Przed rozwodem. Sytuacja polityczna na Słowacji w ramach Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej (1990–1992)

• Authors: Krzysztof Żarna

Title variants

EN

Before the divorce. Political situation in Slovakia within the Czech and Slovak Federal Republic (1990–1992)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Po „aksamitnej rewolucji” w Czechach i na Słowacji w 1990 r. odbyły się wybory do Zgromadzenia Federalnego. Zwyciężyły w nich dwa ruchy polityczne: Forum Obywatelskie i Społeczeństwo Przeciwko Przemocy. W przypadku wyborów do Słowackiej Rady Narodowej większość partii politycznych akcentowała chęć akcesji do struktur europejskich oraz równouprawnienia w ramach federacji. Z czasem narastały rozbieżności pomiędzy Czechami a Słowakami odnośnie wizji przyszłego państwa. Spośród polityków czeskich i słowackich odrębność akcentowali Vacláv Klaus i Vladimír Mečiar oraz przedstawiciele partii nacjonalistycznych. Z kolei największym orędownikiem utrzymania federacji był prezydent Vacláv Havel. W związku z narastającymi tendencjami nacjonalistycznymi wśród Czechów i Słowaków proces dezintegracji wspólnego państwa był nie do powstrzymania. Ostatecznie 1 stycznia 1993 r. na politycznej mapie Europy pojawiły się dwa nowe państwa: Republika Czeska i Republika Słowacka.

EN

After “the Velvet Revolution” in Slovakia and Czechia in 1990, the election to the Federal Assembly took place. Two political movements won this election: Civic Forum and Public Against Violence. In the elections to the Slovak National Council a majority of political parties emphasized the need to join European structures as well as ensure equal rights within the Czech-Slovak federation. After a while, differences between Slovakia and Czechia in their respective visions of the future state emerged. Among Czech and Slovak politicians, Vacláv Klaus, Vladimír Mečiar and the representatives of Nationalist Parties stressed separatist trends, whereas President Vacláv Havel was the main supporter of maintaining the federation. In connection with the growing nationalist sentiments among Czechs and Slovaks, the disintegration process of the state could not be stopped. Finally, on January 1, 1992, two new states appeared on the political map of Europe: the Czech Republic and Slovak Republic.

Keywords

PL

Czeska i Słowacka Republika Federacyjna; Vacláv Klaus; Vladimír Mečiar; Vacláv Havel; rozpad

EN

The Czech and Slovak Federal Republic; Vacláv Klaus; Vladimír Mečiar; Vacláv Havel; disintegration; The Czech and Slovak Federal Republic; Vacláv Klaus; Vladimír Mečiar; Vacláv Havel; disintegration

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
• Year: 2018
• Issue: 2
• Pages: 35-48

Dates

published

2018-12-12

Contributors

author

Krzysztof Żarna

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Barański M., Czyż A. (2005), Słowacja, w: Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej, red. M. Barański, E. Piaskownik, Katowice.
• Cichosz M. (2010), Gabinety na Słowacji po 1990 roku, w: Współczesna Słowacja.
• Sytuacja wewnętrzna i pozycja międzynarodowa, red. E. Pałka, Wydawnictwo Arboretum, Wrocław.
• Jagodziński A. (1990), Jednak Federacja, „Gazeta Wyborcza” z 22 VIII.
• Jagodziński A. (1991), Prawie lincz, „Gazeta Wyborcza” z 15 III.
• Jednaka W. (1998), Partie polityczne wybranych państw Europy Środkowo-Wschodniej, w: Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Kopeček L. (2003), Stranický systém Slovenska, w: P. Fiala, R. Herbut i in., Střeoeuropské systémy politických stran. Česká republika, Maďarsko, Polsko a Slovensko, Masarykova Univerzita v Brně, Brno.
• Madera A. J. (1991), Na drodze do niepodległości. Słowacki system polityczny w okresie transformacji, Firma „SAS” Wanda Tarnawska, Rzeszów.
• Mojžita M. (2004), Kňažko/Demeš/Kňažko. Formovanie slovenskej dyplomacie v rokoch 1990 až 1993, Slovenská akadémia vied, Bratislava.
• Morawiec R. (1991), Czecho-Słowacja, „Europa Środkowo-Wschodnia”, R. I.
• Neosocjalizm? (1991), „A do Z” z 12 II.
• Orlof E. (2003), Transformacja polityczna w Słowacji w ostatniej dekadzie XX wieku, w: I. Stawowy-Kawka, W. Rojek, Państwa europejskie na drodze do niepodległości (w drugiej połowie XIX i XX wieku). Studia oferowane Profesorowi Marianowi Zgórniakowi, Towarzystwo Wydawnicze Historica Jagiellonica, Kraków.
• Polačková Z. (1997), Przejawy nacjonalizmu i problemy mniejszości na Słowacji po 1989 r., w: Fenomen nowoczesnego nacjonalizmu w Europie Środkowej, red.
• B. Linek, J. Lüer, K. Struve, Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski, Opole.
• Rychlík J. (1999), Rozdělení Československa 1989–1992, „Prace Komisji Środkowoeuropejskiej PAU”, t. XVII.
• Suk J. (1997), Občanské fórum. Listopad–prosinec 1989, t. 1: Události, Doplněk Brno – Ústav pro soudobé dějiny, Praha.
• Szczepaniak M. (1995), Czechosłowacja w latach 1989–1992. Od „aksamitnej rewolucji” do „aksamitnego” rozpadu federacji, „Prace politologiczne”, z. 226.
• Schuster R. (1999) [wywiad], Bez czerwonej kartki, „Polityka” z 11 XII.
• Ústavný zákon z 20. aprila 1990 o zmene názvu Česko-slovenskej federativnej republiky, Z.z. 1990, č. 101.
• Wiszniowski R. (1998), Wybory parlamentarne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Polityczne konsekwencje systemów wyborczych, w: Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Ústavný zakon z 12. Decembra 1990 ktorým sa mení ústavný zákon č. 143/1968 Zb. o československej federácii, Z.z. 1990, č. 556.
• Zákon Slovenskej národnej rady z 16. marca 1990 o voľbách do Slovenskej národnej rady. Z.z. 1990, č. 80.
• Zákon Slovenskej národnej rady z 25. Octobra 1990 o úradnom jazyku v Slovenskej republikę, Z.z. 1990, č. 428.
• Zenderowski R. (2007), Nad Tatrami błyska się… Słowacka tożsamość narodowa w dyskursie politycznym w Republice Słowackiej (1989–2004), Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
• Żarna K. (2015), Od Mečiara do Dzurindy. Główne kierunki polityki zagranicznej Republiki Słowackiej w latach 1993–2002, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Żarna K. (2011), Po rozwodzie. Republika Czeska w polityce zagranicznej Republiki Słowackiej (1993–2002), w: Polska – Słowacja – Europa Środkowa w XX wieku, red. J. Pisuliński, E. Rączy, K. Żarna, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.

Identifiers

DOI

10.14746/ssp.2018.2.3