Rola referendum w powstawaniu państw po 1989 r. w Europie

• Authors: Małgorzata Podolak

Title variants

EN

The role of referendums in the establishment of states in Europe following 1989

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The institution of the referendum is one of the forms of direct democracy. Referendums are understood as direct suffrage on important matters of state, or a part of its territory, that constitute the subject of the vote. In the processes of democratic transformation, outlooks on this institution of direct democracy evolve. Referendums have become a tool to express the will of the nation to choose in matters of sovereignty. This form of asking the nation has turned out to be effective for those communities with a strong sense of national identity and the belief that it is necessary for the state to be revived as a sovereign entity. The results of the referenda held in the Baltic states, in the Balkans and Ukraine have confirmed their peoples’ wills to independently exist within the framework of a sovereign state.

EN

The institution of the referendum is one of the forms of direct democracy. Referendums are understood as direct suffrage on important matters of state, or a part of its territory, that constitute the subject of the vote. In the processes of democratic transformation, outlooks on this institution of direct democracy evolve. Referendums have become a tool to express the will of the nation to choose in matters of sovereignty. This form of asking the nation has turned out to be effective for those communities with a strong sense of national identity and the belief that it is necessary for the state to be revived as a sovereign entity. The results of the referenda held in the Baltic states, in the Balkans and Ukraine have confirmed their peoples’ wills to independently exist within the framework of a sovereign state.

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
• Year: 2012
• Issue: 4
• Pages: 7-26

