Kilka uwag o responsywności prawa podatkowego na przykładzie urzędowych interpretacji prawa podatkowego

• Authors: Jarosław Kola , Przemysław Pest

Title variants

EN

A few remarks on the responsiveness of tax law on the example of official interpretations of tax law

Abstracts

EN

The article is an attempt to look at the development of Polish tax law through the prism of the concept of law development proposed by Ph. Selznick and Ph. Nonet. In the study Law and Society in Transition. Towards Responsive Law they distinguished three stages of evolution of legal systems: repressive, autonomous and responsive. The focus of the article is on the institution of the official interpretation of tax law, because an analysis of the transformation of the legal system allows to capture trends that are present in the development of its individual institutions as well as social relationships among its recipients. By indicating the evolution of official in terpretations of tax law in its two basic functions – those of informing and those of guaranteeing (protective) – the authors point to a wider context of the development of tax law to show whether and how changes in the normative regulation of official interpretations of tax law may affect the shape of the relationship between a tax payer and tax administration, where the perspective of the analysis of demand is the responsiveness of law. An analysis of the regulation of an official interpretation of tax law leads to the conclusion that due to the assigned ratio legis this interpretation must characterise them as corresponding mainly to the autonomous model. At the same time a responsive model of law does not undermine the autonomous model attributes. Thus if we were to accept that the provision of interpretation corresponds to the autonomous model, it would not be possible to note that it also has attributes that make it a responsive model. Irrespective of the fact that there is no element of negotiation, it is based on the interaction between the taxpayer and the tax administration. As part of this interaction, tax administration responds to the reported social need in terms of the ambiguity of law, which de iure – not least because of the possibility of bringing an action against the content of interpretation – takes place in the framework of a communication situation that is free from external coercion.

PL

Artykuł stanowi próbę spojrzenia na rozwój polskiego prawa podatkowego przez pryzmat koncepcji rozwoju prawa Ph. Selznicka i Ph. Noneta. W książce Law and Society in Transition. Toward Responsive Law wyróżnili oni trzy etapy ewolucji systemów prawnych: represyjny, autonomiczny i responsywny. Soczewką, w której skupiają się przedstawione w artykule rozważania, jest instytucja urzędowych interpretacji prawa podatkowego, bowiem analiza przeobrażeń systemu prawnego pozwala uchwycić tendencje rozwoju zarówno poszczególnych jego instytucji, jak i stosunków społecznych pomiędzy jego adresatami. Przez wskazanie ewolucji regulacji normatywnej instytucji urzędowych interpretacji prawa podatkowego w jej dwóch podstawowych funkcjach – informacyjnej oraz gwarancyjnej (ochronnej) – autorzy ukazują szerszy kontekst rozwoju prawa podatkowego, rozważając, czy i jak zmiany regulacji normatywnej urzędowych interpretacji prawa podatkowego mogą wpłynąć na kształt relacji podatnik–administracja podatkowa; za pryzmat swoich analiz przyjmują postulat responsywności prawa. Przegląd regulacji urzędowych interpretacji prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że ze względu na przypisywane tej instytucji ratio legis należy scharakteryzować ją jako odpowiadającą przede wszystkim modelowi autonomicznemu. Zarazem jednak model prawa responsywnego nie podważa atrybutów modelu autonomicznego. Gdyby więc nawet przyjąć, że regulacja udzielania interpretacji odpowiada modelowi autonomicznemu, to jednak nie sposób nie dostrzec, że ma ona również cechy zbliżające ją do modelu responsywnego. Niezależnie bowiem od tego, że nie występuje w niej element negocjacyjny, opiera się ona wszakże na interakcji pomiędzy podatnikiem a organem administracji podatkowej. W ramach tej interakcji organ odpowiada na zgłoszoną potrzebę społeczną w zakresie niejasności prawa, co de iure – choćby ze względu na możliwość wniesienia skargi na treść interpretacji – odbywa się w ramach wolnej od zewnętrznego przymusu sytuacji komunikacyjnej.

Keywords

EN

tax interpretation; official interpretation of the tax law; responsive law

PL

interpretacje podatkowe; urzędowe interpretacje prawa podatkowego; prawo responsywne

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Prawa Publicznego
• Year: 2016
• Issue: 1 (13)
• Pages: 85-107

Dates

published

2016

Contributors

author

Jarosław Kola

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

author

Przemysław Pest

• Uniwersytet Wrocławski

Identifiers

DOI

10.14746/spp.2016.1.13.4

Biblioteka Nauki

909530