Elektroniczne systemy antyplagiatowe jako narzędzie wykrywania przypadków plagiatu w pracach studentów i pracowników naukowych

• Authors: Jędrzej Skrzypczak

Title variants

EN

Electronic anti-plagiarism systems as a tool to detect the instances of plagiarism in papers by students and academics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Masowość kształcenia akademickiego, a zwłaszcza możliwość łatwego dostępu do ogromnego bogactwa źródeł i opracowań dostępnych w internecie, spowodowały, że przypadki naruszenia praw autorskich są nagminne. Począwszy od 1 października 2014 r. szkoły wyższe w Polsce zostały zobowiązane do sprawdzania pisemnych prac dyplomowych przed egzaminem dyplomowym z wykorzystaniem programów antyplagiatowych współpracujących z ogólnopolskim repozytorium pisemnych prac dyplomowych. Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia wątpliwości w jaki sposób te systemy informatyczne funkcjonują i jakie jest ich znaczenie, jeżeli chodzi o konsekwencje prawne wykrytych niedopuszczalnych zapożyczyć. Poruszono kwestię prawa cytatu w polskim prawie autorskim. Komputerowe programy antyplagiatowe są instrumentem przydatnym, ale nie idealnym. Z pewnością żaden z promotorów lub recenzentów pracy naukowej nie jest w stanie stwierdzić wszystkich zapożyczeń z cudzych utworów, co przy pomocy tych systemów jest możliwe. Wśród wad należy wymienić - mimo wszystko - ciągle wąską bazę materiałów porównawczych. Istnieją także łatwe sposoby oszukania systemu. Co jednak istotniejsze, systemy te nie uwzględniają do końca specyfiki i istoty ochrony praw autorskich. Rozwiązanie to może być użyteczne, bowiem pomagające wykryć nieetyczne praktyki. Jednak koniecznie wymaga zweryfikowania przez promotora.

EN

The mass character of academic education, coupled with easy access to the enormous number of sources and studies available on the Internet has resulted in an epidemic of copyright infringement. As of October 1, 2014, higher education institutions in Poland have been required to check students’ final dissertations before the final exam with anti-plagiarism software compatible with the national repository of final dissertations. The paper undertakes to clarify the issues of how these IT systems operate and what their importance is as concerns the legal consequences of inadmissible borrowings detected. The issue of the right to quote in Polish copyright law is discussed. Anti-plagiarism software provides a useful, albeit imperfect instrument. It is obvious that no academic advisor or reviewer is able to detect all the borrowings from other works which these systems are able to do. Their shortcomings, however, include the as yet limited database of materials for comparison. The system can also be easily tricked. More important, however, is the fact that these systems are not able to fully account for the specific nature and the essence of copyright protection. They can provide a useful solution, capable of detecting unethical practice, but the outcomes have to be verified by an academic advisor.

Keywords

PL

elektroniczne systemy antyplagiatowe; plagiat; naruszenie praw autorskich; prawo cytatu

EN

electronic anti-plagiarism systems; plagiarism; copyright infringement; the right to quote; electronic anti-plagiarism systems; plagiarism; copyright infringement; the right to quote

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
• Year: 2015
• Issue: 1
• Pages: 125-142

