Ekspansja zabudowy mieszkaniowej w zurbanizowanej zlewni rzecznej jako źródło presji na środowisko: przykład Różanego Strumienia w Poznaniu

• Authors: Daria Łechtańska

Title variants

EN

The expansion of residental buildings in the urbanized catchment as a drive of ecosystem pressure: The case of Różany Strumień in Poznań

Abstracts

EN

The Różany Strumień catchment is the first Poznań-Morasko base station, belonging to the Integrated Environmental Monitoring Programme located within the boundaries of the Poznań agglomeration. Location of the catchment causes a strong exposure to anthropopressure. The research presented in the article concerns the assessment of the pressure on the natural environment resulting from the planned changes in the development of housing and diversification within the catchment area and the potential effects on the natural environment. The results show that the main source of pressure will be housing expansion. The consequences will be: reduction of the biologically active surface and emission of pollutants. The obtained results may serve as a premise for shaping the monitoring of the natural environment for administrative and research institutions.

PL

Zlewnia Różanego Strumienia jest pierwszą stacją bazową Poznań-Morasko, należącą do krajowego Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, położoną w granicach poznańskiej aglomeracji miejskiej. Taka lokalizacja zlewni badawczej powoduje jej silne narażenie na antropopresję. Badania przedstawione w artykule dotyczą oceny presji na środowisko przyrodnicze wynikającej z planowanych zmian w zakresie rozwoju zabudowy mieszkaniowej i zróżnicowania w obrębie zlewni oraz potencjalnych skutków dla środowiska przyrodniczego. Rezultaty pokazują, że głównym źródłem presji będzie rozbudowa terenów mieszkaniowych. Konsekwencjami będą: redukcja powierzchni biologicznie czynnej oraz emisja zanieczyszczeń. Otrzymane wyniki mogą służyć jako przesłanka do kształtowania monitoringu środowiska przyrodniczego dla instytucji administracyjnych i badawczych.

Keywords

EN

environment; environmental monitoring; spatial planning; urbanisation

PL

środowisko; monitoring środowiska; planowanie przestrzenne; urbanizacja

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
• Year: 2021
• Issue: 57
• Pages: 161-175

Dates

published

2021

Contributors

author

Daria Łechtańska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Geografii Kompleksowej

