów; tereny rolne; rozwój obszarów miejskich; powiat poznański

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
• Year: 2021
• Issue: 57
• Pages: 129-145

Dates

published

2021

Contributors

author

Mariusz Bąk

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu , Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geoekologii i Geoinformacji, Pracownia Ekologii Zmian Klimatu

• https://orcid.org/0000000258121943

author

Dawid Abramowicz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu , Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geoekologii i Geoinformacji

• https://orcid.org/0000000305238379

References

• Beim M. 2007. Modelowanie procesu suburbanizacji w aglomeracji poznańskiej z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych i automatów komórkowych. Rozprawa doktorska. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Bruszewska K. 2013. Tereny rolne w polskich miastach jako potencjał do kształtowania zielonej infrastruktury. Problemy Ekologii Krajobrazu, 36: 15-22.
• Churski P., Konecka-Szydłowska B., Perdał R. 2009. Rola aglomeracji miejskiej Poznania w kształtowaniu spójności regionu wielkopolskiego. [W:] P. Churski (red.), Spójność i konkurencyjność regionu wielkopolskiego. Wyniki projektu badawczego zrealizowanego w ramach konkursu z dotacji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie wdrażania funduszy strukturalnych na poziomie Narodowej Strategii Spójności. Wersja CD, Poznań, s. 1-55.
• Ciak J., Wąsewicz B. 2015. Oczekiwany model katastru nieruchomości w Polsce. Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu, 3(1): 27-43.
• Degórska B. 2017. Urbanizacja przestrzenna terenów wiejskich na obszarze metropolitalnym Warszawy. Kontekst ekologiczno-krajobrazowy. Prace Geograficzne, 262.
• Dej M. 2010. Rolnicze użytkowanie ziemi i jego przemiany w małych miastach powiatowych w Polsce. Prace Naukowe/Akademia Ekonomiczna w Katowicach, s. 225-239.
• Dembicka-Niemiec A. 2017. Zrównoważony rozwój a funkcje miast. Badanie związków między zrównoważonym rozwojem średnich miast w Polsce a ewolucją ich struktury funkcjonalnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Fogel A. 2020. Prawne uwarunkowania peryurbanizacji w Polsce – zagadnienia wybrane. Urban Development Issues, 66: 143-150.
• Gałecka-Drozda A., Zachariasz A. 2017. Tereny postagrarne w największych miastach Polski. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 38: 57-70.
• Geszprych M. 2016. Ochrona gruntów rolnych w miastach – analiza aksjologiczno-prawna. [W:] Z. Cieślak, A. Kosieradzka-Federczyk (red.), Ochrona środowiska a działalność inwestycyjna. Aspekty prawne. Prace Studialne Seminarium Aksjologii Administracji, Warszawa, s. 85-100.
• Giedych R., Poniży L. 2013. Ogrody działkowe jako przedmiot polityki przestrzennej i ekologicznej miast na przykładzie Warszawy i Poznania, [W]: M. Kosmala (red.), Ogrody działkowe w miastach – bariera czy wartość? Wyd. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Toruń, s. 23-33.
• Giecewicz J. 2005. Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. OL PAN, Warszawa.
• Głębocki B. 2008. Zmiany w strukturze własnościowej i użytkowania gruntów w Poznaniu i jego strefie podmiejskiej (1990-2007). [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 177-192.
• Główny Urząd Statystyczny. 2018. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 roku. Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny. 2019. Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2019. Warszawa.
• Gotowski R. 2009. Rolnicze użytkowanie ziemi w Bydgoszczy. Ekologia i Technika, 17(5): 199-202.
• Harańczyk A. 2015. Przemiany w użytkowaniu gruntów w miastach wojewódzkich w latach 2010 i 2014. Studia Miejskie, 18: 131-146.
