The Role of National Referendum in Central and Eastern European Countries. Selected Experiences

• Authors: Magdalena Musiał-Karg

Title variants

PL

Rola referendum ogólnokrajowego w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Wybrane doświadczenia

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Direct democratic choices have been of great importance in Central and Eastern European countries since they have marked the key steps on those states’ paths to democracy. Direct democracy – particularly referenda – is arousing increasing interest among politicians and the electorate, which is manifested in the ongoing public debate on the role of civil participation in decision-making processes, as well as in the increase in the number of national referenda held in Europe and worldwide. Hence, studies on referenda in Central and Eastern Europe seem to be a very interesting and academically important task worthy of further exploration. The main research aim of this paper is to answer the question of the role of nationwide referenda in the political practice of Central and Eastern European states, as well as the question of the future prospects for the use of referenda. More emphasis is placed on referenda conducted after 1989. On the basis of these research results, referenda are divided into three categories: independence referenda, so called “deepening” referenda and accession referenda.

PL

Podejmowanie decyzji za pośrednictwem form demokracji bezpośredniej odegrało w Europie Środowej i Wschodniej istotną rolę – szczególnie w latach 89/90, bowiem wyznaczało kierunek dalszego rozwoju państw tamtej części kontynentu. Demokracji bezpośredniej – szczególnie w formie referendum – wzbudza coraz większe zainteresowanie przede wszystkim wśród polityków oraz uprawnionych do głosowania, co uzewnętrznia się m.in. w toczącej się debacie publicznej nad rolą partycypacji obywateli w procesach decyzyjnych, a także we wzroście liczby referendów ogólnokrajowych nie tylko w Europie, ale i na świecie. Stąd podjęcie badań nad instytucją referendum w państw wydaje się być przedsięwzięciem interesującym, ważnym, aktualnym, a przez to wartym naukowej eksploracji. Głównym zamierzeniem badawczym niniejszego tekstu jest odpowiedź na pytanie o rolę instytucji referendum ogólnokrajowego w praktyce politycznej państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz o perspektywy wykorzystania tej formy sprawowania władzy w przyszłości. Największa uwaga poświęcona została referendom, które przeprowadzono po 1989 r. Na tej podstawie dokonano klasyfikacji na referenda: niepodległościowe, pogłębieniowe i akcesyjne.

Keywords

EN

referendum; direct democracy; Central and Eastern Europe; referendum; direct democracy; Central and Eastern Europe

PL

referendum; demokracja bezpośrednia; Europa Środkowo-Wschodnia

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 41-57

Dates

published

2019-05-24

Contributors

author

Magdalena Musiał-Karg

• Adam Mickiewicz University in Poznań

References

• Barber B. (1984), Strong Democracy. Participatory Politics for a New Age, Berkley– London.
• Budge I. (1996), The New Challenge of Direct Democracy, Polity Press, Cambridge.
• Centre for Research on Direct Democracy (c2d), http://www.c2d.ch/.
• Cronin T. E. (1989), Direct Democracy. The Politics of Initiative, Referendum, and Recall, Cambridge–Massachusetts–London.
• Dziewulski R., Otachel B. (2003), Referenda akcesyjne na Litwie, Słowacji, Czechach, Estonii i Łotwie, “Biuletyn Analiz UKIE”, no. 13.
• Gebethner S. (2001), Subject Matters of Popular Votes in Eastern and Central Europe, in: Direct Democracy: The Eastern and Central European Experience, eds. A. Auer, M. Butzer, Ashgate Publishing Ltd., Aldershot–Burlington–Singapur–Sydney.
• Kaufmann B. (ed.) (2004), Initiative & Referendum Monitor 2004/2005. The IRI Europe Toolkit for Free and Fair Referenda and Citizens’ Initiatives, Amsterdam.
• Kishna A. (2001), Enhancing Political Participation in Democracies: What is the Role of Social Capital?, Terry Stanford Institute of Public Policy, Duke, Durham.
• Kużelewska E. (2006), Referenda w procesie integracji europejskiej, ASPRA, Warszawa.
• Leduc L. (2003), The Politics of Direct Democracy. Referendums in Global Perspective, Broadview Press, Toronto.
• Linder W. (1996), Demokracja szwajcarska. Rozwiązywanie konfliktów w społeczeństwie wielokulturowym, Rzeszów.
• Lukšic I., Kurnik A. (2001), Slovenia, in: Direct Democracy: The Eastern and Central European Experience, eds. A. Auer, M. Bützer, Aldershot–Burlington–Singapur–Sydney.
• Musiał-Karg M. (2012), Doświadczenia wykorzystania instytucji referendum w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, in: Stan i perspektywy demokracji bezpośredniej w Polsce, ed. M. Marczewska-Rytko, UMCS, Lublin.
• Musiał-Karg M. (2008), Referenda w państwach europejskich. Teoria, praktyka, perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Musiał-Karg M. (2012), Instytucje demokracji bezpośredniej w procesie integracji europejskiej – od referendum ogólnonarodowego do europejskiej inicjatywy obywatelskie, “Rocznik Integracji Europejskiej”, no. 6.
• Podolak M. (2014), Instytucja referendum w wybranych państwach Europy Środkowej i Wschodniej (1989–2012), UMCS, Lublin.
• Qvortrup M. (2002), A comparative study of referendums. Government by the people, New York.
• Rachwał M. (2010), Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Rytel-Warzocha A. (2011), Referendum ogólnokrajowe w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, Wydawnictwo Sejmowe.
• Schiller Th. (2003), Direct Democracy in Modern Democratic Evolution, paper presented during International Symposium on Initiatives, Referendums, and Direct Democracy held by The Taiwan Foundation for Democracy (TFD) on October 12, 2003, http://www.tfd.org.tw/english/subject.php?id=en0602.
• Suksi M. (1993), Bringing in the People. A Comparison of Constitutional Forms and Practices of the Referendum, Martinus Nijhoff, London.
• Ten referenda on Europe in Europe. IRI Europe Referendum Monitoring Report, 2003, IRI Europe, Tartu.

Identifiers

DOI

10.14746/ssp.2016.3.2