• https://orcid.org/0000000214277647

References

• Beim M. 2009. Modelowanie procesu suburbanizacji w aglomeracji poznańskiej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Chmielewska B. 2015. Obszary wiejskie a presja urbanizacyjna w powiatach sąsiadujących z Warszawą. Mazowsze, Studia Regionalne, 16: 53-72
• Ciesielska K., Kacperczyk E., Macioch B., Zagrodzka M. 2020. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2020 roku, Główny Urząd Statystyczny. Warszawa.
• Cordonnier M., Bellec A., Escarguel G., Kaufmann B. 2020. Effects of urbanization – climate interactions on range expansion in the invasive European pavement ant. Basic and Applied Ecology, 44: 46-54.
• Harasimowicz A. 2019. Procesy urbanizacji w strefie zewnętrznej Białegostoku. Optimum Economic Studies, 3(97).
• Kaczmarek T., Karczewicz M. 2018. Organizacja przestrzenna handlu detalicznego w aglomeracji poznańskiej. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 44: 91-105.
• Kostrzewski A. 2020. Indywidualność przedmiotowa Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego – program realizacji na lata 2021-2025. Biblioteka Monitoringu Środowiska, 33: 9-23.
• Lista referencyjna zagrożeń, presji i działań. 2019. Dyrekcja Generalna ds. Środowiska, Europejska Agencja Środowiska (EEA); http://cdr.eionet.europa.eu/help/natura2000 (dostęp: 9.11.2021).
• Major M., Chudzińska M., Majewski M., Zięba M. 2013. Stacja bazowa Różany Strumień. Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 7: 79-86.
• Major M., Majewski M., Olejarczyk M., Zięba M. 2017. Stan i funkcjonowanie geoekosystemu zlewni Różanego Strumienia w Poznaniu w roku hydrologicznym 2016. Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 19(1): 31-39.
• Miller J.D., Kim H., Kjeldsen T.R., Packman J., Grebby S., Dearden R. 2014. Assessing the impact of urbanization on storm runoff in a peri-urban catchment using historical change in impervious cover. Journal of Hydrology, 515: 59-70.
• Nowak A. 2009. Analiza miejskiej wyspy ciepła na obszarze Poznania. Prace Geograficzne, 122: 99-110.
• Parysek J. 1995. Duże miasta Europy i ich rola w procesie urbanizacji, rozwoju społeczno-gospodarczego i europejskiej integracji u schyłku XX wieku. Przegląd Geograficzny, 67, 3-4: 225-248.
• Poniży L. 2008. Presja urbanizacyjna i jej wpływ na zmiany przestrzennej struktury użytkowania ziemi na wybranych obszarach podmiejskich Poznania. Problemy Ekologii Krajobrazu, 22: 335-342.
• Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Osiedle Jana III Sobieskiego” – część A w Poznaniu.
• Projekt miejscowego plany zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – część Umultowo zachód w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Umultowo wschód – rejon ulicy Bożywoja w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – rejon ulicy Lewandowskiego część B w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” Kampus UAM w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – rejon torów kolejowych w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulicy Jasna Rola – część A w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulicy Jasna Rola – część B w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – rejon ulicy Huby Morskie w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” Morasko część A w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – rejon ul. Morenowej i Morasko w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Osiedle Jana III Sobieskiego” – część B w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Umultowo wschód w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – część Umultowo – ul. Bożydara w Poznaniu.
• Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – Morasko część B w Poznaniu.
• Prus B., Salata T., Gawroński K. 2016. Zastosowanie metod GIS do oceny stopnia presji inwestycyjnej w zakresie działalności deweloperskiej na przykładzie strefy podmiejskiej Krakowa. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, 63: 227-290.
• Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju aglomeracji poznańskiej. 2014. Miejska Pracownia Urbanistyczna, Poznań.
• Szymańska D., Biegańska J. 2011. Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane. Studia Miejskie, 4: 13-38.
• Szymańska D., Korolko M. 2015. Inteligentne miasta – idea, koncepcje i wdrożenia. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Uchwała nr XXIV/450/VIII/2020 Rady Miasta Poznania z dnia 10 marca 2020 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” w rejonie Strumienia Różanego i ul. Bożydara w Poznaniu.
• Uchwała nr LXXI/1288/VII/2018 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lipca 2018 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” klin zieleni w rejonie ul. Huby Moraskie w Poznaniu.
• Uchwała nr LXXI/1289/VII/2018 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lipca 2018 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” klin zieleni w rejonie ul. Umultowskiej w Poznaniu.
• Uchwała nr XL/418/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 8 lipca 2008 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo”, część Dolina Warty – B w Poznaniu.
• Uchwała nr LVIII/897/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 5 listopada 2013 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – rezerwat Meteoryt Morasko w Poznaniu.
• Uchwała nr XXXV/510/VI/2012 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – Umultowo Wschód część A w Poznaniu.
• Uchwała nr XCIX/1121/IV/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 11 lipca 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Ulica Nowa Naramowicka – część południowa” w Poznaniu.
• Uchwała nr XL/594/VI/2012 Rady Miasta Poznania z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” – rejon ulic Hodowlanej i Szkarniowej w Poznaniu.
• Uchwała nr LII/903/VII/2017 Rady Miasta Poznania z dnia 11 lipca 2017 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” część Jezioro Umultowskie w Poznaniu.
• Uchwała nr XX/256/VII/2015 Rady Miasta Poznania z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Naramowic w rejonie ulic: Rubież i Sielawy oraz linii kolejowej relacji Zieleniec-Kiekrz w Poznaniu.
• Uchwała nr XXXV/509/VI/2012 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rezerwat Żurawiniec” w Poznaniu.
• Uchwała nr V/50/VIII/2019 Rady Miasta Poznania z dnia 8 stycznia 2019 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” rejon ulicy Lewandowskiego część A w Poznaniu.
• Uchwała nr XXX/416/VI/2012 Rady Miasta Poznania z dnia 17 kwietnia 2012 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko-Radojewo-Umultowo” w rejonie Strumienia Różanego i ulicy Umultowskiej w Poznaniu.
• Uchwała nr XXXII/307/2000 Rady Gminy Suchy Las z dnia 26 października 2000 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Suchy Las, rejon ulic Polnej i Mokrej.
• Walendzik M., Łepkowski M., Nowacki G. 2016. Wpływ transportu drogowego na środowisko naturalne człowieka i zagrożenia występujące w transporcie drogowym rzeczy. Bezpieczeństwo i Ekologia, 6: 459-464.
• Wdowicka M., Mierzejewska L. 2012. Chaos w zagospodarowaniu przestrzennym stref podmiejskich jako efekt braku zintegrowanego systemu planowania (na przykładzie strefy podmiejskiej Poznania). Problemy Rozwoju Miast, 1: 40-52.

Identifiers

DOI

10.14746/rrpr.2021.57.11

Biblioteka Nauki

2106179