Kamienne dziedzictwo wczesnopiastowskiej architektury

• Authors: Janusz Skoczylas
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

In the article I draw attention to the lack of consistency in descriptions of the rock material used to build the first structures in the early Piast state. The role and importance of the types of stone material used at that time are unappreciated, if not downright ignored. I emphasize the fact that the main material used in early-medieval building construction were glacial erratics, sometimes representing up to 98% of the entire building material. Other rocks used in constructing buildings included travertine, sod iron ore, limestone and  gypsum. However, I have devoted a lot of attention to the Miocene quartzite sandstone excavated in the early stages of Polish statehood from a quarry in Brzeźno near Konin. In the summary, I suggest possible time scales for the use of part of the rock material.

Keywords

PL

glacial erratics; mortar; quartzite sandstone; sand; gypsum; limestone; monumental architecture

• Publisher: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• Journal: Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
• Year: 2017
• Issue: 58
• Pages: 55-65

Dates

published

2018-06-20

Contributors

author

Janusz Skoczylas

• Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM, Instytut Geologii

References

• Budkiewicz M. 2010, Brzeźno, Brzeźno.
• Buko A. 2011, Archeologia Polski średniowiecznej, Wydawnictwo TRIO, Warszawa.
• Dunin-Wąsowicz T. 1970, Topografia wczesnośredniowiecznego regionu konińskiego w świetle badań hydrograficznych, w: Z dziejów regionu konińskiego, Wrocław, s. 57 -75.
• Kasprzak M. 2006, Zróżnicowanie, pochodzenie i wykorzystanie piaskowców w romańskiej architekturze południowej Wielkopolski. Dysertacja doktorska, Archiwum UAM, Poznań.
• Krystek M. 2010, Zróżnicowanie, wykorzystanie i pochodzenie piaskowców w budowlach regionu łódzkiego. Dysertacja doktorska, Archiwum UAM, Poznań.
• Labuda G. 2002, Mieszko I. Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Łuszczkiewicz W. 1891, Kościół romański we wsi Stare Miasto pod Koninem. Słup drogowy w Koninie. Kościół w Kazimierzu, Sprawozdanie Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce. t. 6, s. 23-33.
• Ożóg K. 2016, 966 Chrzest Polski, Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków.
• Pazdur J. 1991, Rola cywilizacyjna kamienia w Polsce sredniowiecznej, w: Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w 50-lecie pracy naukowej, PWN, Warszawa, s. 55-65.
• Skoczylas J. 1990, Użytkowanie surowców skalnych we wczesnym średniowieczu w północno-zachodniej Polsce, uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Seria Geologia, nr 12, Poznań.
• Skoczylas J. 1994, Użytkowanie surowców skalnych w początkach państwa polskiego w Wielkopolsce, w: J. Skoczylas (red.), Użytkowanie surowców skalnych w początkach państwa polskiego, Poznań, s. 63-84.
• Skoczylas J. 2003, Wykorzystanie piaskowca z Brzeźna we wczesnośredniowiecznym budownictwie, w: FNP dla archeologii. Podsumowanie programów TRAKT i ARCHEO, Lublin, s. 40-44.
• Skoczylas J. 2008, Słup na rewersie, „Świat Kamienia”, nr 52 (2), s. 90.
• Skoczylas J. 2014, Gipsowe zaprawy murarskie w początkach państwa polskiego, „Slavia Antiqua”, t. 55, s. 171-178.
• Skoczylas J. 2016, Kamień w państwie pierwszych Piastów, Wydawnictwo Naukowe CONTACT/ABC, Gniezno.
• Staszic S. 1815, O ziemiorodztwie Karpatow i innych gor i rownin Polski. Reprint, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1955.
• Szczepaniak M. 2015, Procesy diagenetyczne w wybranych piaskowcach Dolnego Śląska i ich znaczenie dla romańskiej architektury południowej Wielkopolski, Bogucki. Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Świechowski Z. 1950, Architektura granitowa Pomorza zachodniego w XIII wieku, w: Prace Komisji Historii Sztuki, t. 2, z. 2.
• Świechowski Z. 2000, Architektura romańska w Polsce, Wydawnictwo DIG, Warszawa.
• Świechowski Z. 2009, Katalog architektury romańskiej w Polsce, Wydawnictwo DIG, Warszawa.
• Urbańczyk P. 2008, Trudne początki Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Urbańczyk P. 2008, Władza i polityka we wczesnym średniowieczu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Urbańczyk P. 2012, Mieszko pierwszy, tajemniczy, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Toruń.
• Urbańczyk P. 2013, Myśli o średniowieczu, Wydawnictwo Templum. Wodzisław Śląski.
• Urbańczyk P. 2016, Co się stało w 966 roku?, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
• Wędzki A. 1979, Początki Konina, „Rocznik Koniński”, t. 7, s. 9-41.
• Wędzki A. 1980, Konin w późnym średniowieczu, „Rocznik Koniński”, t. 8, s.7-37.
• Wędzki A. 1981, Przemiany przestrzenne Konina w Czasach nowożytnych, „Rocznik Koniński”, t. 9, s. 41-93.
• Żurowska K. (red.) 1993-1994, U progu chrześcijaństwa. Ostrów Lednicki, Gutenberg, t. 1-2, Kraków.

Identifiers

DOI

10.14746/sa.2017.58.5