• Heczko-Hyłowa E. 2009. Miejski system przyrodniczy w zarządzaniu rozwojem i odnową miast na tle koncepcji reurbanizacji. Studia KPZK PAN, 123.
• Jędrzejko A., Wierzchowski M. 2015. Przemiany użytkowania gruntów w wybranych miastach aglomeracji górnośląskiej w latach 2005-2011. Świat Nieruchomości, 3(93): 19-28.
• Kacprzak E., Głębocki B. 2016. Urban sprawl a zmiany zasobów użytków rolnych na obszarach wiejskich aglomeracji poznańskiej w latach 1990-2016. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 34: 99-118.
• Kacprzak E., Maćkiewicz B. 2011. Wyłączenia użytków rolnych z produkcji rolniczej w powiecie poznańskim w latach 2000-2009. [W:] E. Kacprzak, B. Maćkiewicz (red), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 16: 61-70.
• Kaczmarek T., Mikuła Ł. 2007. Ustroje terytorialno-administracyjne obszarów metropolitalnych w Europie. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Kałamucka W., Kałamucki K., Kamińska A., Filipek M. 2012. Zmiany użytkowania terenu w Lublinie i jego najbliższym sąsiedztwie w ostatnim 40-leciu. Barometr Regionalny, 4(30): 99-110.
• Kisiel L. 2010. Struktura własnościowa ziemi i jej wpływ na użytkowanie przestrzeni w miastach województwa podkarpackiego ze szczególnym uwzględnieniem użytkowania rolniczego. Praca doktorska. Uniwersytet Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej, Kraków.
• Konieczna J., Konieczny D. 2017. Procedury aktualizacji danych katastralnych w obecnych uwarunkowaniach prawnych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 1(1): 139-154.
• Koziarski S., Wróbel R. 2019. Zmiany struktury użytkowania gruntów miast województwa opolskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Krzyk P. 2009. Obszary rolne jako element systemu przyrodniczego miasta Krakowa. Problemy Rozwoju Miast, 3: 47-61.
• Kustroń-Mleczak P., Gawroński K. 2004. Tendencje zmian struktury władania ziemią w latach 1996- 2002 w regionie podkarpackim. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum, 3(2): 61-69.
• Kwiatek-Sołtys A., Wiedermann K. 2014. Spatial structure transformations in small towns in view of rehabilitation and gentrification processes. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia G, 5: 31-40.
• Maćkiewicz B., Karalus-Wiatr C. 2017. Agricultural land on built-up housing lots and the incomes of communes: an example of Rokietnica Commune in the Poznań agglomeration. Quaestiones Geographicae, 36(2): 95-106.
• Marciniuk K. 2011. Inwestycje budowlane na gruntach rolnych położonych w granicach administracyjnych miast. Studia Iuridica Agraria, 9: 368-375.
• Matuszyńska I. 2001. Zmiany użytkowania terenu jako element transformacji środowiska przyrodniczego na obszarze wybranych zlewni Poznania i jego strefy podmiejskiej. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
• Mądry T., Słysz K. 2011. Powierzchnie biologicznie czynne w planowaniu przestrzennym miast. Problemy Rozwoju Miast, 3-4: 93-104.
• Monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów w województwie mazowieckim. 2010. Biuro Geodety Województwa Mazowieckiego w Warszawie.
• Noszczyk T., Hernik J. 2017. Potrzeba czynnego prowadzenia ewidencji gruntów i budynków. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 1(2): 229-241.
• Nowocień J. 2011. Zmiany struktury przestrzennej Białegostoku w latach 1967-2006 na podstawie analizy zdjęć lotniczych. Teledetekcja Środowiska, 45: 51-65.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2017 r. 1161).
• Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 3 stycznia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2019 r. 393).
• Poławski Z. 2009. Zmiany użytkowania ziemi w Polsce w ostatnich dwóch stuleciach. Teledetekcja Środowiska, 42: 69-82.