Dates

published

2012-12-15

Contributors

author

Małgorzata Podolak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

References

• Anioł W., Współczesny nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej: podłoże, rodzaje napięć i reakcja instytucji regionalnych, w: Nacjonalizm. Konflikty narodowościowe w Europie Środkowej i Wschodniej, red. S. Helnarski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001.
• Balcer A., Czarnogóra – przed wyborami parlamentarnymi, „Tydzień na Wschodzie” 2001, nr 16.
• Balcer A., Kosowo – kwestia ostatecznego statusu, Prace Ośrodka Studiów Wschodnich nr 10/2003, Warszawa.
• Besier G., Stokłosa K., Europa dyktatur, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Bokszczanin I., Instytucja referendum ratyfikacyjnego w procesie integracji w Europie, w: Wymiar społeczny członkostwa Polski w Unii Europejskiej, red. T. Mołdawa, K. A.Wojtaszczyk, A. Szymański, Fundacja „Politeja”, ASPRA-JR,Warszawa 2003.
• (C), Gorbaczow o plebiscytach, „Rzeczpospolita” 1991, nr 55.
• Chorwacja ogłasza niepodległość, „Rzeczpospolita” 1991, nr 125.
• Czapliński W., Zmiany terytorialne w Europie Środkowej i Wschodniej. Ich skutki międzynarodowe (1990–1992), Warszawa 1997.
• Gołębiewski F., Bałkany w latach 1989–1993. Problemy bezpieczeństwa regionalnego, Warszawa 1994.
• Gołębiewski F., Etniczne podłoże konfliktów na terenie byłej Jugosławii, w: Nacjonalizm. Konflikty narodowościowe w Europie Środkowej i Wschodniej, red. S. Helnarski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001.
• Górowska B., Tworzenie struktury władzy państwowej republik, w: Przeobrażenia ustrojowe w republikach byłego ZSRR, red. E. Zieliński,Wyd. UW,Warszawa 1992.
• Hrycak J., Historia Ukrainy 1772–1999, Lublin 2000.
• Karski K., Proces rozpadu Związku Radzieckiego, Studia i Materiały Centrum Badań Wschodnich Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1992.
• Konstytucja Republiki Chorwacji, Wstęp A. i L. Garliccy, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1995.
• Korzeniewska-Wiśniewska M., Serbia pod rządami Slobodana Milošewicia, UJ, Kraków 2008.
• Krysieniel K.,Wojnicki J., Partie i systemy partyjne państw byłej Jugosławii, Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora, Pułtusk–Warszawa 2009.
• Kułyk W., Ukraińska rewolucja 1917–1991, „Dziś” 1992, nr 8.
• Kwiecień R., Tożsamość Litwy, Łotwy i Estonii, Warszawa 1997.
• Madera A. J., Między Rosja a Europą. Ukraina na rozdrożu, Rzeszów 2000.
• Mikulski T., Estonia w procesie akcesji do Unii Europejskiej (1990–2000), „Przegląd Zachodni” 2002, nr 1.
• Mizerski E., Geneza i rozpad ustroju federalnego byłych socjalistycznych państw europejskich, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1996.
• Musiał-Karg M., Referenda w państwach europejskich, Wydawnictwo Adam Marsza łek, Toruń 2008.
• Nacjonalizm. Konflikty narodowościowe w Europie Środkowej i Wschodniej, red. S. Helnarski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001.
• Narbut M., 90 procent za niepodległością, „Rzeczypospolita” 1991, nr 36.
• Podhorodecki L., Jugosławia. Dzieje narodów, państw i rozpad federacji, Warszawa 2000. Postanowlenije Wierchownogo Sovieta SSSR o prowiedieniu riefierenduma SSSR po woprosu o sochranieniju SSSR, „Izwiestija” z dnia 18 stycznia 1991 r.
• Przeobrażenia ustrojowe w republikach byłego ZSRR, red. E. Zieliński, Wyd. UW, Warszawa 1992.
• Referendum w Polsce i w Europie Wschodniej, red. M. T. Staszewski, D.Waniek, ISP PAN, Warszawa 1996.
• Stańczyk J., Przeobrażenia międzynarodowego układu sił w Europie na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, ISP PAN, Warszawa 1999.
• Stawowy-Kawka J., Historia Macedonii, Wrocław–Warszawa–Kraków 2000.
• Szulc M., Czarnogóra bez Serbii, 23.05.2006, RP.pl, http://new-arch.rp.pl/artykuł/617218.html.
• Szura O., Litwa – przemiany polityczne. Dynamika systemów politycznych wybranych państw Europy Środkowej i Wschodniej, red. M. Barański, Katowice 1995.
• Tanty M., Bałkany w XX w. Dzieje polityczne, Warszawa 2003.
• White S., Gill G., Slider D., The Politics of Transition: Shaping a Post-Soviet Future, Cambridge University Press, New York–Victoria 1993.
• Wymiar społeczny członkostwa Polski w Unii Europejskiej, red. T. Mołdawa, K. A.Wojtaszczyk, A.Szymański, Fundacja „Politeja”, ASPRA-JR, Warszawa 2003.
• Wawrzyk P., Dążenia niepodległościowe państw bałtyckich w latach 1985–1991, „Stosunki Międzynarodowe” 1995, nr 17.
• Wiatr J. J., Słowenia – przykład udanej transformacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1998.
• Widzyk A., Bośniaccy Serbowie grożą referendum w sprawie niepodległości, 23.02.2008, Rp.pl, http://new-arch.rp.pl/artykul/754153.html.
• Wirtel M. A., Czarnogóra – znowu niezależna, 29.04.2007, Psz.pl, http://www.psz.pl/tekst-4424/Michal-Andrzej-Wirtel-Czarnogora-znowu-niezalezna.
• Wojciechowski S., Integracja i dezintegracja Jugosławii na przełomie XX i XXI w., Wydawnictwo Naukowe Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań 2002.
• Wojnicki J., Przeobrażenia ustrojowe państw postjugosłowiańskich (1990–2003), Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, Pułtusk 2003.
• Zieliński E., Referendum w Czechach, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech, w: E. Zieliński, I. Bokszczanin, J. Zieliński, Referendum w państwach Europy, Fundacja Europea: ASPRA-JR, Warszawa 2003.
• Zieliński E., Referendum w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, w: E. Zieliński, I. Bokszczanin, J. Zieliński, Referendum w państwach Europy, Fundacja Europea: ASPRA-JR, Warszawa 2003.
• Zieliński E., Referendum w Rosji, w: Referendum w Polsce i w Europie Wschodniej, red. M. T. Staszewski, D. Waniek, ISP PAN, Warszawa 1996.
• Zieliński E., Bokszczanin I., Zieliński J., Referendum w państwach Europy, Fundacja Europea: ASPRA-JR, Warszawa 2003.
• Zieliński J., Instytucjonalizacja przemian ustrojowych na Litwie, Łotwie i Estonii, ASPRA-JR, Warszawa 2004.
• Zuchowicz K., Serbowie w referendum: Kosowo jest nasze. Unia: to ciągle sprawa do negocjacji, RP.pl, http://new-arch.rp.pl/artykul/647027.html.

Identifiers

DOI

10.14746/ssp.2012.4.01