Komizm i jego źródła w piśmie „De vitando aere alieno” Plutarcha z Cheronei

• Authors: Piotr Osiński

Title variants

EN

Humour and Its Sources of Plutarch’s “De Vitando Aere Alieno”

Abstracts

EN

This paper is devoted to the humour in Plutarch’s speech De Vitando Aere Alieno (That One Ought Not to Borrow). Although the problem raised in this work appears to be serious, Plutarch included humorous elements. Among the ancient Greeks and Romans, not only was usury a grave issue, but also one which gave rise to humour. Plutarch used the tradition of comedy and Cynic-Stoic diatribe in a rhetorical purpose. His aim was to persuade the listener or the reader to adopt a moral attitude towards usury.

Keywords

EN

Plutarch; De Vitando Aere Alieno; Greek moral philospohy; humour; usury; ancient comedy; diatribe; usurer; debtor

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Europaea Gnesnensia
• Year: 2018
• Issue: 17
• Pages: 9-23

Dates

published

2018

Contributors

author

Piotr Osiński

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Abramowiczowna Z. 1964, Humor u Plutarcha, Eos. Organ Polskiego Towarzystwa Filologicznego LIV, s. 87-99.
• Arystofanes 2001, Komedie I, przeł., wstępem i przypisami opatrz. J. Ławińska-Tyszkowska, Warszawa.
• Arystofanes 2003, Komedie II, przeł., wstępem i przypisami opatrz. J. Ławińska-Tyszkowska, Warszawa.
• Arystoteles 2001, Dzieła wszystkie 6, Warszawa.
• Barigazzi A. 1994, Un’ altra declamazione contro la brama della ricchezza: ≪De vitando aerealieno≫, s. 99-114, [w:] idem, Studi su Plutarco, Firenze.
• Bartol K. i Danielewicz J. 2011, Komedia grecka od Epicharma do Menandra. Wybor fragmentow, Warszawa.
• Fabi Quintiliani M. 1971, Institutionis oratoriae libri XII, p. 1 libros I-VI continens, Leipzig.
• Fuentes Gonzalez P.P. 1998, Les diatribes de Teles, Paris.
• Ingenkamp H.G. 2011, Plutarchs Schrift gegen das Borgen (Περὶ τοῦ μὴ δεῖν δανείζεσθαι): Adressaten, Lehrziele und Genos, [w:] G. Roskam, L. Van der Stockt (red.), Virtues for the People: Aspects of Plutarchan Ethics, Leuven, s. 223-236.
• Jażdżewska K. 2016, Starożytni Grecy o śmiechu i śmieszności. Od początkow do Arystotelesa i tradycji perypatetyckiej, [w:] T. Korpysz, A. Krasowska (red.), Komizm historyczny 8, Warszawa, s. 99-123.
• Kupis B. 2003, Fragmenty presokratyjczykow. Empedokles, Meander. Miesięcznik poświęcony kulturze świata starożytnego 1, s. 37-52.
• Lausberg H. 2002, Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, przeł., oprac. i wstępem poprzedził A. Gorzkowski, Bydgoszcz.
• Maccius Plautus T. 1934, Komedje II, przeł., wstępem, streszczeniami opatrzył G. Przychodzki, Kraków.
• Menander 2005, Wybor komedii i fragmentow. Pseudo-Plutarch, Porownanie krytyczne Arystofanesa i Menandra, przeł., opr. J. Łanowski, Wrocław.
• Menandri sententiae. Comparatio Menandri et Philistionis 1964, ed. S. Jaekel, Lipsiae.
• Philogelos albo Śmieszek. Z facecji Hieroklesa i Philagriosa 1965, z gr. na pol. przeł. i posłowiem filologicznym opatrzył J. Łanowski, Wrocław.
• Pianko G. 1954, Krates z Teb – cynik i parodysta, Meander. Miesięcznik poświęcony kulturze
• świata starożytnego IX, 1, s. 201-229.
• Plutarch 2012, Żywoty rownoległe. Kimon – Lukullus i ich porownanie, z j. greckiego przełożyli, wstępami i komentarzem opatrzyli L. Trzcionkowski i A. Wolicki, Warszawa.
• Plutarchi 1957, Moralia V 1., recensuit et emandavit C. Hubert, praefationem scripsit M. Pohlenz, Lipsiae.
• Plutarchus autor grecky przelozony na ięzyk polsky przesz M.K., 1540, Biblioteka Narodowa, Rps BOZ 1393 [s. l.].
• Plutarchi 1974, Moralia I, recensuerunt et emandaverunt W.R. Paton et I. Wegehaupt, praefationem
• scripsit M. Pohlenz, editionem correctiorem curavit H. Gartner, Leipzig.
• Plutarque 1981, OEuvres morales XII, Il ne faut pas s’endetter, Vies des dix orateurs, texte etabli et traduit par M. Cuvigny. Comparaison d’Aristophane et de Menandre, De la malignite d’Herodote, texte etabli et traduit par G. Lachenard, Paris.
• Progymnasmata – greckie ćwiczenia retoryczne i ich modelowe opracowanie 2013, opr., przeł.., koment. H. Podbielski, Lublin.
• Reale G. 2004, Historia filozofii starożytnej III, Lublin.
• Redakcja (przez J. Safarewicza) 1981, Polska postać łacińskich i greckich imion własnych, Język Polski LXI 3-5, s. 239-249.
• Russell D.A. 1973, Remarks on Plutarch’s “De Vitando Aere Alieno”, The Journal of Hellenic Studies 93, s. 163-171.
• Schnayder J. 2012, Diatryba, [w:] Słownik rodzajow i gatunkow literackich, G. Gazda (red.), Warszawa, s. 214-217.
• Sinko T. 1916, O t. zw. diatrybie cyniczno-stoickiej, Eos. Czasopismo filologiczne. Organ Towarzystwa Filologicznego XXI, s. 21-63.

Identifiers

DOI

10.14746/seg.2018.17.1

Biblioteka Nauki

16039920