• Poniży L. 2009. Presja urbanizacyjna i jej wpływ na zmiany przestrzennej struktury użytkowania ziemi na wybranych obszarach podmiejskich Poznania. Problemy Ekologii Krajobrazu, 22: 335-342.
• Renigier-Biłozor M., Biłozor A. 2010. Analiza zmian form użytkowania gruntów w Olsztynie w latach 1999-2009. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum, 9(2): 101-112.
• Roszkowska-Mądra B. 2020. Analiza zmian użytkowania gruntów rolnych w Polsce po 1990 roku. [W:] R. Przygodzka, E. Gruszewska (red.), Instytucjonalne i strukturalne aspekty rozwoju rolnictwa obszarów wiejskich. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 183-199.
• Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 listopada 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2013 r. 1551).
• Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 6 listopada 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2015 r. 2109).
• Rudewicz J. 2016. Zmiany kierunków użytkowania gruntów ze szczególnym uwzględnieniem terenów przemysłowych w wielkich miastach Polski i ich otoczeniu w latach 2005 i 2009-2014. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 30(2): 122-141.
• Rybak-Niedziółka K. 2018. Miasto jako krajobraz. Studia KPZK PAN, 191.
• Sikora J. 2012. Analiza zmian struktury użytkowania gruntów w gminach o charakterze turystycznym województwa małopolskiego. Infrastruktura i Ekologia Obszarów Wiejskich, 3/IV: 99-108.
• Smit J., Nasr J., Ratta A. 2001. Urban Agriculture: Food, Jobs and Sustainable Cities. The Urban Agriculture Network, Inc.
• Sroka W. 2014. Struktura oraz intensywność użytkowania gruntów rolnych w miastach i na obszarach podmiejskich. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 16(6): 449-455.
• Strategia rozwoju miasta Lubonia na lata 2019-2028. 2019. Urząd Miasta Lubonia. Szponar A. 2003. Fizjologia urbanistyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szwarc Ł. 2014. Rozwój społeczno-gospodarczy miasta gminy Buk w latach 2002-2012. Praca magisterska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Tanaś J. 2014. Pozarolnicze formy użytkowania gruntów w gminach aglomeracji poznańskiej. Zarządzanie i Finanse, 4: 437-455.
• Trzaskowska E. 2015. Ochrona różnorodności biologicznej w miastach jako jedna z zasad wdrażania zrównoważonego rozwoju. Studia Miejskie, 19: 87-97.
• Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r. (Dz.U. z 1995 r. nr 16, poz. 78 z późn. zm.).
• Warczewska B., Warczewski W. 2017. Analiza struktury użytkowania gruntów we Wrocławskim Obszarze Funkcjonalnym. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 1(2): 319-332.
• Wardęski Ł. 2017. Presja inwestycyjna a rozwój zabudowy – kontrola u podstaw za pomocą interwencyjnych zapisów w studiach. Architecturae et Artibus, 9(1): 85-95.
• Wierzchowski M. 2011. Gospodarowanie gruntami w polskich miastach. Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Zydroń A., Hausa P. 2010. Analiza zmian struktury władania i użytkowania gruntów po transformacji ustrojowej w Polsce na przykładzie wybranych gmin Wielkopolski. Rocznik Ochrony Środowiska, 12: 909-925.
• Zydroń A., Szczepański P. 2012. Ocena procesu suburbanizacji na przykładzie wybranych gmin powiatu poznańskiego w latach 2001-2010. Rocznik Ochrony Środowiska, 14: 998-1008.
• Zydroń A., Szczepański P. 2013. Ekonomiczne implikacje decyzji planistycznych a kształtowanie struktury przestrzennej gminy Luboń. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 320: 226-236.
• Zydroń A., Szczepański P. 2014. Ocena procesu suburbanizacji na przykładzie wybranych gmin powiatu poznańskiego w latach 1999-2009. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 339: 237-244.
• Strony internetowe
• www.bdl.stat.gov.pl (dostęp: 21.01.2021).

Identifiers

DOI

10.14746/rrpr.2021.57.09

Biblioteka Nauki

2106175