Dates

published

2019-05-31

Contributors

author

Jędrzej Skrzypczak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Barta J. (1977), Plagiat muzyczny, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej”, z. 17.
• Barta J. (red.) (2003), System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, t. 13, wyd. 1, Warszawa.
• Barta J. (red.) (2003), System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, t. 13, Warszawa.
• Barta J. i inni (1995), Komentarz do ustawy o prawie autorskiem i prawach pokrewnych, Warszawa.
• Barta J., Markiewicz R. (2003), Specyficzne problemy dotyczące niektórych kategorii utworów. Utwory naukowe, w: System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, red. J. Barta, t. 13, wyd. 1, Warszawa.
• Barta J., Markiewicz R., Matlak A. (2013), Specyficzne problemy dotyczące niektórych kategorii utworów, w: System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, red. J. Barta, t. 13, wyd. 3, Warszawa.
• Bieganowska M. (1998), Ochrona autorskoprawna pracowniczych utworów naukowych, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego”, nr 11.
• Błeszyński J. (1985), Prawo autorskie, Warszawa.
• Błeszyński J. (2014), Wątpliwości dotyczące plagiatu, w: Dziennikarz, utwór, prasa. Księga jubileuszowa z okazji 50-lecia pracy naukowej pro f dr hab. Bogdana Michalskiego, red. T. Kononiuk, Warszawa.
• Informacja NIK (2014) o wynikach kontroli: Ochrona praw autorskich w pracach dyplomowych w szkołach wyższych, LKI-401-12-00/2013; nreweid. 66/2014.P131149/LKI, https://www.nik.gov.pl/plik/id,7598,vp,9530.pdf, 10.02.2015.
• Ingarden R. (1976), O poznaniu dzieła literackiego, przekład z j. niemieckiego D. Gierulanka, Warszawa.
• Instrukcja (2014) interpretacji raportu podobieństwa serwisu plagiat.pl, zob. https://www.plagiat.pl/cms_pdf/Plagiat_pl_Instrukcja_intepretacji_Raportu_Podobienstwa_nowa.pdf, 10.12.2014.
• Kopff A. (1961), Dzieło sztuk plastycznych i jego twórca w świetle przepisów prawa autorskiego, Kraków.
• Kopff A. (1973), Tłumaczenie i jego twórca w polskim prawie autorskim, Warszawa.
• Markiewicz R. (1990), Ochrona prac naukowych, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej”, Warszawa-Kraków, z. 55.
• Michalski B. (1998), Podstawowe problemy prawa prasowego, Warszawa.
• Preussner-Zamorska J., Marcinkowska J. (2013), Prawo cytatu, w: System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, red. J. Barta, t. 13, Warszawa.
• Rozporządzenie MNiSW (2011) z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, t.j. Dz. U. 2014, poz. 131.
• Rozporządzeniem MNiSW (2011) z 2 listopada 2011 r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, Dz. U. Nr 253, poz. 1520.
• Sieńczyło-Chlabicz J. (2010), Odpowiedzialność nauczycieli akademickich, doktorantów i studentów z tytułu popełnienia plagiatu, „Transformacje Prawa Prywatnego”, nr 1.
• Skrzypczak J. (2014), Plagiat dzieł naukowych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 4.
• Sobczak J. (2000), Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa-Poznań.
• Szaciński M. (1981), Naruszenie autorskich dóbr osobistych w postaci plagiatu, niedozwolonych zapożyczeń oraz zniekształceń utworu, „Palestra”, nr 6.
• Szaciński M. (1993), Wkład twórczy jako przesłanka dzieła chronionego prawem autorskim, „PiP”, z. 2, s. 50-53.
• Szewc A. (1997), Dzieła naukowe i ich status w prawie autorskim, „Państwo i Prawo”, nr 10.
• Traple E. (2011), Komentarz do art. 29 prawa autorskiego, w: Prawo autorskie iprawa pokrewne, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa.
• Ustawa (1952) z dnia 10 lipca 1952 o prawie autorskim, Dz. U. Nr 34, poz. 234 zpóźn. zm.
• Ustawa (1994) z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj. Dz. U. 2006, Nr 90, poz. 631 z późń. zm.
• Ustawa (2003) z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, t.j. Dz. U. 2014, poz. 1852.
• Ustawa (2005) z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, t.j. Dz. U. 2012, poz. 572 z późn. zm.
• Wiśniewski A. (1973), Glosa, „Nowe Prawo”, nr 10.
• Wojnicka E. (1990), Autorskie prawa zależne, Łódź.
• Wojnicka E. (2003), Plagiat jako wynik przywłaszczenia autorstwa, w: System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, red. J. Barta, t. 13, wyd. 1, Warszawa.
• Wojnicka E., GiesenB. (2013), Plagiat jako wynik przywłaszczenia utworu, w: System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, red. J. Barta, t. 13, Warszawa.
• Wyrok SN (1971) z dnia 29.12.1971 r., sygn. I CR 191/71 - opublik. w OSNCP 1972, nr 7-8, poz. 133.
• Wyrok SN (1981) z dnia 27 stycznia 1981 r., sygn. akt ICR 390/80.
• Wyrok SN (1983) z dnia 20 maja 1983 r., sygn. akt I CR 92/83.

Identifiers

DOI

10.14746/ssp.2015.1.7